Gaan na inhoud

Isjtar

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Isjtar, Inanna
Wigskrif: DIŠTAR of DMUŠ3
Isjtar hou haar simbool vas (Louvre).
Isjtar hou haar simbool vas (Louvre).
Soort godin  Mesopotamies
Godin van vrugbaarheid, liefde, oorlog, seks
Kultussentrum  Nineve, Asjoer
Simbool Leeu, agtpuntige ster
Ouers Anoe
Metgesel Tammoez
Hierdie bladsy bevat wigskrif. Sonder die regte lettertipe sal jy blokkies of snaakse tekens sien. Jy kan die regte lettertipe hier kry.

Isjtar (IFA: ˈɪʃtɑːr; wigskrif: DIŠTAR, 𒀭𒈹 DINGIR INANNA) is die Akkadiese, Assiriese en Babiloniese godin van vrugbaarheid, liefde, oorlog en seks.[1] Sy is ’n weergawe van die Sumeriese Inanna en is verwant aan die Aramese godin Astarte.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]
Haar simbool was die leeu (detail op die Isjtar-poort).

Isjtar was die dogter van Anoe en die godin van vrugbaarheid, liefde, oorlog en seks.[2] Sy is veral in Noord-Mesopotamië aanbid in die Assiriese stede Nineve, Asjoer en Arbela (Erbil).[2]

Benewens die leeus op haar poort is haar simbool ’n agtpuntige ster.[3] In die Babiloniese panteon was sy die goddelike verpersoonliking van die planeet Venus.[2]

Isjtar het baie minnaars gehad, maar sy het hulle wreed behandel en hulle moes duur betaal vir haar gunste. Ook diere is deur die liefde "verslaaf" en so deur die mens mak gemaak. Selfs die gode het deurgeloop: toe sy jonk was, was sy verlief op Tammoez, die god van oeste, en dit het glo tot sy dood gelei.[2]

Haar kultus het dalk ook tempelprostitusie ingesluit,[4] hoewel dit debatteerbaar is. Guirand verwys na haar heilige stad Oeroek as die "stad van die heilige courtisanes" en na haar as "die courtisane van die gode".[2]

Besoek aan die onderwêreld

[wysig | wysig bron]
Nog ’n uitbeelding van Isjtar/Inanna

Een van die bekendste mites oor Isjtar[5] beskryf hoe sy neerdaal na die onderwêreld en by die poorte aandring om ingelaat te word. Die poortwagter haas hom na Eresjkigal, die koningin van die onderwêreld, en sy gee hom opdrag om Isjtar in te laat, maar "volgens die antieke verordening".

Hierop laat die poortwagter haar in, maar maak net een poort op ’n slag oop. By elke poort moet Isjtar ’n kledingstuk uittrek. Toe sy eindelik deur die sewende poort gaan, is sy nakend. Woedend bestorm sy Eresjkigal, maar dié gee haar dienskneg Namtar opdrag om Isjtar gevange te neem en 60 siektes op haar los te laat.

Ná Isjtar se neerdaling na die onderwêreld het alle seksuele aktiwiteite op aarde opgehou. Die god Papsoekal rapporteer toe die situasie aan die koning van die gode, Ea. Dié skep ’n androgeen wat hy Asoe-sjoe-namir noem en stuur dit na Eresjkigal met die opdrag dat dit haar die sak met die waters van die lewe vra. Eresjkigal is woedend toe sy Asoe-sjoe-namir se versoek hoor, maar sy moet die water vir hom gee. Asoe-sjoe-namir besprinkel toe Isjtar met die water om haar by te bring. Daarna gaan Isjtar weer deur die sewe poorte, en by elke poort kry sy ’n kledingstuk terug totdat sy weer ten volle geklee is.

Omdat daar hier ’n onderbreking in die mite is, waarna Isjtar se minnaar Tammoez genoem word, het geleerdes[2][6] eers geglo Isjtar is ná Tammoez se dood na die onderwêreld om hom te red. ’n Ooreenstemmende mite[1] oor Inanna, die Summeriese weergawe van Isjtar, het egter lig gewerp op Isjtar se besoek aan die onderwêreld. Volgens dié mite kan Inanna net uit die onderwêreld terugkeer as sy iemand in haar plek daarheen stuur. Demone gaan saam met haar om seker te maak sy doen dit wel. Elke mens wat Inanna egter teenkom, is ’n vriend en sy laat die persoon dan gaan. Toe sy eindelik by die huis kom, kry sy haar man, Doemoezid (die Babiloniese Tammoez) op sy troon, glad nie besig om oor haar te treur nie. Woedend laat Inanna die demone haar man in haar plek na die onderwêreld neem.[7]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 Wolkstein en Kramer. Inanna: Queen of Heaven and Earth. New York: Harper & Row, 1983.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Guirand, Felix. "Assyro-Babylonian Mythology". New Larousse Encyclopedia of Mythology (Londen: Hamlyn, 1968)
  3. ↑ Black, Jeremy en Green, Anthony (1992). Gods, Demons, and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary. ISBN 0-292-70794-0 ble. 156, 169–170.
  4. ↑ Day, John (2004). "Does the Old Testament Refer to Sacred Prostitution and Did It Actual Exist in Ancient Israel?". In McCarthy, Carmel; Healey, John F. (reds.). Biblical and Near Eastern Essays: Studies in Honour of Kevin J. Cathcart. Cromwell Press. pp. 2–21. ISBN 0-8264-6690-7. pp. 15-17.
  5. ↑ Jastrow, Morris. "Descent of the Goddess Ishtar into the Lower World" (The Civilization of Babylonia and Assyria, 1915). Sacred-Texts. 2 Junie 2002.
  6. ↑ Mackenzie, Donald A. Myths of Babylonia and Assyria Geargiveer 6 Augustus 2017 op Wayback Machine. Londen: Gresham, 1915
  7. ↑ Kirk, G.S. Myth: Its Meaning and Functions in Ancient and Other Cultures. Berkeley: Cambridge UP, 1973.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Isjtar&oldid=2455521"