Erasmusprys

Erasmusprys
Kenteken van die Erasmusprys
Toegeken vir	Noemenswaardige bydrae tot die Europese kultuur, samelewing of sosiale wetenskap
Borg	Praemium Erasmianum-stigting
Land	Nederland
Eerste toekenning	1958
Webtuiste	erasmusprijs.org

Die Erasmusprys is een van Europa se mees gesogte eerbewyse. Die Nederlandse Praemium Erasmianum-stigting ken dit jaarliks toe aan mense of instellings wat 'n buitengewoon belangrike bydrae op kulturele, maatskaplike of sosiaal-wetenskaplike gebied gelewer het. Die prys is na die Nederlandse Renaissance-humanis Desiderius Erasmus genoem. Die prysgeld beloop tans (2025) €150 000.

Die Erasmusprys van 2015 is aan die Wikipediagemeenskap toegeken en in 2023 het Trevor Noah die prys ontvang.

Pryswenners

Foto	Jaar	Wenner	Notas	Verwysings
	1958	Oostenrykers	Kulturele erfenis. Toegeken by die Universiteit van Milaan. Die prysgeld is gegee aan Oostenrykers wat in Europa studeer; aan buitelandse studente wat in Oostenryk studeer; en vir uitgrawings by Efese.
	1959	Robert Schuman
	1959	Karl Jaspers
	1960	Marc Chagall
	1960	Oskar Kokoschka
	1962	Romano Guardini
	1963	Martin Buber
	1964	Union Académique Internationale
	1965	Charlie Chaplin, Ingmar Bergman
	1966	Herbert Read, René Huyghe
	1967	Jan Tinbergen
	1968	Henry Moore
	1969	Gabriel Marcel, Carl Friedrich von Weizsäcker
	1970	Hans Scharoun
	1971	Olivier Messiaen
	1972	Jean Piaget
	1973	Claude Lévi-Strauss
	1974	Ninette de Valois, Maurice Béjart
	1975	Ernst Gombrich, Willem Sandberg
	1976	Amnestie Internasionaal, René David
	1977	Werner Kaegi, Jean Monnet
	1978	Poppeteater/Tema poppekas: La Marionettistica deur die Napoli broers Ţăndărică deur Margareta Niculescu Théâtre de papier deur Yves Joly Bread and Puppet deur Peter Schumann
	1979	Die Zeit, Neue Zürcher Zeitung
	1980	Nikolaus Harnoncourt, Gustav Leonhardt
	1981	Jean Prouvé
	1982	Edward Schillebeeckx
	1983	Raymond Aron, Isaiah Berlin, Leszek Kołakowski, Marguerite Yourcenar
	1984	Massimo Pallottino
	1985	Paul Delouvrier
	1986	Václav Havel
	1987	Alexander King (wetenskaplike)
	1988	Jacques Ledoux
	1989	Internasionale Kommissie van Juriste
	1990	Grahame Clark
	1991	Bernard Haitink
	1992	Archivo General de Indias
	1992	Simon Wiesenthal
	1993	Peter Stein
	1994	Sigmar Polke
	1995	Renzo Piano
	1996	William H. McNeill (geskiedkundige)
	1997	Jacques Delors
	1998	Mauricio Kagel, Peter Sellars
	1999	Mary Robinson
	2000	Hans van Manen
	2001	Claudio Magris, Adam Michnik
	2002	Bernd en Hilla Becher
	2003	Alan Davidson (kosskrywer)
	2004	Abdolkarim Soroush, Sadik Al-Azm en Fatema Mernissi
	2005	Simon Schaffer en Steven Shapin
	2006	Pierre Bernard
	2007	Péter Forgács
	2008	Ian Buruma
	2009	Antonio Cassese, Benjamin B. Ferencz
	2010	José Antonio Abreu
	2011	Joan Busquets
	2012	Daniel Dennett
	2013	Jürgen Habermas
	2014	Frie Leysen	Tema van "Teater, gehoor en samelewing"
	2015	Wikipediagemeenskap	Vir die "[bevordering] van die verspreiding van kennis deur middel van 'n omvattende en universeel toeganklike ensiklopedie. Om dit te bereik, het die inisieerders van Wikipedia 'n nuwe en effektiewe demokratiese platform ontwerp. Die prys erken spesifiek vir Wikipedia as 'n gemeenskap — 'n gedeelde projek wat duisende vrywilligers regoor die wêreld betrek."
	2016	A. S. Byatt	"Vir die bied van inspirasie vir bydraes tot 'lewenslange skryfwerk'
	2017	Michèle Lamont	"Vir haar toegewyde bydrae tot navorsing in die sosiale wetenskaplike oor die verband tussen kennis, mag en diversiteit"
	2018	Barbara Ehrenreich	"Vir die gee van 'n stem aan groepe in die samelewing wat andersins ongehoor sou bly"
	2019	John Adams	"Omdat hy 'n nuwe musikale idioom geskep het deur elemente uit jazz-, pop- en klassieke musiek te versmelt"
	2021	Grayson Perry	"Perry het 'n unieke visuele taal ontwikkel wat toon dat kuns aan almal behoort en nie 'n elitistiese aangeleentheid moet wees nie."
	2022	David Grossman	"Hy probeer om mense van binne te verstaan en om die ander met liefde te beskou oor die grense van oorlog en geskiedenis heen."
	2023	Trevor Noah	"... vir sy geïnspireerde bydrae tot die tema In Praise of Folly, genoem na Erasmus se bekendste boek, gevul met humor, sosiale kritiek en politieke satire. Met sy skerpsinnige, spottende dog inklusiewe politieke komedie, handhaaf Noah, in die oë van die jurie, die Erasmian Spirit."
	2024	Amitav Ghosh	"Hy ontvang die prys vir sy passievolle bydrae tot die tema imagining the unthinkable, waarin 'n ongekende wêreldkrisis – klimaatsverandering – deur die geskrewe woord vorm aanneem. Ghosh het diep gedelf in die vraag oor hoe om reg te laat geskied aan hierdie eksistensiële bedreiging wat ons verbeelding trotseer. Sy werk bied 'n remedie deur 'n onsekere toekoms tasbaar te maak deur meesleurende stories oor die verlede. Hy gebruik ook sy pen om te wys dat die klimaatkrisis 'n kulturele krisis is wat voortspruit uit 'n gebrek aan verbeelding."

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Erasmusprys.
• (en) (nl) Amptelike webtuiste