Gaan na inhoud

Herman Melville

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Herman Melville
Herman Melville, 1870. Olieverfskildery deur Joseph Oriel Eaton.
Gebore
Herman Melvill

(1819-08-01)1 Augustus 1819
New York Stad, Verenigde State.
Sterf28 September 1891 (op 72)
New York Stad, Verenigde State
RusplekWoodlawn Cemetery
New York, Verenigde State
BeroepRomansier, kortverhaalskrywer, onderwyser, matroos, dosent, digter, doeaneinspekteur
EggenootElizabeth Knapp Shaw (1822–1906) (trou 1847)
Kinders
  • Malcolm (1849–1867)
  • Stanwix (1851–1886)
  • Elizabeth (1853–1908)
  • Frances (1855–1938)
Handtekening

Herman Melville (oorspronklik Melvill) (gebore op 1 Augustus 1819, New York Stad - 28 September 1891, New York Stad) was 'n Amerikaanse romanskrywer, skrywer van kortverhale en digter wat veral bekend is om sy romans van die seë, waaronder sy meesterstuk, Moby-Dick; or, The Whale uit 1851.

Erfenis en jeug

[wysig | wysig bron]

Melville se jeugervarings was waarskynlik van deurslaggewende belang in die vorming van die konflik wat onderliggend was aan sy artistieke visie. Hy was die derde kind van Allan en Maria Gansevoort Melvill. Die gesin sou uiteindelik uitbrei tot vier seuns en vier dogters. Sy voorouers was Skotse en Nederlandse setlaars, en het leidende rolle gespeel in die Amerikaanse Rewolusie en in die sterk mededingende kommersiële en politieke lewe van die nuwe land. Een grootvader, majoor Thomas Melvill, was in 1773 'n lid van die Boston Teeparty en daarna 'n invoerder in New York. Die ander grootvader, genl. Peter Gansevoort, was 'n vriend van James Fenimore Cooper, en bekend vir sy leidende rol in die verdediging van Fort Stanwix in New York teen die Britte. In 1826 skryf Allan Melvill van sy seun dat hy "ietwat traag van begrip was. . . met 'n ingetoë en innemende geaardheid.” In dieselfde jaar het skarlakenkoors die seun met verswakte sig gelaat, maar hy het nogtans Male High School bygewoon. Toe die familie se invoersaak in 1830 in duie stort, keer die gesin terug na Albany, waar Herman vlugtig Albany Academy bywoon. Allan Melvill sterf in 1832 en laat sy gesin in ‘n wanhopige posisie. Die oudste seun, Gansevoort, het gevolglik verantwoordelikheid vir die gesin aanvaar en sy vader se vilt- en pelsbedryf oorgeneem. Herman het na twee jaar by hom aangesluit as bankklerk en 'n paar maande op die plaas van sy oom, Thomas Melvill, in Pittsfield, Massachusetts, gewerk. Omtrent hierdie tyd het Herman se deel van die familie die spelling van hul van verander. Alhoewel hul finansiële posisie onseker was, het Herman in 1835 Albany Classical School bygewoon en 'n aktiewe lid van die plaaslike debatsvereniging geword. 'n Pos as onderwyser in Pittsfield het hom egter ongelukkig gelaat, en na drie maande het hy teruggekeer na Albany.

Swerftogte en reise

[wysig | wysig bron]

Die jong Melville het reeds begin skryf, maar die oorblywende deel van sy jeug het 'n soeke na vastigheid geword. 'n Vergelykbare strewe op geestelike gebied sou baie van sy skryfwerk kenmerk. Die oorsaak van sy swerftogte was die bankrotskap van Gansevoort in 1837 en die gevolglike verhuising van die gesin na nabygeleë Lansingburgh (later Troy). In 'n laaste poging om 'n ortodokse beroep te beoefen, studeer Herman landmeetkunde aan die Lansingburgh Academy om homself toe te rus vir die Erie Canal-projek. Toe die werk nie realiseer nie, reël Gansevoort dat Herman in Junie 1839 as kajuitjong op 'n handelskip genaamd die "St. Lawrence" vanaf New York na Liverpool uitvaar. Met Melville se terugkeer was sy gesin egter steeds afhanklik van die goedgesindheid en liefdadigheid van familielede. Na 'n uitmergelende soektog na werk het hy 'n kort rukkie klas gegee in 'n skool wat gesluit het sonder om hom te besoldig. Sy oom Thomas, wat Pittsfield vir Illinois verlaat het, kon hom blykbaar ook nie van hulp wees toe die jong man hom na die weste gevolg het nie. In Januarie 1841 het Melville van New Bedford, Massachusetts op 'n reis na die Suidsee op die walvisboot "Acushnet" uitgevaar. In Junie 1842 het die "Acushnet" in die Marquesas-eilande in die huidige Frans-Polinesië geanker. Melville se avonture aldaar, wat ietwat geromantiseer is, het die onderwerp geword van sy eerste roman, Typee (1846). In Julie het Melville en ‘n vriend gedros, en volgens Typee was hulle vir omtrent vier maande gevangenisse van die kannibalistiese Typee-mense. In der waarheid is hy reeds in Augustus geregistreer as deel van die bemanning van die Australiese walvisboot "Lucy Ann". Nieteenstaande sy losse omgang met feitelikheid, bly Typee ‘n weerspieëling van, en getrou aan, die impak van die ervaring op Melville se verbeelding. Ten spyte van die duidelike gevare, het Melville die eksotiese vallei van die Typees voorgestel as ‘n idilliese herberg, teenoor ‘n strydlustige en aggressiewe samelewing.

Alhoewel Melville geregtig was op die 120ste deel van die walvisboot se inkomste, was die reis nie produktief nie. Hy het deelgeneem aan ‘n muitery wat hom en andere in 'n Tahitiese tronk laat beland het, waaruit hy sonder veel moeite kon ontsnap. Melville het sy tweede boek, getiteld Omoo (1847), op die gebeure gebaseer. Die boek is lighartig, en beeld die muitery uit as ietwat van ‘n klug. Dit beskryf Melville se reise deur die eilande, vergesel van "Long Ghost", die skip se voormalige skeepsdokter, wat 'n droster geword het. Die sorgvrye bestaan dien as bevestiging van Melville se bitterheid teenoor die koloniale- en veral sendelingowerheid se vernedering en ontmensliking van die inheemse Tahitiese mense. Hierdie reise het in werklikheid minder as ‘n maand in beslag geneem. In November het hy as harpoenier aangesluit by sy laaste walvisboot, die "Charles & Henry," wat uitgevaar het vanuit Nantucket, Massachusetts. Ses maande later het hy van die skip afgeklim by Lahaina in die Hawaiïese-eilande. Hy kon daarin slaag om homself vir meer as drie maande te onderhou; waarna hy in Agustus 1843 aangesluit het as ‘n seeman op die fregat "United States," waarna hy eers weer in Oktober 1844 in Boston voet aan wal gesit het.

Die jare van roem

[wysig | wysig bron]

Melville het hierna aangesluit by sy familie -wie se vooruitsigte aansienlik verbeter het. Gansevoort, wat as sekretaris by die Amerikaanse ambassade in Londen aangestel is na die oorwinning van James K. Polk tydens die presidensiële verkiesing in 1844, het bekend geword as 'n vernuftige politikus. Melville, wat aangemoedig is deur sy familie se entoesiastiese ontvangs van sy verhale van die Suidseë, het die verhale nougeset neergeskryf. Melville se jare van roem sou spoedig volg.

Typee het onmiddellik entoesiasme, woede en verontwaardiging ontlok; 'n jaar later het Omoo dieselfde reaksie ontlok. Gansevoort, wat beswyk het aan ‘n breinkwaal, het nooit sy broer se loopbaan sien posvat en floreer nie, maar die ontvalling het Melville daargestel as die hoof van die familie en meer vasbeslote as ooit gemaak om dié verantwoordelikheid gestand te doen deur middel van sy skryfwerk. ‘n Verdere verantwoordelikheid het ontstaan deur sy huwelik in Augustus 1847 met Alizabeth Shaw, die dogter van die hoofregter van Massachusetts. Hy was onsuksesvol met ‘n aansoek om ‘n pos in die Tesourie-departement van die VSA, wat die eerste sou wees van verskeie onsuksesvolle pogings om ‘n regeringspos te bekom.

In 1847 het Melville met ‘n derde boek getiteld Mardi (1849) begin en ‘n gereelde bydraer van resensies en ander stukke geword. Vir sy literêre kennisse in New York Stad was hy die verpersoonliking van sy eie boeke — "met sy sigaar en sy Spaanse oë," soos een skrywer hom beskryf het. Melville was gebelgd oor hierdie ietwat neerbuigende stereotipering. In haar herinneringe het sy vrou hom in 'n gans ander ander lig gestel-skrywende in ‘n bitter koue kamer in winter sonder enige hitte. Hy het sy uitgewer versoek om hom nie as "die skrywer van Typee en Omoo te bemark nie," aangesien sy derde boek heeltemal anders daar sou uitsien. Toe dit verskyn het, het die publiek sowel as kritici die wilde, allegoriese fantasieë en mengsel van style onverstaanbaar gevind. Die begin soos een van sy Polinesiese avonture, maar spoedig raak die held betrokke in ‘n soektog na die geheimsinnige "Yillah", welke simboliese soektog in angs en mislukking eindig.

Melville het sy teleurstelling met die boek se ontvangs egter verbloem, en spoedig verdere werke, getiteld onderskeidelik Redburn, (1849) en White-Jacket (1850) in sy gebruiklike styl geskryf. In Oktober 1849 het Melville na Engeland geseil om sy Londense uitgewer se twyfel oor White-Jacket aan te spreek. Hy het besoek afgelê aan kontinentale Europa en ‘n dagboek byderhand bygehou. Hy het in Februarie 1850 weer in Amerika gearriveer. Die kritici het White-Jacket aanneemlik gevind. Die werk se kragtige kritiek van die Amerikaanse Vloot het ondersteuning ontvang uit politieke geledere. Beide romans, ten spyte daarvan dat dit in 'n mate Melville se styl in Typee laat herleef het, beskik oor passasies van diepliggende melancholie; dit is nie dieselfde Melivlle van die vroeëre werke nie. Hy was op daardie tydstip besig om Shakespeare te lees met "eyes which are as tender as young sparrows," met besondere fokus op die somber passasies uit Measure for Measure en Koning Lear. Die werke het simpatieke reaksies by Melville veroorsaak, en as teenwig gedien teen die transendentale dogmas van Ralph Waldo Emerson, wie se algemene optimisme oor menslike goedheid hy aangehoor het tydens dié se lesings.

Nathaniel Hawthorne se Scarlett Letter het ‘n vars, inspirerende en verbeeldingryke invloed verskaf. Die roman ondersoek die beginsel van goed en kwaad in die mens op 'n diepgaande wyse; Melville het die boek in die lente van 1850 gelees. Melville het daardie somer ‘n plaas aangekoop naby Hawthorne se tuiste by Pittsfield, wat hy "Arrowhead" gedoop het. Die twee het gevolglik besonders geheg aan mekaar geraak.

Melville het sy uitgewers belowe dat hy teen die herfs van 1850 sy roman getiteld The Whale, later bekend as slegs Moby Dick, sou lewer. Sy versuim om dit te lewer is nie veroorsaak deur sy verpligtinge op die plaas nie, maar deur sy ondersoeke in die onverwagte deure wat oopgemaak is deur Hawthorne. Hulle verhouding het Melville se kreatiewe energieë aangevul. Hy het die vriendskap"an infinite fraternity of feeling" genoem. Vir Hawthorne was so 'n diepte van gevoel, wat onophoudelik en vryelik verklaar is, onvanpas. Die twee se paaie het geleidelik geskei. Hulle het die laaste keer, byna as vreemdelinge, in 1856 ontmoet toe Melville besoek afgelê het aan Liverpool, waar Hawthorne verbonde was aan die Amerikaanse konsulaat.

Moby Dick is in Oktober 1851 in Londen, en 'n maand later in die VSA, gepubliseer. Dit het nóg roem, nóg beloning aan die skrywer besorg. Die basiese verhaal daarvan is relatief eenvoudig. Kaptein Ahab agtervolg op naarstiglike wyse die wit walvis, bekend as "Moby Dick", wat uiteindelik Kaptein Ahab se dood meebring. Op die vlak is dit 'n intense, manjifieke en oorspronklike beskrywing van die walvisjagbedryf. In die verdraaide grandiositeit van Kaptein Ahab en in die prag, vrees en onsteltenis van die vaart van die "Pequod", dramatiseer Melville egter sy eie diepgaande vrae: die dubbelsinnige nederlae en seges van die menslike gees en die gees se vermenging van kreatiewe en moorddadige behoeftes. Melville het in sy private beproewings algemeen geldende metafore gevind.

Melville het in toenemende mate ‘n kluisenaarsbestaan gevoer, sodat van sy vriende bevrees was oor sy geestesgesondheid. Melville het dadelik begin werk aan Pierre (1852). Dit is 'n baie persoonlike werk, en onthul die droewige mitologie van sy private lewe, gegiet in terme van 'n verhaal van 'n kunstenaar wat vervreem is van die samelewing. Hierin kan die vernederende reaksies op die armoede wat hy as kind deurgemaak het gesien word, asook die skynheiligheid wat hy bespeur het in sy vader se bewerings van suiwerheid en getrouheid. Hy was versot op sy moeder en het haar verafgod; tog het hy gevind dat die spiritualiteit van haar liefde geskend en versaak is deur seksuele liefde. Die roman, 'n nouliks gesluierde allegorie van Melville se eie donker verbeelding, is geanker in hierdie verhoudinge. Ook die werk was 'n kritiese en finansiële ramp. Melville moes ondervind dat sy loopbaan op die leeftyf van slegs 33 jaar daarmee heen was. Hy was naby breekpunt. Na 'n brand in 1853 by die kantore van sy uitgewers waartydens die meeste van sy boeke vernietig is, het Melville besluit om te volhard met sy skryfwerk.

Israel Potter, wat voor Melville se kennismaking met Hawthorne en sy werk bekendgestel is, is in 1855 gepubliseer. Die beskeie sukses daarvan, en die helderheid van styl en skynbare eenvoud van die onderwerp, dui nie daarop dat Melville besluit het om van koers te verander en volgens die leserspubliek se smaak te skryf nie. Sy bydraes tot Putnam's Monthly Magazine - Bartleby the Scrivener (1853), The Encantadas (1854) en Benito Cereno (1855) - weerspieël die wanhoop en die minagting vir menslike skynheiligheid en materialisme wat toenemend van hom besit geneem het.

In 1856 vertrek Melville op 'n toer deur Europa en die Levant om sy gemoed te versterk. Die kragtigste gedeeltes van die dagboek wat hy bygehou het, is in harmonie met The Confidence-Man (1857), 'n wanhopige satire op 'n Amerika wat deur die armoedige drome van kommersialisme bederf is. Dit was die laaste van sy romans wat in sy leeftyd gepubliseer is. Drie Amerikaanse lesingtoere is gevolg deur sy laaste seereis in 1860, toe hy aangesluit het by sy broer Thomas, kaptein van die "Meteor", vir 'n reis na Cape Horn. Hy het egter reeds in San Francisco afgeklim.

Die jare van onttrekking

[wysig | wysig bron]

Melville het die roman vir die poësie laat vaar, maar die vooruitsigte vir publikasie was nie gunstig nie. Met twee seuns en dogters om te onderhou, het Melville die regering se beskerming gevra. 'n Konsulêre pos wat hy in 1861 voor aansoek gedoen het is vir iemand anders gegee. Met die uitbreek van die burgeroorlog het hy hom as vrywilliger aangebied vir die vloot, maar hy is weer verwerp. Hy het klaarblyklik teruggekeer na die onsekerheid van sy jeug, maar 'n erflating van sy skoonpa het verligting gebring en "Arrowhead", wat toenemend 'n las was, is verkoop. Teen die einde van 1863 het die gesin in New York Stad gewoon. Die oorlog was baie in sy gedagtes en het die onderwerp van sy eerste versbundel, Battle-Pieces and Aspects of the War (1866) gegee, wat privaat gepubliseer is. Vier maande nadat dit verskyn het, het 'n aanstelling as 'n doeane-inspekteur in New York uiteindelik aan hom 'n veilige inkomste besorg. Ondanks sy swak gesondheid het Melville begin met 'n patroon om in die aande, naweke en vakansies te skryf. In 1867 het sy seun Malcolm homself geskiet. Die jurie het bevind dat dit 'n ongeluk was, hoewel dit geblyk het dat hy die aand voor sy dood in 'n woordewisseling met sy vader betrokke was. Sy tweede seun, Stanwix, wat in 1869 see toe is, is in 1886 in 'n hospitaal in San Francisco oorlede na 'n lang siekbed. Gedurende hierdie smart, en gedurende sy 19 jaar in die doeanehuis, is Melville se kreatiewe pas op verstaanbaarbare wyse vertraag.

Sy tweede bundel verse, John Marr, and Other Sailors; With Some Sea-Pieces, verskyn in 1888 en is weer privaat uitgegee. Hy was op daardie stadium reeds drie jaar met pensioen, bygestaan deur die geldelike hulp van vriende en familielede. Sy laaste versbundel was getiteld Timoleon (1891). Sy terugkeer tot prosa het sy laaste werk, die roman Billy Budd, wat tot 1924 ongepubliseer gebly het, voortgebring. Vyf maande later sterf Melville. Sy lewe was nie gelukkig nie, en ook nie volgens materiële standaarde suksesvol nie. Teen die einde van die 1840's was hy een van die mees gevierde Amerikaanse skrywers, maar sy dood het maar 'n enkele doodsberig voortgebring.

In die interne spanning wat hom in konflik met sy era plaas, lê 'n vreemde 20ste-eeuse bewustheid van die bedrieglikheid van die realiteit en van die onstabiliteit van persoonlike identiteit. Tog het sy werke nooit die werklikheid uit die oog verloor nie. Sy simbole het gegroei uit sulke sigbare feite, wat intens aanwesig gemaak is, soos die sterwende walvisse en die hout waarvan die skip "Pequod" gemaak is in Moby Dick.

Melville het doelgerig voortgegaan en sy visie tot aan die einde aangeteken. Na jare se verwaarlosing het moderne kritici egter sy reputasie bevestig as een van die grootste Amerikaanse skrywers van alle tye.[1]

Belangrikste werke

[wysig | wysig bron]

Romans

[wysig | wysig bron]
  • Typee: A Peep at Polynesian Life (1846)
  • Omoo: A Narrative of Adventures in the South Seas (1847)
  • Mardi and a Voyage Thither (1849), ‘n politiese en filosofiese allegorie
  • Redburn, His First Voyage (1849)
  • White-Jacket; or, The World in a Man-of-War (1850)
  • Moby Dick; of, The Whale (1851. Ook onder die titel Moby Dick; or, The White Whale in sommige latere 19de eeuse uitgawes)
  • Pierre; of The Ambiguities (1852)
  • Israel Potter: His Fifty Years of Exile, (1855), ‘n historiese roman oor die Amerikaanse Vryheidsoorlog
  • The Confidence-Man: His Masquerade (1857), a satiriese allegorie
  • Billy Budd, Foretopman, ‘n kort roman geskryf in 1888–91 en gevind na Melville se afsterwe. Dit is aanvanklik gepubliseer in Billy Budd, and Other Prose Pieces (1924).

Ander verhale, sketse en joernale

[wysig | wysig bron]
  • The Piazza Tales (1856), sluit “The Piazza,” “Bartleby the Scrivener,” “Benito Cereno,” “The Encantadas, of, Enchanted Isles,” en “The Lightning-Rod Man” in
  • The Apple-Tree Table and Other Sketches (1922), bevat 10 sketse wat aanvanklik gepubliseer is in tydskrifjoernale, 1850–56
  • Journal up the Straits, October 1, 1856–May 5, 1857 (1935)
  • Journal of Melville's Voyage in the Clipper Ship
  • Meteor (1929).

Poësie

[wysig | wysig bron]
  • Battle-Pieces and Aspects of the War (1866)
  • Clarel: A Poem and Pilgrimage in the Holy Land (1876)
  • John Marr, and Other Sailors
  • With Some Sea-Pieces (1888)
  • Timoleon (1891), ‘n versameling.

Gedigte wat na Melville se dood gepubliseer is, is ingesluit in latere bundels en bloemlesings.

Bykomende leeswerk

[wysig | wysig bron]
Studies van die skrywer se lewe en werk
  • Edward H. Rosenberry, Melville (1979), ‘n inleidende oorsig
  • Edwin H. Miller, Melville (1975), ‘n sielkundige biografie
  • Raymond M. Weaver, Herman Melville, Mariner and Mystic (1921, heruitgereik in 1968), dit is van belang aangesien dit die eerste biografie oor Melville was
  • Lewis Mumford, Herman Melville, hersiene uitgawe, (1963), ‘n bietjie verouderd, maar nogtans ‘n sensitiewe waardering van die skrywer
  • Newton Arvin, Herman Melville (1950, heruitgegee in 1976), ‘n kritiese biografie
  • Leon Howard, Herman Melville: A Biography (1951, heruitgegee in 1967), ‘n volledige feitelike relaas van Melville se lewe
  • Jay Leyda, The Melville Log: A Documentary Life of Herman Melville, 1819–1891, 2 vol. (1951, heruitgegee in 1969), ‘n fassinerende versameling dokumente, fotos en briewe
  • William H. Gilman, Melville's Early Life and Redburn (1951, heruitgegee in 1972), ‘n deeglike relaas van Melville se jeug en die verhoudinge tussen feit en fiksie in Redburn*;Tyrus Hillway, Herman Melville, hersiene uitgawe (1979), ‘n beknopte en kernagtige biografie
Literêre kritiek
  • William E. Sedgwick, Herman Melville: The Tragedy of Mind (1944, heruitgegee in 1972), een van die beste studies van Melville se idees soos hulle voorkom in sy romans
  • A.R. Humphreys, Melville (1962), ‘n uitstekende inleidende studie
  • Kerry McSweeney, Moby-Dick: Ishmael's Mighty Book (1986), ‘n kernagtige en beknopte maar insigryke en leesbare analise van sleutelaspekte van die werk en die plek daarvan tussen Melville se ander werke.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Melville, Herman." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2012.