Claude Lévi-Strauss

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Claude Lévi-Strauss
Claude Lévi-Strauss in 2005
Gebore (1908-11-28)28 November 1908
Brussel, België
Oorlede 30 Oktober 2009 (op 100)
Parys, Frankryk
Nasionaliteit Vlag van Frankryk Frankryk
Vakgebied Antropologie, samelewing, linguistiek, verwantskap
Instelling(s) Universiteit van Parys (DrE, 1948)
Alma mater École pratique des hautes études (later École des hautes études en sciences sociales)
Collège de France
Bekend vir Strukturalisme, mitografie, kulinêre driehoek, bricolage
Beïnvloed deur Lewis Henry Morgan, Ferdinand de Saussure, Roman Jakobson, Franz Boas, Émile Durkheim, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Alfred Radcliffe-Brown, Jacques Lacan
Invloed op Pierre Bourdieu, Edmund Leach, Catherine Clément, Philippe Descola, Jacques Lacan
Handtekening

Claude Lévi-Strauss (Brussel, 28 November 1908 – Parys, 30 Oktober 2009) was 'n Franse kulturele antropoloog wat beskou word as een van die grootste denkers van die twintigste eeu. Hy het aangevoer dat die "wilde" verstand dieselfde strukture as die "beskaafde" verstand het en dat menslike eienskappe oral dieselfde is. Hierdie waarnemings het 'n hoogtepunt bereik in sy beroemde boek Tristes Tropiques (1955) wat sy posisie as een van die sentrale figure in die strukturalisme gevestig het.[1][2][3][4][5][6][7][8]

Lewensloop[wysig | wysig bron]

Lévi-Strauss studeer filosofie en regte, maar het homself toegewy aan die antropologie. Filosofie was vir hom te abstrak. In 1935 vertrek hy na Brasilië om filosofie te gaan doseer aan die universiteit van São Paulo. Daar bestudeer hy in sy vrye tyd die Indiaanse samelewing. Van sy reiservarings doen hy verslag van in Tristes Tropiques (1955).

Tydens die Tweede Wêreldoorlog bly hy in ballingskap in New York Stad. Daar ontmoet hy Roman Jakobson en maak kennis met die strukturalistiese taalkunde. Hy sien daarin 'n mootlikheid om die kwaliteit van wetenskaplikheid in die sosiale wetenskappe te verhoog. In die jare na die oorlog bou hy sy denke oor die strukturele antropologie uit in 'n omvangryke reeks publikasies, waarin sy belangstelling veral fokus op die struktuur van familiebande, mites en rites.

Lévi-Strauss se denke bevat in essensie geen of uiters moeilik toetsbare hipoteses, wat meestal wel gebaseer was op noukeurige waarnemings. Die strukturele antropologie is nader aan die spekulatiewe en interpreterende wetenskappe, soos die psigoanalise, eerder as die eksakte wetenskappe. Hoe dit ook al sy, in die werk van Lévi-Strauss word die mees uiteenlopende aspekte van die kultuur ondersoek, van Indiaanse maskers in die Amasonerivier-bekken tot die musiekdramas van Richard Wagner of die sosiobiologie en bevolkingsgenetika.

In 1973 ontvang Lévi-Strauss in Nederland die Erasmusprys en word hy verkies tot lid van die Académie française. Hy sterf in Oktober 2009 op 100-jarige leeftyd.

Aspekte van sy denke[wysig | wysig bron]

Die kultuur en die reël[wysig | wysig bron]

Vir Lévi-Strauss voldoen nog biologiese nog sosiale benaderings om die bloedskandeverbod in samelewings te verklaar. Die bloedskandeverbod kom voor in die oorgang van natuur na kultuur, volgens hom. Dit reguleer die natuur deur 'n nuwe orde daar te stel. Die kultuur is die geheel van al die reëls van orde, en is ook dié reëls wat deur die antropoloog bestudeer word. Lévi-Strauss kies die strukturele taalteorie as model. Net soos die geheel aan onbewuste reëls betekenis verleen, so sal alle sprekende onderwerpe aan derglike reëls onderwerp wees.

Die argaïese illusie[wysig | wysig bron]

Lévi-Strauss verwerp die gedagte dat daar so iets bestaan soos 'n primitiewe kultuur. Elke samelewing het sy eie geskiedenis en dinamiek. Sonder om die menselike natuur te negeer, stel Lévi-Strauss dat die kultuur in sy geheel verwerf word in 'n samelewing. Dus kan 'n pasgeborene in enige kultuur grootgemaak word. Die denke van die kind is nog nie gespesialiseerd nie en moet moet nog gevorm word volgens die maatstawe van die samelewing waarin die kind ontwikkel. Daar is dus 'n ooreenkoms tussen die kind en 'n verteenwoordiger van 'n ander kultuur; beide is nie aangepas tot die sedes en gewoontes van hul eie kultuur nie. Ons sal geneig wees om die ander, na analogie met die kind, as primitief te bestempel, maar die ander sal geneig wees om met ons presies dieselfde te doen.

Die wilde denke[wysig | wysig bron]

Die sogenaamde wilde denke – magie, bricolage, mites – is volgens Lévi-Strauss nie in teenstelling met die wetenskaplike denke van die moderne Westerse denke – wetenskap, tegnologie, rede nie. Die twee vorme van denke loop parallel aan mekaar en beide vertaal sintuiglike indrukke in verstandelike begrippe en gee ook betekenis aan die kulture waartoe hulle behoort. Die wetenskap lei tot die groei van kennis en vind sy neerslag in tegnologiese toepassings. Die resultate van die magie kan natuurlik nie hiermee vergelyk word nie, maar die rol van die magie binne 'n kultuur is nie minder werklik nie. Omdat die wilde denke soveel ouer is as die wetenskaplike rasionaliteit, sien Lévi-Strauss dit as substaat van die beskawing. Dus hoef ons nie te verbaas wees nie dat ook in ons samelewing so baie irrasionele impulse kop uitsteek nie, in die vorm van geloofsoortuigings en allerlei opmerklike gebruike. Die wilde denke is nie vir ons vreemd nie, en die strukturele analise poog om insig te verskaf in die werking daarvan, om uiteindelik lig te kan werp op die universele reëls van geestelike aktiwiteite.

Bibliografie[wysig | wysig bron]

  • La vie familiale et sociale des Indiens Nambikwara (1948)
  • Les structures élémentaires de la parenté (1949)
  • Race et histoire (1952)
  • Tristes tropiques (1955)
  • Anthropologie structurale (1958)
  • Entretiens avec Claude Lévi-Strauss (Georges Charbonnier) (1961)
  • Le totémisme aujourd’hui (1962)
  • La pensée sauvage (1962)
  • Mythologiques I: Le cru et le cuit (1964)
  • Mythologiques II: Du miel aux cendres (1967)
  • Mythologiques III: L’origine des manières de table (1968)
  • Mythologiques IV: L’Homme nu (1971)
  • Anthropologie structurale II (1973)
  • La voie des masques (1975, hersiene druk 1979)
  • Le regard éloigné (1983)
  • Paroles données (1984)
  • La potière jalouse (1985)
  • De près et de loin (met Didier Eribon) (1988)
  • Histoire de lynx (1991)
  • Regarder, écouter, lire (1993)
  • Saudades do Brasil (1994)
  • Saudades de São Paulo (1995)
  • Anthropologie face aux problèmes du monde moderne (2011)
  • L’Autre face de la lune. Écrits sur le Japon (2011)

Bron[wysig | wysig bron]

  • Hierdie artikel is vertaal van die Nederlandse Wikipedia
  1. ↑ Rothstein, Edward (3 November 2009). "Claude Lévi-Strauss dies at 100". The New York Times. Besoek op 4 November 2009.
  2. ↑ Doland, Angela (4 November 2009). "Anthropology giant Claude Levi-Strauss dead at 100". Seattle Times. Associated Press. Besoek op 22 April 2015.
  3. ↑ "Claude Levi-Strauss, Scientist Who Saw Human Doom, Dies at 100". Bloomberg. 3 November 2009. Besoek op 3 November 2009.
  4. ↑ Briggs, Rachel; Meyer, Janelle. "Structuralism". Anthropological Theories: A Guide Prepared By Students For Students. Dept. of Anthropology, University of Alabama. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 November 2015. Besoek op 22 April 2015.
  5. ↑ Rothstein, Edward (3 November 2009). "Claude Lévi-Strauss dies at 100". The New York Times. Besoek op 4 November 2009.
  6. ↑ Doland, Angela (4 November 2009). "Anthropology giant Claude Levi-Strauss dead at 100". Seattle Times. Associated Press. Besoek op 22 April 2015.
  7. ↑ "Claude Levi-Strauss, Scientist Who Saw Human Doom, Dies at 100". Bloomberg. 3 November 2009. Besoek op 3 November 2009.
  8. ↑ Briggs, Rachel; Meyer, Janelle. "Structuralism". Anthropological Theories: A Guide Prepared By Students For Students. Dept. of Anthropology, University of Alabama. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 November 2015. Besoek op 22 April 2015.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Claude_Lévi-Strauss&oldid=2618424"