Etniese groepe in Bhoetan

Daar is talle etniese groepe in Bhoetan en nie een is verteenwoordigend van die meerderheid Bhoetanese nie. Die Bhoetanese bestaan uit vier hoof- etniese groepe, wat self nie noodwendig eksklusief is nie: die politiek en kultureel dominante Ngalop van die westelike en noordelike streke, die Sharchop van oos-Bhoetan, die Lhotshampa wat in Suid-Bhoetan gesentreer is en die Bhoetanese inheemse volke wat op dorpies woon wat dwarsoor Bhoetan versprei is.

Ngalop

Die Ngalop, wat volgens volksetimologie "eerste opgekome volk" of "eerste bekeerde volk" beteken is ’n volk van Tibetttaanse herkoms wat so vroeg as die 9de eeu na Bhoetan migreer het. Hulle het die Tibettaanse kultuur en Boeddhisme na die land gebring en is wat die politiek en kultuur betref die oorheersende groep in die moderne Bhoetan. Hul taal, Dzongkha, is die amptelike taal en kom van Oudtibettaans. Hulle is dominant in die noordelike en westelike streke, insluitende Thimphu en die Dzongkhasprekende streek. Die term Ngalop kan verskeie verwante taal- en kultuurgroepe insluit, soos die Kheng en die sprekers van Bumthang.

Sharchop

Die Sharchop (wat "oosterlinge" beteken) is bevolkings van gemengde Tibettaanse, Suid-Asiatiese en Suidoos-Asiatiese oorsprong wat hoofsaaklik in die oostelike distrikte woon. Van Driem (1993) meen die Sharchop en die naby verwante inheemse Monpa is afstammelinge van die veelheid Bhoetanese etniese groepe en die vernaamste volk van voor die Tibettane se aankoms.

Die Sharchop is die oorheersende groep in Oos-Bhoetan. Hoewel hulle al lank die grootste etniese groep in die land is, is hulle in ’n groot mate in die Ngalop-Tibettaanse kultuur opgeneem. Die grootste deel van die Sharchop praat Tshangla, ’n Tibeto-Birmaanse taal. Vanweë hul nabyheid aan Indië praat sommige Assamees of Hindi. Hulle beoefen tradisioneel afbrand- en tsheri-landbou – hulle plant droë rys vir drie of vier jaar totdat die grond uitgeput is en trek dan verder. Dié praktyk is in 1969 al verbied.

Inheemse groepe

Klein inheemse groepe woon op dorpies wat oor die land versprei is. Hulle is kultureel en linguisties deel van die bevolkings van Wes-Bengale of Assam, en beoefen die Hindoestelsel van endogame groepe wat hiërargiese range het. Hulle plant nat én droë rys. Hulle sluit die Brokpa-, Lepcha- en Doya-stamme in sowel as die afstammelinge van slawe wat van soortgelyke gebiede in Indië na Bhoetan gebring is. Hulle woon meestal naby tradisioneel besige sentrums, waar die slawe destyds nodig was.

Die Ngalop, Sharchop en inheemse groepe het in die 1980's saam tot 72 persent van die bevolking uitgemaak, volgens amptelike Bhoetanese statistieke. Die CIA Factbook raam dit egter op sowat 65 persent.

Lhotshampa

Die orige deel van die bevolking is die Lhotshampa (wat "suiderlinge" beteken). Die kultuur het historiese bande met Nepal en die mense praat dieselfde taal as die Gorkha-volk, met ’n paar verskille. Hulle het egter mettertyd ’n individuele etniese groep geword. Die regering van Bhoetan het dikwels na hulle as "Nepalese" verwys. Volgens amptelike regeringsbronne het hulle in die laat 1980's sowat 28 persent van die bevolking uitgemaak. Nie-amptelike bronne meen egter dit was tot 30 of 40 persent. Hulle oorheers die suidelike streke van die land. Die getal Nepalese wat in die laat 1980's wettige, permanente inwoners van Bhoetan was, kan egter so laag as 15% van die hele Lhotshampa-volk wees.

Die eerste klein groepe Nepalese, die mees onlangse groot groep wat hulle in die land gevestig het, het in die laat 19de eeu en vroeë 20ste eeu uit hoofsaaklik Oos-Nepal na Bhoetan migreer onder Anglo-Indiese beskerming. Die meeste is Hindoes, hoewel ’n paar groepe ook Boeddhiste en animistiese volgelinge van Mundhum is.

Die Lhotshampa was ’n paar dekades gelede by ’n omstrede kwessie in Bhoetan betrokke. Die regering het tradisioneel huisvesting en werkverskaffing aan hulle beperk. Hulle het in die 1970's en 1980's makliker werk gekry en baie Nepalese wat op soek was na opvoeding en beter werkgeleenthede het in die land van blyplek verander. In die laat 1980's en vroeë 1990's het tot 107 000 lede van die Lhotshampa egter uit Bhoetan na Nepal gevlug uit vrees vir vervolging. Talle Bhoetanese vlugtelinge bly steeds in vlugtelingkampe in Nepal, hoewel baie in ander lande hervestig is.