Gaan na inhoud

Carl Sandburg

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Carl Sandburg
Carl Sandburg in 1955
Gebore6 Januarie 1878
Galesburg, Illinois
Sterf22 Julie 1967 (op 89)
Flat Rock, Henderson County, Noord-Carolina
NasionaliteitVlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
Beroepjoernalis, skrywer
Bekend virAbraham Lincoln
Rootabaga Stories
EggenootLilian Steichen
KindersMargaret, Helga en Janet
Ouer(s)August Sandberg
Clara Mathilda (née Anderson)

Carl August Sandburg (6 Januarie 187822 Julie 1967) was 'n Amerikaanse digter, geskiedkundige, romanskrywer, balladesanger en volkskundige. Hy is in Galesburg (Illinois) van arm Sweedse immigrante-ouers gebore en in sy huis Connemara in Flat Rock (Henderson-distrik, Noord-Carolina) oorlede.

Sandburg was ook 'n suksesvolle joernalis, biograaf en outobiograaf. Tydens sy loopbaan het hy twee keer die Pulitzerprys gewen: vir sy biografie oor Abraham Lincoln (Abraham Lincoln: The War Years, 1940) en sy digbundel The Complete Poems of Carl Sandburg (1950).

Carl Sandburg word dikwels as die stem van die Amerikaanse Midweste en die Nywerheidstydperk genoem. Hy was 'n volksdigter, wat in sy werk 'n soort mistiese vaderlandsliefde met sosiale betrokkenheid verbind het. Baie van sy werke is aan die woelige stede van die Midweste gewy soos sy mees bekende gedig Chicago:

Hog Butcher for the World

Tool Maker, Stacker of Wheat
Player with Railroads and the Nation's Freight Handler
Stormy, husky, brawling, City of the Big Shoulders.

Biografie

[wysig | wysig bron]

Op die ouderdom van dertien jaar het hy die skool verlaat om as 'n arbeider geld te verdien en deur die Amerikaanse Weste te trek. Dit was die beginpunt van sy lewenslange toewyding aan sy land en sy volk. Ná sy diensplig gedurende die Spaans-Amerikaanse Oorlog, waartydens hy in Puerto Rico gestasioneer was, maar nie aan gevegte deelgeneem het nie, het hy by die Lombard-kollege in Galesburg ingeskryf, waar sy eerste gedigte ontstaan het.

Nadat hy sy graad behaal het, het Sandburg in Milwaukee (Wisconsin) as joernalis gewerk. In die jare 1907 en 1908 het hy as distrik-organiseerder vir die Sosiaal-Demokratiese Party in Wisconsin en in die tydperk tussen 1910 en 1912 as die sekretaris van Milwaukee se Sosialistiese burgemeester Emil Seidel gedien. In 1908 het hy met Lilian Steichen getrou, die suster van die bekende fotograaf Edward Steichen.

Ná sy verhuising na Chicago het hy vanaf 1917 as hoofredakteur van die dagblad Daily News gewerk. Van sy gedigte het in 'n leidende poësietydskrif verskyn, en sy eerste digbundel, Chicago Poems, is al in 1916 gepubliseer. Met werke soos Cornhuskers (1918), Smoke and Steel (1920) en Slabs of the Sunburnt West (1922) het hy vinnig sy reputasie as een van die beduidendste en kleurrykste Amerikaanse digters verwerf. Sy bekende versameling van kinderstories, wat hy oorspronklik vir sy dogters geskryf het, Rootabaga Stories, het eweneens in 1922 verskyn. Latere suksesvolle digbundels het Good Morning, America (1928), The People, Yes (1936) en Harvest Poems 1910-1960 (1960) ingesluit. Remembrance Rock (1948), 'n epiese werk oor die geskiedenis van Amerika, was die enigste roman wat Sandburg geskryf het.

In die tydperk tussen 1926 en 1939 was hy merendeels werksaam met die ses boekdele van sy biografie oor Abraham Lincoln. In hierdie werk, wat nog steeds as die mees gesaghebbende oor Lincoln beskou word, beskryf hy die president as die vleesgeworde Amerikaanse gees. Vir sy biografie is hy in 1939 met die Pulitzer-prys in geskiedkunde bekroon.

Daarnaas het hy as volksanger rondgetrek en sowat 280 volkswysies en -liedere versamel wat in 1927 as The American Songbag verskyn het. Die Amerikaanse volksmusiek het sy belangstelling gewek toe hy op 19-jarige ouderdom na die graanboustreke van Kansas getrek het om daar werk te soek, en in die twintigerjare het begin om volkswysies te versamel. Sy Songbag het bewys dat die Amerikaanse volksmusiek met sy Britse eweknie kon meeding en was een van die eerste sangbundels wat Afro-Amerikaanse wysies en liedere bevat het.

Sandburg se outobiografie, Always the Young Strangers, het in 1953 verskyn. Van sy beste poësie het in die laat digbundel Honey and Salt in 1963 verskyn, waar hy duidelik wegbeweeg het van sy vroeëre ideologies-realistiese grondslag na 'n styl wat sy simpatie teenoor mense, wat hy ontmoet het, oortuigend tot uitdrukking bring. In die 1960's het hy nog steeds lesings gegee en ook die wêreld van televisie aangedurf, waar hy verskeie kere sy liedere gesing, kitaar gespeel en uit sy werke gelees het. Carl Sandburg is op 22 Julie 1967 op Connemara, die plaas van sy gesin, oorlede.

Chronologiese oorsig oor sy belangrike werke

[wysig | wysig bron]
  • 1916 - Chicago Poems. Met sy gedig Chicago, wat in vrye versvorm geskrewe was en van die omgangstaal gebruik gemaak en in die tydskrif Poetry verskyn het, het Sandburg reeds in 1914 erkenning vir sy digkuns gekry. Dit is een van sy beste gedigte in sy eerste bundel naas ander vroeë juwele soos Fog, Grass, I Am the People, the Mob, Nocturne in a Deserted Brickyard en To a Contemporary Bunk Shouter. Net soos die poësie van Walt Whitman word ook Sandburg se werke geïnspireer deur die diversiteit en lewenskrag van Amerika en sy mense.
  • 1918 - Cornhuskers bevat van Sandburg se mees kenmerkende digkuns en is in 1919 met 'n spesiale Pulitzer-prys bekroon. Bekende gedigte in die bundel sluit Cool Tombs en Prairie in.
  • 1920 - Smoke and Steel is 'n eerbetoon aan Amerika se werkersklas, soos al uit die titelgedig, Prayers of Steel en The Sins of Kalamazoo blyk.
  • 1922 - Slabs of the Sunburnt West is 'n eerbetoon aan Amerika se landskapsvorme, wat onder meer die lang gedig The Windy City bevat. In hierdie gedig, wat aan die stad Chicago gewy is, span Sandburg onder meer omgangstaal en ryk beelde in.
  • 1922 - Rootabaga Stories is een van Sandburg se elf kinderboeke en oorspronklik vir sy eie dogters geskryf. Die Rootabaga Stories is vervolg deur Rootabaga Pigeons (1923) en Potato Face (1930).
  • 1926 - Abraham Lincoln: The Prairie Years. Die eerste twee van uiteindelik ses boekdele behandel die eerste een-en-vyftig jare van Abraham Lincoln se lewe voordat hy president geword het. Die biografie se impressionistiese styl en prosagedig-vorm was ongewoon.
  • 1928 - Good Morning, America. Sandburg het sy eerbetoon aan die Amerikaanse lewensstyl in vryevers-liriek geskryf, wat met sy outentieke volkstaalelemente die common sense van gewone Amerikaners uitbeeld.
  • 1936 - The People, Yes bied hierdie eerbetoon aan die Amerikaanse werkersklas in 'n tipiese Walt Whitman-styl aan, wat onder meer op volkstaal en volksverhale steun.
  • 1939 - Abraham Lincoln: The War Years se vier boekdele sluit by Sandburg se vroeëre Lincoln-biografie aan en behandel die presidentskap. Aangesien die Pulitzer-prys nie vir werke oor George Washington of Abraham Lincoln mag toegeken word nie, is hierdie uitstekende werk in die geskiedenis-kategorie met dié prys bekroon.
  • 1943 - Home Front Memo reflekteer die gebeure van die Tweede Wêreldoorlog in toesprake, verse, kommentare en radioprogramme.
  • 1948 - Remembrance Rock verskyn as Sandburg se eerste en enigste roman. Die patriotiese verhaal behandel die landing van die Pelgrimvaders, die Amerikaanse Rewolusie en die Amerikaanse Burgeroorlog.
  • 1950 - Complete Poems: Vir sy kompilasie van gedigte, wat in die tydperk tussen 1910 en 1950 ontstaan het, word Sandburg met die Pulitzer-prys bekroon. Sandburg lewer in die digbundel kommentaar op sy werke en die omstandighede van hulle ontstaan.
  • 1963 - Honey and Salt is Sandburg se laaste digbundel, waarin hy sowel van die styl van sy vroeëre werke laat herleef, asook nuwe digkuns van meeslepende krag oplewer soos in die titelgedig en Foxgloves.


Bibliografie

[wysig | wysig bron]
  • Armstrong, Elizabeth: Carl Sandburg - 'Poet of the people". In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 19, nr. 3, Maart 1970

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]