Benno Moiseiwitsch

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Benno Moiseiwitsch in 1920

Benno Moiseiwitsch (22 Februarie 1890 – 9 April 1963) was 'n Russiesgebore Britse pianis van Joodse afkoms.

Lewe[wysig | wysig bron]

Moiseiwitsch is in Odessa, Russiese Ryk, in die teenswoordige Oekraïne gebore. Hy het op die ouderdom van sewe jaar met sy studies begin onder Dmitry Klimov by die Odessa Musiekakademie. Hy het die Anton Rubinstein-prys verower toe hy maar nege jaar oud was. Hy het van 1904 tot 1908 saam met Theodor Leschetizky in Wene studeer, en toe by sy familie in Engeland aangesluit. Hy het in 1908 te Reading sy Britse buiging gemaak, en die jaar daarna het hy ook sy Londense buiging gemaak. Hy het in die VSA getoer (die eerste keer in 1919), asook Australië, Indië, Japan, en Suid-Amerika. Moiseiwitsch was in 1927 deur die Direkteur van die Curtis Instituut van Musiek, Josef Hofmann, uitgenooi om aldaar klas te gee. Moiseiwitsch het hom weldra in Engeland gevestig en in 1937 Britse burgerskap verkry. Moiseiwitsch was in 1946 'n kommandeur van die Orde van die Britse ryk gemaak vir sy konsekwente bydrae gedurende die Tweede Wêreldoorlog waartydens hy honderde uitvoerings aan dienspligtiges en welsynsdienste gegee het. Hy het met Daisy Kennedy, 'n Australiese konsertviolis, getrou. Uit die huwelik het hy twee dogters, Sandra en die stelontwerper, Tanya Moiseiwitsch, gehad. Hy en sy tweede vrou Anita het 'n seun gehad, naamlik die Nieu-Seelandse nasionale radio omroeper Boris Moiseiwitsch. Hy was 'n vriend van Nikolai Medtner, en het Medtner se Klavierconcerto No. 3 "Ballade" (1940–43) aangevra.[1]

Speelstyl[wysig | wysig bron]

Moiseiwitsch[2] was veral bekend om sy interpretasies van die laat Romantiese repertoire, en vernaam die werke van Sergei Rachmaninoff (wat Moiseiwitsch se spel bewonder het en na Moiseiwitsch as sy "spirituele opvolger" verwys het[3]). Moiseiwitsch was by die klavier bekend vir sy elegante, poëtiese en liriese spel asook sy briljantheid, frasering, ritmiese vryheid en ontspanne viruositeit.

Moiseiwitsch het, beginnende in die 78 rpm shellac era, opnames gemaak vir His Master's Voice (nou EMI), en met LP plate deur na die vroeë stereo tydperk voortgegaan. Sy opmerklike styl kan gehoor word in sy opname van Rachmaninoff se Rapsodie op 'n Tema van Paganini, die Chopin Barcarolle en Ballade No. 4. en die Nokturne Op. 62 van Chopin. In 1950 het die kritikus en musikoloog Irving Kolodin die volgende te sê gehad oor die Ballade in F mineur van Chopin soos deur Moiseiwitsch gespeel: "'n Veerligte aanraking in die openingsgedeelte van hierdie werk, 'n bekwame aanvoeling vir die werk se "eens op 'n tyd" narratiewe kwaliteit, verleen aan Moiseiwitsch superioriteit en voortreflikheid wat hedendaagse interpreteerders betref ...", derhalwe is die sensitiwiteit en deernisvolle benadering deur Benno Moiseiwitsch op die wyse verewig.[4] Hy het op doelgerigte en noukeurige wyse as kamermusiek-musikant sy kant gebring, welke insluit sy uitvoering van Rachmaninoff se Trio Élégiaque en Tjellosonate in G mineur. Die Amerikaanse kritikus Harold C. Schonberg het Moiseiwitsch se formidabele tegniek en vrye benadering tot die musiek bewonder en geprys, en bygevoeg dat sulke vryheid "altyd getemper was deur uitmuntende musikaliteit."[5]

Diskografie[wysig | wysig bron]

Daar bestaan tans geen omvattende heruitreiking van Moiseiwitsch se volledige diskografie nie, maar baie van sy opgeneemde werk is beskikbaar op CD. Alhoewel daar dwarsoor die plate-etikette herhalings van opnames voorkom, verskil hul in klankkwaliteit vanweë die verskillende restorasietegnieke wat deur die maatskappye gebruik word.

Vrystellings deur Naxos Records Historical[wysig | wysig bron]

  • Vol. 1: SCHUMANN: Kinderszenen / MOESSORGSKI: Prente by 'n Uitstalling (8.110668)
  • Vol. 2: LISZT: Hongaarse Rapsodie No. 2 / WEBER-TAUSIG: Rondo Brillante, ens. (8.110669)
  • Vol. 3: TSJAIKOFSKI: Klavierconcertos Nos. 1 en 2 (8.110655)
  • Vol. 4: RACHMANINOFF: Klavierconcertos Nos. 1 en 2 en Rapsodie op 'n tema van Paganini (8.110676)
  • Vol. 5: GRIEG / SAINT-SAENS: Klavierconcertos / LISZT: Hongaarse Fantasie (8.110683)
  • Vol. 6: DELIUS: Klavierconcerto / RAVEL: Jeux d'eau, ens. (8.110689)
  • Vol. 7: RACHMANINOFF: Preludes / MEDTNER: Sonate, ens. (8.110675)
  • Vol. 8: BEETHOVEN: Klavierconcertos Nos. 3 en 5 (8.110776)
  • Vol. 9: BEETHOVEN: Klaviersonates Nos. 8, 14, en 21 (8.111115)
  • Vol. 10: MOISEIWITSCH, Benno: Akoestiese Opnames 1916–1925 (8.111116)
  • Vol. 11: CHOPIN: Klavierwerke (1917–1927) (8.111117)
  • Vol. 12: CHOPIN: 24 Preludes / Ballades / Fantaisie-Impromptu (1938–1952) (8.111118)
  • Vol. 13: CHOPIN: Opnames 1939–1952 (8.110770)
  • BEETHOVEN/BRAHMS/FRANCK: Vioolsonates (Heifetz) — Moiseiwitsch begelei Jascha Heifetz in Beethoven se Vioolsonate No. 9 in A majeur, Op. 47

Vrystellings deur APR[wysig | wysig bron]

  • Die volledige Rachmaninoff opnames 1937–43 (APR 5505)
  • Benno Moiseiwitsch speel SAINT-SAENS Concerto 2 / GRIEG Concerto / LISZT Hongaarse Fantasie (APR 5529)
  • Benno Moiseiwitsch speel Beethoven Volume 1 (APR 5530)
  • Benno Moiseiwitsch speel Beethoven Volume 2 (APR 5610)
  • Benno Moiseiwitsch speel Chopin Volume 1 (APR 5575)
  • Benno Moiseiwitsch speel Chopin Volume 2 (APR 5576)
  • Benno Moiseiwitsch speel Tsjaikofski

Vrystellings deur Pearl[wysig | wysig bron]

  • Benno Moiseiwitsch – Die Volledige Akoestiese Opnames (0142)
  • Benno Moiseiwitsch Vol 1 – Brahms, Mendelssohn, et al. (9135)
  • Moiseiwitsch In Uitvoering (9192)

Vrystellings deur Testament[wysig | wysig bron]

  • Benno Moiseiwitsch Speel Schumann & Brahms (1023)
  • Chopin, Schumann, Weber, Medtner, et al. / Benno Moiseiwitsch (1196)
  • Delius: Concertos vir Viool en Klavier, Legende, ens. (1014)
  • Moiseiwitsch – Schumann, Grieg: Klavierconcertos (1187)
  • Benno Moiseiwitsch 3-CD stel – Beethoven Klaviersonate No. 21 / Schumann – Kreisleriana Op. 16 / Moessorgski – Prente by 'n Uitstalling / Beethoven Klavierconcerto No. 5 in E-moll, Op. 73 / Rachmaninoff – Rapsodie op 'n tema van Paganini, Op. 43 /Chopin – Ballade No. 3 in A-moll, Op. 47 / Moiseiwitsch in Onderhoud (SBT31509)

Ander vrystellings[wysig | wysig bron]

  • Moisewitsch In Uitvoering – Chopin, Strawinski, Liszt (ARBITER 120)
  • Rachmaninoff Klavierconcerto No.2, Beethoven Klavierconcerto No.5 (BBC LEGENDS 4074)
  • Benno Moiseiwitsch (Groot Pianiste van die 20ste Eeu reeks deur Phillips)
  • Benno Moiseiwitsch (GHCH 2326 plate-etiket: Guild Historical) — Lewendige opnames van Delius se Klavierconcerto en Rachmaninoff se Rapsodie op 'n Tema van Paganini tydens die Proms in 1955. 'n Ateljee-opname van Rachmaninoff se 2de Klavierconcerto, ook uit 1955, is daarby ingesluit.

Bibliografie[wysig | wysig bron]

  • MOISEIWITSCH, Maurice. Moiseiwitsch, biography of a Concert Pianist, Londen: F.Muller, 1965.

Lys van rolprente[wysig | wysig bron]

  • Georges Cziffra (EMI DVD Classics 4906819) — Bonus beeldmateriaal van Moiseiwitsch wat Wagner-Liszt: Ouverture tot Tannhauser, speel
  • The Art of Piano: Great Pianists of the 20th Century — Moiseiwitsch speel Rachmaninoff se Klavierconcerto No.2 (uittreksel), Prelude in B mineur Op.32 (die begin daarvan bevat kommentaar) en gesels oor 'n gesprek wat hy met Rachmaninoff gehad het.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Presto Classical
  2. Jean-Pierre Thiollet, 88 notes pour piano solo, Neva Editions, 2015, "Solo nec plus ultra", p. 52.ISBN 978-2-3505-5192-0
  3. Sergei Prokofiëf, Dagboeke 1907–1914: Merkwaardige Jeug, Cornell Universiteit Drukkers (2008), bl. 470.
  4. Irving Kolodin, The New Guide To Recorded Music, Double Day & Company, New York, 1950
  5. Harold C. Schonberg, The Great Pianists from Mozart to the Present, Simon & Schuster, Second Edition (1987)

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]