Gaan na inhoud

Jan Bruegel die Jongere

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Bruegel se Allegorie van Sig beeld sy ateljee uit; omstreeks 1660, 58 × 90 cm, Philadelphia Museum of Art.

Jan Bruegel (ook Breugel) die Jongere Nederlandse fonetiese uitspraak: ˈjɑn ˈbrøːɣəl; 13 September 1601 – 1 September 1678) was 'n Vlaamse Barokskilder. Hy was die seun van Jan Bruegel die Ouere en kleinseun van Pieter Bruegel die Ouere, beide prominente skilders wat bygedra het tot respektiewelik die ontwikkeling van Renaissance- en Barokskilderwerk in Suid-Nederland. Hy het sy vader se ateljee op 'n vroeë ouderdom oorgeneem en dieselfde onderwerpe as sy vader geskilder in 'n styl wat soortgelyk is aan dié van sy vader. Hy het op 'n gereelde grondslag saamgewerk met van die voorste Vlaamse skilders van sy generasie. [1]

Lewe

[wysig | wysig bron]
'n Jeugdige Jan Bruegel die Jongere saam met sy ouers en suster Paschasia Bruegel in Gesin van Jan Bruegel die Ouere deur Rubens; 1613–15, olie op paneel, 125 × 95 cm, Die Courtauld Instituut van Kuns

.

Brueghel is gebore op 13 September 1601 in Antwerpen uit die huwelik tussen Jan Bruegel die Ouere en Isabella de Jode. Sy moeder was die dogter van die kartograaf, graveur en uitgewer Gerard de Jode. Hy is deur sy vader opgelei in sy ateljee.[2] Sy vader was 'n vriend van Rubens. Bruegel was waarskynlik behulpsaam met sy vader se groot opdragte.[3]

Op sy vader se aanstigting reis hy in omstreeks 1622 na Milaan waar hy verwelkom is deur Kardinaal Federico Borromeo.[4] Die kardinaal was 'n beskermheer en vriend van sy vader, wat die kardinaal ongeveer 30 jaar tevore in Rome ontmoet het.[2] In wat waarskynlik 'n daad van rebellie teen sy vader was, het hy na Genua gereis waar hy by sy neefs, die Antwerpse skilders en kunshandelaars Lucas de Wael en Cornelis de Wael gewoon het. Hulle en Bruegel se moeder was susters. Sy vriend en mede-Antwerpse kunstenaar Antoon van Dyck was destyds ook aktief in Genua. Bruegel het later in 1623 in Valletta, Malta gewerk. Van 1624 tot 1625 het hy ook in Palermo, Sisilië gewoon, toe Van Dyck daar gewerk het.[5]

Brueghel het eers met sy terugkeer na Noord-Italië in Turyn verneem dat sy vader op 13 Januarie 1625 aan cholera oorlede is. Hy wou dadelik na Antwerpen terugkeer, maar moes weens 'n erge koors sy vertrek vir 16 dae uitstel. Nadat hy van sy siekte herstel het, vertrek hy na sy vaderland via Frankryk. In Parys ontmoet hy die Antwerpse kunshandelaar en skilder Peter Goetkint die Jongere, wat die seun was van Peter Goetkint die Ouere, die meester van Jan se vader. Goetkint was gretig om terug te keer na Antwerpen omdat sy vrou na verwagting binnekort geboorte aan 'n kind sou gee. Die kind is gebore op 25 Augustus, die dag waarop Breugel in Antwerpen aangekom het saam met sy reisgenoot, wat self 'n paar dae later oorlede is.[2]

Die Verhaal van Adam en Eva: Die Skepping van Adam, Adam Benoem die Diere, Die Versoeking van Adam (boonste paneel, links na regs), Die Verdrywing uit die Paradys, Adam werksaam in die veld, en die Dood van Abel (laer paneel, links na regs); 17de eeu, elk ongeveer 66 × 84 cm, privaatversameling.

Bruegel het die bestuur van sy vader se ateljee oorgeneem, die voltooide werke van sy vader verkoop en van sy vader se onvoltooide skilderye voltooi.[4] In die Gilde-jaar van 1624-1625 het Bruegel 'n meesterskilder van die Gilde van Sint Lukas van Antwerpen geword.[6] In 1626 is hy getroud met Anna Maria Janssens, dogter van Abraham Janssens, 'n gerekende skilder van historiese temas in Antwerpen.[5] Hy het voortgegaan om die groot ateljee van sy vader te bedryf en in 1630 dekaan geword van die Gilde van Sint Lukas. In dieselfde jaar is hy deur die Franse hof opdrag gegee om 'n reeks skilderye oor die lewe van Adam te skilder.[7] Dit wil voorkom of sy ateljee na hierdie tydperk begin agteruitgaan het, en dat hy begin het om werke op kleiner skaal te skilder, wat laer pryse ontvang het as dié wat vroeër vervaardig is.[4]

Later het hy in die 1650's op onafhanklike wyse in Parys gewerk en in 1651 skilderye vir die Oostenrykse hof geskilder. Hy is weer in Antwerpen in 1657 opgemerk, waar hy gewoon het tot sy dood. [4]

Sy leerlinge sluit sy ouer seuns Abraham Bruegel, Philips Bruegel en Jan Pieter Bruegel in asook sy broerskind Jan van Kessel en sy jonger broer Ambrosius Bruegel.[5]

Werk

[wysig | wysig bron]
'n Singerie[8] deur Jan Bruegel die Ouere en Jan Bruegel die Jongere: Ape by 'n feesmaal; omstreeks 1620, 101 × 76 cm, privaatversameling.

Algemeen

[wysig | wysig bron]

As gevolg daarvan dat hy sy vader se ateljee op 'n vroeë ouderdom oorgeneem het, was sy keuse van onderwerpe en styl soortgelyk aan dié van sy vader. Sy repertorium het historiese skilderye, allegoriese- en mitologiese tonele, landskappe en seelandskappe, jag- en dorpstonele, gevegstonele en tonele van die Hel en die onderwêreld ingesluit. Anders as vader het hy nie soveel stillewes van blomme geskilder nie, en meer klem daarop gelê om diere in landskapskilderye vas te lê.[5][4] Na sy vader se dood het hy sy handtekening verander van "Bruegel" na "Breugel".[5] Ongeveer 340 skilderye word aan hom toegeskryf. Alhoewel hy nie sy vader oortref het in die kwaliteit van sy uitset nie, kan sy vroeë werke kwalik van dié van sy vader onderskei word in terme van hul vlak van vakmanskap.[4]

Landskapskilderye

[wysig | wysig bron]
'n Bruegel veduta: Die Koninklike Paleis van Brussel (Die Paleis van Coudenberg); omstreeks 1627, olie op doek, 150 × 228 cm, Museo del Prado.

Hy het 'n groot variëteit landskapskilderye geskilder, soos landskapskilderye van woude, riviere, hawens, dorpe, stadsbeelde, argitektoniese uitsigte met figure en veduti, tonele uit die Hel en landskapskilderye van die Heilige Gesin, paradyslike tonele en allegoriese tonele. Hierdie landskapskilderye toon sy vader se invloed, alhoewel hy in sy latere loopgaan sy eie tegnieke sou ontwikkel. [4]

Sy beste werke is sy wye landskapskilderye, wat hy op sy eie of in samewerking met ander skilders soos Hendrick van Balen die Ouere en Joos de Momper geskilder het.[3] Tydens sy loopbaan het hy met baie ander kunstenaars saamgewerk, soos Jan van Balen die Jongere - die seun van sy vader se medewerker Hendrick van Balen die Ouere -, Pieter de Lierner, Adriaen Stalbemt, Lucas Van Uden, sy swaer David Teniers die Jongere, sy skoonpa Abraham Janssens, Sebastiaen Vrancx, Denijs van Alsloot en Hendrik de Clerck.[4]

As gevolg van die aanvraag na groot dekoratiewe landskapskilderye het Brueghel soms sy vader se werke in sy ateljee laat kopieer en dit dan onder sy vader se handtekening verkoop.[1] In die wye landskapkilderye het hy dikwels werke van sy vader herhaal, maar dit in 'n ander palet uitgevoer.[4] Onder sy veduta-skilderye is Die Koninklike Paleis in Brussel (ongeveer 1627) wat in samewerking met Sebastiaen Vrancx geskilder is. [4]

In sy landskapskilderye van dorpstonele het Bruegel aanvanklik sy vader se leiding gevolg, maar in die 1640's geleidelik sy eie idioom ontwikkel.[4]

  • 'n Berglandskap met Reisigers (in samewerking met Joos de Momper); vroeë 17de eeu, olie op paneel, 45 × 75cm, privaatversameling.
    'n Berglandskap met Reisigers (in samewerking met Joos de Momper); vroeë 17de eeu, olie op paneel, 45 × 75cm, privaatversameling.
  • Rivierlandskap met Windmeule; ná 1616, olie op paneel, 44 × 66cm, privaatversameling.
    Rivierlandskap met Windmeule; ná 1616, olie op paneel, 44 × 66cm, privaatversameling.
  • Aanval op 'n Konvooi (in samewerking met Sebastiaen Vrancx); 1620–25, olie op paneel, 48 × 86cm, Museo del Prado.
    Aanval op 'n Konvooi (in samewerking met Sebastiaen Vrancx); 1620–25, olie op paneel, 48 × 86cm, Museo del Prado.
  • Sneeulandskap; ná 1625, olie, 45 × 76cm, Museo del Prado.
    Sneeulandskap; ná 1625, olie, 45 × 76cm, Museo del Prado.
  • Allegorie van die Wêreld; 1625, olie, 66 × 91cm, privaatversameling.
    Allegorie van die Wêreld; 1625, olie, 66 × 91cm, privaatversameling.
  • Verposing op die Vlug na Egipte; ná 1626, olie op eikehout, 61 × 83cm, Kunsthistorisches Museum.
    Verposing op die Vlug na Egipte; ná 1626, olie op eikehout, 61 × 83cm, Kunsthistorisches Museum.
  • Eneas en die Sibil in die Onderwêreld; 1630's, 27 x 36cm, Metropolitan Museum of Art.
    Eneas en die Sibil in die Onderwêreld; 1630's, 27 x 36cm, Metropolitan Museum of Art.

Stilleweskilderye

[wysig | wysig bron]
Blomme in 'n Porseleinvaas; 1625–78, 28 × 23 cm, privaatversameling.
Die Maagd en Kind met Blomme (in samewerking met Pieter van Avont); 1640–52, olie op paneel, 84 × 66 cm, privaatversameling.

Hy was 'n minder produktiewe skilder van stilleweskilderye van blomme as sy vader. Hy was egter geïnspireer deur sy vader se werke, waarop hy sy eie variasies aangebring het. Sy stilleweskilderye van blomme is gewoonlik op 'n kleiner skaal uitgevoer en is minder kompak en gedetailleerd.[4]

Sy vader het 'n nuwe kategorie van stilleweskilderye geskep: kranseskilderye. Dit is 'n spesiale soort stillewe wat in Antwerpen ontwikkel is, saam met ander kunstenaars soos Hendrick van Balen, Frans Francken die Jongere, Rubens en Daniel Seghers. Hierdie skilderye toon tipies 'n blomkrans rondom 'n gewyde beeld of portret. Hierdie genre is aanvanklik geïnspireer deur die kultus van verering en toewyding aan Maria, wat in die Habsburgse hof (destydse heersers oor Suid-Nederland) en algemeen in Antwerpen voorgekom het. [9]

Bruegel het ook verskeie kransskilderye in samewerking met ander kunstenaars geskilder. Hulle toon die invloed van Daniel Seghers.[4] 'n Voorbeeld is Die Maagd en Kind met Blomme wat in samewerking met die Pieter van Avont in die 1640's geskilder is. [10]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 Jan Brueghel the Younger by die Getty Sentrum
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Frans Jozef Peter Van den Branden, Geschiedenis der Antwerpsche schilderschool, Antwerpen, 1883, pp. 444–455 (in Nederlands)
  3. ↑ 3,0 3,1 Anne T. Woollett en Ariane van Suchtelen; met bydrae deur Tiarna Doherty, Mark Leonard, en Jørgen Wadum, Rubens and Brueghel: A Working Friendship, 2006, pp. 5–33
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 Hans J. Van Miegroet, Jan Brueghel the younger, Oxford Art Online, besoek op 21 Februarie 2022
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 /en/explore/artists/13289 Jan Brueghel (II) rekord op die webwerf van die Nederlandse Instituut vir Kunsgeskiedenis
  6. ↑ Ph. Rombouts and Th. van Lerius (red.), De liggeren en andere historische archieven der Antwerpsche sint Lucasgilde Volume 2, Antwerpen, Julius de Koninck, 1871, pp. 631, 641, 654, 656, 669, 671 (in Nederlands)
  7. ↑ Johnny Van Haeften, Dutch and Flemish Old Master Paintings, Johnny Van Haeften-galery, 2005, p. 11
  8. ↑ Singerie is die naam van 'n visuele kunsgenre wat ape uitbeeld in die nabootsing van menslike gedrag. Die ape is dikwels modieus geklee, en dit gaan gepaard met ligte satire. Die term is afgelei van die Franse woord vir "Aaptoertjie". Alhoewel dit 'n lang geskiedenis het, het die genre sy hoogtepunt bereik tydens die Rococostylperiode in die 18de eeu.
  9. ↑ Ursula Härting, Review of Susan Merriam, Seventeenth-Century Flemish Garland Paintings. Still Life, Vision and the Devotional Image
  10. ↑ Jan Brueghel the Younger Pieter van Avont, The Virgin and Child in a Cartouche with Flowers by Lempertz

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Bruegel_die_Jongere&oldid=2663887"