Bataafse Republiek

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Bataafsche Republiek
Bataafse Republiek
Statenvlag.svg
1795 — 1806 Flag of the Netherlands.svg
Vlag Wapenskild
Vlag Wapen
Ligging of Bataafse Republiek
Ligging van die Bataafse Republiek
Hoofstad de facto: Den Haag
Taal/Tale Nederlands
Godsdiens Protestantisme, Rooms-Katolieke Kerk
Regering Republiek
Historiese tydperk Franse Rewolusie
 - Uitbreek van die Franse Rewolusie 14 Julie 1789
 - Bataafse Revolusie 19 Januarie 1795
 - 1ste Staatsgreep 22 Januarie 1798
 - 2de Staatsgreep 12 Junie 1798
 - Vrede van Amiens 25 Maart 1802
 - Benoeming van Lodewyk Napoleon tot koning 5 Junie 1806
Bevolking
 - 1795 skatting 1 880 000 
Geldeenheid Gulden
Staatskundige geskiedenis
van die Nederlande
Noordelike Nederlande Suidelike Nederlande Heilige Romeinse Ryk &
Duitse Bond
Goue van Oos-Francië Goue van Wes-Francië Goue van Oos-Francië

Gelre

Utrecht

Friesland

Groningen

Ommelanden

Vlaandere

Brabant

Heneg.-Holland

(e.a.)

Luik

Loon

Stavelot-Malmedy

Ravenstein

Horn

Thorn

Bouillon

Gronsveld

(e.a.)

1384 Arms of the Duke of Burgundy since 1430.svg
Boergondiese Nederlande
1482 Flag of the Low Countries.svg
Habsburgse Nederlande
1543 Flag of the Low Countries.svg
Sewentien Provinsies
(vanaf 1566 in opstand)
1588 Statenvlag.svg
Republiek
die Sewe Verenigde Nederlande
1585 Flag of the Low Countries.svg
Spaanse Nederlande
1713 Flag of Austrian Low Countries.svg
Oostenrykse Nederlande
1795 Statenvlag.svg
Bataafse Republiek
1794 Flag of France.svg
Eerste Franse Republiek
1806 Flag of the Netherlands.svg
Koninkryk Holland
1810 Flag of France.svg 1804 Flag of France.svg
Eerste Franse Keiserryk
1813 Flag of the Netherlands.svg
Vorstendom die Nederlande
1814
Generaal-
Goewernement
1815 Flag of the Netherlands.svg
Verenigde Koninkryk
die Nederlande
1815 Flag of Luxembourg.svg
Groothertogdom Luxemburg

1830 Flag of the Netherlands.svg
Koninkryk die Nederlande


1830 Flag of Belgium.svg
Koninkryk België


1848 & 1867 Flag of Luxembourg.svg
Groothertogdom Luxemburg

Die Bataafse Republiek (1795–1806) was 'n republiek wat die grootste gedeelte van die huidige Nederland beslaan het. Dit is gemodelleer op die Franse Republiek, waarvan dit 'n vasalstaat was.

Die Bataafse Republiek word afgeroep op 19 Januarie 1795, die dag nadat die stadhouer Willem V van Oranje na Engeland gevlug het.

In kontras met gebeure in Frankryk het rewolusionêre veranderings in Nederland relatief vreedsaam verloop. Die land was reeds 'n republiek vir twee eeue en het min adellikes gehad; die guillotine was nie nodig nie. Die ou Republiek het 'n baie argaïese en oneffektiewe politieke samestelling gehad: besluitneming het baie stadig gevorder, en baie keer glad nie gebeur nie. Die Provinsies het soveel mag gehad dat hulle sinvolle uitvinding blokkeer het. Die Bataafse Republiek het die oorgang na 'n meer gesentraliseerde en funksionele regering gemerk. Baie van sy uitvindings het behoue gebly in latere tye.

Die nuwe Republiek het sy naam geneem van die Batavii, 'n stam wat in Nederland gewoon het in Romeinse tye, en wat as die voorgangers van die Nederlandse nasie beskou was.

Weer in kontras met Frankryk het die nuwe Republiek nie 'n terreur-regime of verval tot diktatorskap beleef nie: veranderings is aangebring ná Napoleon Bonaparte se bewindkoming. In 1805 het Napoleon 'n uitgeslape politikus Rutger Jan Schimmelpenninck aangestel as raadspensionaris om die uitvoerende regeringstak te versterk. Daarna, in 1806, het Napoleon vir Schimmelpenninck geforseer om te bedank, die land hernoem na die Koninkryk van Holland, en sy broer Louis Bonaparte as die nuwe koning van Holland ingestel.

Die enigste teken van politieke onstabiliteit was enkele staatsgrepe: die eerste het in 1798 gebeur, toe rewolusionêre kommandeurs gegrief was deur die stadige pas van demokratiese hervorming (die Nasionale Vergadering, wat in 1796 saamgeroep is, was verdeel deur onderlinge partystruwelings). Die tweede het in 1801 gebeur, toe 'n Franse kommandeur, wie deur Napoleon ondersteun was, 'n konserwatiewe staatsgreep uitgevoer het wat die veranderings wat deur die 1798 staatsgreep ingevoer is, terugverander het.

Sien ook[wysig | wysig bron]