Jolly Roger

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
’n Tipiese Jolly Roger.
’n Rooi "Bloedvlag".

Jolly Roger is die tradisionale Engelse naam vir ’n vlag wat seerowers in die vroeë 18de eeu, tydens die laaste deel van die goue eeu van seerowery, gebruik het om hulle net voor ’n aanval te identifiseer.

Die vlag wat vandag algemeen as die Jolly Roger beskou word, met ’n skedel en doodsbeendere op ’n swart agtergrond, is in die 1710's deur verskeie seerowerkapteins gebruik, insluitende Black Sam Bellamy, Edward England en John Taylor. Dt was in die 1720's die algemeenste seerowersvlag, hoewel ander ontwerpe ook gebruik is.

Oorsprong[wysig | wysig bron]

Naam[wysig | wysig bron]

Die gebruik van die term "Jolly Roger" vir seerowersvlae dateer van minstens kaptein Charles Johnson se A General History of the Pyrates, wat in 1724 in Brittanje gepubliseer is.[1]

Johnson het spesifiek twee seerowers genoem wat hulle vlag Jolly Roger genoem het: Bartholomew Roberts in Junie 1721[2] en Francis Spriggs in Desember 1723.[3] Tog het die ontwerp van die twee se vlae baie verskil, wat daarop dui dit was ’n generiese naam vir ’n swart seerowersvlag, eerder as die naam vir ’n sekere ontwerp. Nie Roberts of Spriggs se Jolly Roger het ’n skedel en doodsbeendere opgehad nie.

Richard Hawkins, wat in 1724 deur seerowers gevange geneem is, het berig die seerowers het ’n swart vlag gehad met ’n figuur wat ’n hart met ’n spies steek, en dat hulle dit Jolly Roger genoem het. Die beskrywing stem baie ooreen met dié van die berugte vlag van Edward Teach, ook bekend as Swartbaard, van ses jaar tevore.[4]

Soms word beweer die naam kom van Joli Rouge ("Mooi Rooi") in verwysing na ’n rooi vlag wat deur Franse vrybuiters gebruik is. Dit word soms toegeskryf aan rooi bloed, wat dui op gewelddadige seerowers wat gereed is om aan te val.[5]

Ontwerp[wysig | wysig bron]

Die "seerower" Paul Jones, ’n Britse karikatuur van die laat 18de eeu, is ’n vroeë voorbeeld van die skedel en doodsbeendere van Jolly Rogers wat op ’n karakter se hoed gebruik is om hom as ’n seerower te identifiseer (soms ’n driepunt- en soms, soos in dié geval, ’n tweepunthoed.

Die eerste aangetekende gebruik van die skedel en doodsbeendere op skepe dateer van die 17de eeu. Dit het moontlik omtstaan onder die Barbaryse seerowers van dié tydperk wat die swart kleur van die Jolly Roger sou verbind met die Moslemse Swart Banier. ’n Vroeë verwysing na Moslemse corsaires wat so ’n vlag gebruik het, in verband met die slaweaanval van 1625 op Cornwall, verwys egter na die simbole op ’n groen vlag.[6]

Daar is verwysings na Francis Drake se swart vlag wat hy in 1585 al gebruik het, maar die korrektheid hiervan word betwis.[7] Daar is ook kontemporêre voorbeelde wat Peter Easton in 1612 met ’n swart vlag wys, asook Swartbaard, Charles Vane en Richard Worley in 1718[8] en Howell Davis in 1719.

Met die einde van die Spaanse Suksessieoorlog in 1714 het baie kaapvaarders na seerowery oorgeslaan. Hulle het nou hulle eie ontwerpe op ’n swart of rooi agtergrond gebruik. Soms is geel strepe of beelde simbolies van die dood ook gebruik.[9]

Die Amerikaanse historikus Marcus Rediker het beweer die meeste seerowers wat tussen 1716 en 1726 aktief was, was deel van twee groot groepe wat met mekaar verbind was en ’n eenderse struktuur gehad het. Dit kan die redelik vinnige aanvaarding van die swart vlag verduidelik onder ’n groep mans wat oor duisende kilometers van die oseaan aktief was. Dit dui daarop dat die kopbeen-en-doodsbeendere-ontwerp gestandaardiseerd geraak het omtrent dieselfde tyd as waarin die naam Jolly Roger daarvoor aanvaar is. Teen 1730 was die meeste verskillende ontwerpe deur die standaardontwerp vervang.[10]

Jong spelers met die Orlando Pirates se embleem op hulle hemde.

Moderne gebruike[wysig | wysig bron]

Die Jolly Roger het in die 19de eeu ’n cliché van seerowersfiksie geword. Teen die Victoriaanse tydperk (van 1837) af het die bedreiging van seerowers genoegsaam afgeneem dat dit ’n gewilde onderwerp van fiksie geword het, veral Robert Louis Stevenson se avontuurroman Treasure Island (1883).

Gilbert en Sullivan se komiese opera The Pirates of Penzance, wat sy debuut op 31 Desember 1879 gemaak het, het seerowers as komediekarakters voorgestel en sedert die laat 20ste eeu is seerowers met Jolly Roger-vlae dikwels uitgebeeld as karikatuuragtige of lawwe karakters.

Baie sportspanne gebruik woorde soos "pirate", "raider" of "buccaneer" in hulle bynaam vanweë die fiktiewe beeld van seerowers. Van hulle, soos Suid-Afrika se sokkerspan Orlando Pirates, gebruik ook die Jolly Roger as hulle embleem.

Historiese ontwerpe[wysig | wysig bron]

Vlae van 1693 (Thomas Tew) tot 1724 (Edward Low) wat in verskeie bestaande werke oor die geskiedenis van seerowery voorkom.[11]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Johnson, Charles (2002). Pirates. ISBN 978-0851779195.
  2. Charles Johnson (1724), A General History of the Robberies and Murders of the Most Notorious Pyrates, p. 250.
  3. Johnson (1724), pp. 411–12.
  4. David Cordingly (1995). Under the Black Flag: The Romance and Reality of Life Among the Pirates, New York: Random House, p. 117.
  5. "Jolly Roger, n.".. (Junie 2016). Oxford University Press. 
  6. Giles Milton, White Gold (2004), p. 9
  7. Mary Frear Keeler (red.), Sir Francis Drake's West Indian Voyage, 1585–86 (1981), p. 161, footnote 3.
  8. 8,0 8,1 Johnson, pp. 72, 147, 344.
  9. David Cordingly (1995). Under the Black Flag: The Romance and Reality of Life Among the Pirates, New York: Random House, p. 118.
  10. David Cordingly in Life Amongst The Pirates (1996), p. 135.
  11. Sien bv. Douglas Botting (1978), The Pirates, Alexandria, VA: TimeLife Books, Inc., pp. 48–49; Angus Konstam (1999), The History of Piracy, ISBN 1-55821-969-2, Italië: Lyons Press, pp. 98–101. Charles Johnson (1724), A General History of the Robberies and Murders of the Most Notorious Pirates, red. David Cordingly (2002), Globe Pequot, ISBN 1-58574-558-8, p. 307.
  12. Botting, p. 49; Konstam, p. 101.
  13. Fox, Ed. "Origin of Pirate Flags". Facebook. Besoek op 10 Maart 2016.
  14. "Did You Know Blackbeard's Flag is a Modern Design?".
  15. 15,0 15,1 Botting, p. 49; Konstam, p. 100; Johnson (1724), p. 278.
  16. Botting, p. 48, Konstam, The History of Pirates, p. 98.
  17. Pirate Mythtory, Ed Foxe, 2004
  18. Botting, p. 49; Konstam, p. 98.
  19. Botting, p. 49, Konstam, p. 98; Frank Sherry, Raiders and Rebels, New York: Hearst Marine Books, 1986, ISBN 0-688-04684-3, geïllustreer p. 97, ascribed p. 98.
  20. Die rooi weergawe verskyn in Angus Konstam, Pirates: 1660–1730, Oxford: Osprey Publishing Ltd., 1998, ISBN 1-85532-706-6, p. 44. Swart weergawes in Botting, p. 48; Konstam, The History of Pirates, p. 99; Sherry, geïllustreer p. 97.
  21. Pirate Mythtory, Ed Foxe, 2004
  22. Botting, p. 48; Konstam, The History of Pirates, p. 101; Sherry, illustrated p. 97, ascribed p. 96.
  23. Botting, p. 49; Konstam, The History of Pirates, p. 100. Johnson (1724), p. 344.
  24. Botting, p. 48; Konstam, The History of Pirates, p. 100.
  25. Botting, p. 49; Konstam, p. 99; Johnson (1726), p. 331.

Nog leesstof[wysig | wysig bron]

Skakels[wysig | wysig bron]