Dorothy Crowfoot Hodgkin
| Dorothy Crowfoot Hodgkin | |
| |
| Geboortenaam | Dorothy Mary Crowfoot |
|---|---|
| Gebore | 12 Mei 1910 Kaïro, Egipte |
| Oorlede | 29 Julie 1994 (op 84) Ilmington, Warwickshire, Engeland |
| Blyplek | Engeland |
| Nasionaliteit | .svg){kind=small} Verenigde Koninkryk
|
| Vakgebied | Biochemie, X-straal-kristallografie |
| Alma mater | Universiteit van Oxford |
| Doktorale promotor(s) | John Desmond Bernal |
| Doktorale student(e) | Judith Howard Tom Blundell |
| Ander bekende student(e) | Margaret Thatcher |
| Bekend vir | Ontwikkeling van Eiwitkristallografie bepaling van die struktuur van insulien |
| Toekennings | Koninklike medalje (1956) Nobelprys vir Chemie (1964) Copley se medalje (1976) Lomonosof goue-medalje (1982) |
Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin, OM, FRS (12 Mei 1910 – 29 Julie 1994) was 'n Britse grondlegger van proteïenkristallografie. Sy het pionierswerk gedoen betreffende die X-straalkristallografietegniek, 'n metode wat gebruik word om die driedimensionele struktuur van biologiese molekules te bepaal. Onder haar mees invloedryke ontdekkings is die bepaling van die struktuur van penisillien, insulien, en vitamien B12 waarvoor sy in 1964 die Nobelprys vir Chemie gewen het.[1] In 1969, na 35 jaar se werk, was Hodgkin in staat om die struktuur van insulien te bepaal. Sy word beskou as een van die voorste wetenskaplikes op die gebied van X-straalkristallografiestudie van natuurlike molekules. Benewens haar ongelooflike wetenskaplike vermoëns was sy beskeie, spraaksaam, en geesdriftig oor maatskaplike ongelykhede en vrede.
Lewensgeskiedenis[wysig | wysig bron]
Dorothy Mary Hodgkin (née Crowfoot) is op 12 Mei 1910 in Kaïro, Egipte, gebore waar albei haar ouers, albei argeoloë, op daardie stadium gewerk het. Toe sy vier jaar oud was, het haar ouers vir 'n kort rukkie na Engeland teruggekeer. Hulle het hul kinders by familie en oppassers gelos vir onderrig en vir die duur van die Eerste Wêreldoorlog na Egipte teruggekeer. Dorothy het van jongs af in chemie belang gestel en op die ouderdom van tien het sy haar eie laboratorium in 'n deel van die solder gehad. Op die ouderdom van sestien het sy 'n boek deur William Henry Bragg ontvang oor die gebruik van x-strale om kristalle te ontleed. Sy het 'n ewigdurende passie ontdek.
Dorothy het die Sir John Leman Skool in Beccles, Suffolk, Engeland bygewoon en in 1932 by Somerville Kollege, Oxford ingeskryf. Hier het haar ma se stemregvriendin, Margery Fry, wat op daardie stadium hoof van Somerville Kollege was, haar aangemoedig. Sy het 'n beurs vir nagraadse navorsing gewen en is in 1932 gehuur om in die kristallograaflaboratorium van John Desmond Bernal te werk. Hodgkin se tyd saam met Bernal, 'n professor by Cambridge, het 'n groot invloed op haar loopbaan, persoonlike lewe en haar politiek gehad.
Sy het op hom verlief geraak, was geïnspireer deur sy kommunistiese idees en het die manier waarop hy sy laboratorium bestuur het, so bewonder dat sy later haar eie laboratorium by Oxford op haar ondervindings by Cambridge geskoei het. Hulle professionele en persoonlike verhouding het 'n leeftyd gehou. Terwyl sy onder Bernal se leiding aan haar PhD gewerk het, het sy haar eerste x-straaldiffraksiefoto van 'n proteïn, pepsien, geneem. Haar belangstelling in x-straalkristallografie, wat begin het met haar studies van talliumdialkielhaliede saam met Herbert M Powell by Oxford, het by Cambridge toegeneem waar sy die kristalle van meer as 'n honderd steroïdes saam met Bernal en Isidor Fankuchen bestudeer het.
In 1934 het sy na Oxford teruggekeer waar sy tot aan die einde van haar loopbaan gebly het. In 1937 het sy haar doktorsgraad van Cambridge ontvang en is in dieselfde jaar met historikus Thomas Hodgkin getroud. Die huwelik was nie konvensioneel nie – Hogdkin het werk sover as Ghana aanvaar en die paartjie het maar min van mekaar gesien.
Hodgkins het deur die range by Oxford opbeweeg – universiteitsdosent en demonstrateur in 1946, universiteitslektor in 1955 en Wolfson navorsingsprofessor van die Royal Society in 1960. Saam met haar student, Harry Carlisle, het sy 'n kristallografiese studie van cholesteroljodien begin. Deur die veertigerjare het sy die chemiese formule van penisillien bepaal. In 1956 het sy die struktuur van vitamien B12 ontsyfer en in Augustus 1969, 34 jaar na sy die eerste x-straaldiffraksiefoto's van die insulienmolekule geneem het, het sy en haar medewerkers aangekondig dat hulle die 2Zn-insulienkode bemeester het.
In 1970 is sy verkies as kanselier van Bristol Universiteit, 'n pos wat sy tot in 1988 beklee het. Sy was ook president van die Britse Vereniging vir die Bevordering van Wetenskap van 1977 tot 1978.
Dorothy Hodgkin is op 30 Julie 1994 in haar huis in Ilmington, Engeland, oorlede.
Belangrikste prestasies[wysig | wysig bron]
Dorothy Hodgkin was een van die mees prominente vroulike wetenskaplikes van die twintigste eeu. Haar studie van die molekulêre struktuur van cholesteroljodien, penisillien, Vitamien B12 en die proteïnhormoon insulien het waardevolle mediese en wetenskaplike insig in hierdie biologies belangrike molekules gebied. Die navorsingsmetodes wat sy ontwikkel het vir die bepaling van molekulêre struktuur het die twintigste eeuse chemie gerevolusioneer.
Toe Hodgkin in die veertigerjare daarin geslaag het om die struktuur van penisillien te ontsyfer, het sy die weg gebaan vir die ontwikkeling van semisintetiese antibiotika soos die kefalosporiene. Haar werk op B12, wat pernisieuse anemie genees en voorkom, was onthullend en het ander wetenskaplikes aangemoedig om die kristalstrukture van proteïne te ontsyfer. Haar ontdekking van die drie-dimensionele struktuur van insulien het genetiese ingenieurs onlangs in staat gestel om die medisyne vir diabete te verbeter.
Hodgkin het verskeie toekennings ontvang waarvan die belangrikste die Nobelprys vir Chemie was wat sy in 1964 gewen het vir haar bepaling van die strukture van biologies belangrike molekules deur x-straaltegnieke. Sy was die tweede vrou in die geskiedenis wat Brittanje se hoogste burgerlike eer, Die Orde van Verdienstelikheid, ontvang het.
Dorothy Hodgkin het baie jong wetenskaplikes geïnspireer om haar baanbrekerswerk voort te sit. Benewens haar wetenskaplike bydrae, het sy, van 'n jong ouderdom af, wêreldvrede aktief bevorder, was 'n lid van Science for Peace en het deelgeneem in die Volkebond se vredesinisiatiewe.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ (en) "The Nobel Prize in Chemistry 1964". Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Julie 2018. Besoek op 8 Oktober 2017.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Dorothy Crowfoot Hodgkin.- (en) "Dorothy Hodgkin". Encyclopædia Britannica. Besoek op 7 Oktober 2020.
Normdata  |
|
|---|