Gaan na inhoud

Joseph Butler

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Joseph Butler
Gebore (1692-05-18)18 Mei 1692
Wantage, Berkshire, Engeland
Oorlede 16 Junie 1752 (op 60)
Bath, Somerset, Groot-Brittanje
Plek van graf Katedraal van Bristol
Nasionaliteit Vlag van Engeland Engeland
Vakgebied Teologie, apologetiek , filosofie
Alma mater Oriel College, Oxford
Beïnvloed deur Plato, Thomas Hobbes, John Locke, Francis Hutcheson
Invloed op Adam Smith, David Hume, Thomas Reid, William Paley, Jeremy Bentham, David Seabury, C.S. Lewis, John Warwick Montgomery

Joseph Butler (18 Mei 169216 Junie 1752) was 'n Engelse biskop, teoloog, apologeet, en filosoof. Hy is gebore in Wantage in die Engelse graafskap van Berkshire (nou Oxfordshire). Hy is bekend, onder andere vir sy kritiek van Deïsme, Thomas Hobbes se egoȉsme, en John Locke se teorie oor persoonlike identiteit. Butler beȉnvloed baie ander filosowe en godsdienstige denkers, insluitende David Hume, Thomas Reid, Adam Smith, Henry Sidgwick, John Henry Newman, en C. D. Broad, en word algemeen beskou as een van die mees vooraanstaande Engelse moraliste. Hy speel ook 'n belangrike, hoewel onder waardeerde rol, in die ontwikkeling van agtiende eeuse ekonomiese diskoers, deur sy beinvleding van die Anglikaanse deken van Gloucester en die politieke ekonoom Josiah Tucker.

Vroeë lewe en opvoeding

[wysig | wysig bron]

As die seun van 'n Presbiteriaanse linnevervaardiger, was hy bestem om 'n dominee te word in daardie kerk. Die toekomstige aartsbiskop Thomas Secker, het hom in Samuel Jones se afvallige akademie in Gloucester (later Tewkesbury) vir daardie doel laat inskryf. Terwyl hy daar was, het hy in 'n geheime korrespondensie met die befaamde Anglikaanse teoloog en filosoof Samuel Clarke gevoer. In 1714, het Butler besluit om die Kerk van Engeland aan te sluit en gaan na Oriel College, Oxford. Hy verwerf sy Baccalaureus Artium in 1718 en behaal sy doktorsgraad in siviele reg op 8 Desember 1733.

Kerkloopbaan

[wysig | wysig bron]

Butler word aangestel as 'n diaken op 26 Oktober 1718 by William Talbot, Biskop van Salisbury, en as 'n priester op 21 Desember 1718 by Talbot aan St James Kerk, Piccadilly. Nadat hy verskeie ander hoë posisies gehad het, het hy hoof geword van "die ryk lewe " van Stanhope, Durham (graafskap).

In 1736 word hy die hoof kapelaan van George II se vrou Caroline, op die advies van Lancelot Blackburne. Hy word genomineer as Biskop van Bristol op 19 Oktober 1738 en ingewy as 'n biskop op 3 Desember 1738 by die Lambeth Paleis kapel. Terwyl hy Biskop van Bristol gebly het word Butler aangestel as die Deken van St Paul Kerk op 24 Mei 1740. Hy behou die pos totdat hy na Durham getrek het. Daar word gesê dat hy 'n aanbod om die Aartsbiskop van Kantelberg in 1747 te word, geweier het, maar is in 1746 tot 1752 as klerk van die koning aangewys. Hy is verhuis na Durham deur die bevestiging van sy verkiesing tot die Vatikaan in Oktober 1750. Hy is toe op 9 November 1750 deur 'n gevolmagtigde ingehuldig. Hy is begrawe in die Bristol Katedraal.

Aanval op Deïsme

[wysig | wysig bron]

Gedurende sy leeftyd en vir baie jare na sy dood was Butler veral bekend vir sy Analogy of Religion, Natural and Revealed (1736), wat volgens die hisorikus Will Durant "vir 'n eeu van die hoof weerstand van die Christelike argument teen ongeloof was." Engelse Deïste soos John Toland en Matthew Tindal het aangevoer dat die natuur duidelike bewyse van 'n intelligente ontwerp en kunswerker bied, maar hulle het die ortodokse Christendom verwerp weens die ongeloofwaardigheid van wonderwerke en teenstrydighede in die Bybel.

Butler se Analogy was een van baie boek-lente antwoorde op die Deïste en dit was vir lank algemeen geglo om die mees effektiewe te wees. Butler se beroep op empirici dat alle kennis van die natuur en menslike optrede slegs waarskynlik is, doen Butler dan 'n beroep op 'n reeks patrone ("analogieë") waarneembaar in die natuur en menslike sake, wat volgens sy oordeel die hoofleer van die Christendom maak, en dit waarskynlik waar maak.

Butler se “jiu-jitsu-agtige” argumentatiewe strategie was ongewoon en riskant. Met die argument dat "omdat die natuur 'n puin van raaisel is, kan ons nie verwag dat openbaring duideliker word nie" wat natuurlik die antwoord ontlok dat die godheid en Christendom irrasioneel was. Vandag is Butler se Analogy van historiese belang, maar sy aanspraak is dat die waarskynlikheid die lewensgids is, sal onderskryf word deur baie hedendaagse filosowe.

Etiek en morele psigologie

[wysig | wysig bron]

'n Butler-geleerde, Stephen Darwall, het geskryf: "Dit is waarskynlik dat, geen figuur 'n groter impak gehad het op die Britse morele filosofie van die negentiende-eeu as Butler nie." Butler se hoof teiken in sy preke was Thomas Hobbes en die se egoïstiese siening van die menslike natuur wat hy in die Leviathan (1651) verdedig het. Hobbes was 'n materialis wat geglo het dat die wetenskap 'n wêreld identifiseer waarin alle gebeure oorsaaklik bepaal word en waarin alle menslike keuses onvermydelik van enige begeerte vloei. Hobbes het mense gesien as gewelddadig, selfsoekend en magshonger. Vanuit so 'n oogpunt was daar geen plek vir ware altruïsme of welwillendheid of enige opvatting van moraliteit soos tradisioneel beskou nie.

In die preke beweer Butler dat menslike motivering minder selfsugtig en komplekser is as wat Hobbes beweer. Butler beweer dat die menslike verstand georganiseer word deur 'n hiërargie van 'n aantal verskillende impulse en beginsels, waarvan baie nie basies selfsugtig is nie. Op die basiese vlak is so 'n wye verskeidenheid spesifieke emosies, eetlus en gevoelens, soos honger, woede, vrees en simpatie. In ordentlike georganiseerde verstande is die impulse onder die beheer van twee hoë vlak beginsels: selfliefde ('n begeerte om jou eie langtermyn geluk te bereik) en welwillend ('n begeerte om algemene geluk te bevorder). Die meer algemene impulse is weer onderhewig aan die hoogste praktiese gesag in die menslike verstand: morele gewete. Gewete, beweer Butler is 'n aangebore sin van reg en verkeerd, 'n innerlike lig en monitor, wat van God ontvang word. Die gewete vertel mens dat die algemene geluk en persoonlike geluk bevorder moet word. Ondervinding lig in dat die twee saamval in die huidige lewe. Om baie redes argumenteer Butler, dat onetiese en selfgesentreerde mense wat niks omgee vir die publieke welsyn nie en is boonop gewoonlik nie baie gelukkig nie.

Daar is egter seldsame gevalle waar die goddelose voorspoedig lyk (vir 'n tyd lank). 'n Volmaakte harmonie van deug en selfbelang, volgens Butler, word slegs deur God gewaarborg, wat in die hiernamaals mense beloon en bestraf soos hulle dit verdien.

Kritiek op Locke se teorie van persoonlike identiteit

[wysig | wysig bron]

In Bylae 1 van die Analogy bied Butler 'n bekende kritiek van John Locke se invloedryke teorie van "persoonlike identiteit", 'n verduideliking van wat iemand "dieselfde persoon" van een tydstip na die volgende maak, ten spyte van al die fisieke en sielkundige veranderinge wat ervaar word oor daardie tydperk. Locke beweer dat persoonlike identiteit nie spruit uit om dieselfde liggaam of siel te hê nie, maar om dieselfde bewussyn en geheue te hê. Volgens Locke is die geheue die "gom" wat die verskillende stadiums van die lewe aan mekaar bind en onderliggend is tot die dieselfde wees van 'n persoon is.

Meer presies, sê Locke, Persoon A is dieselfde persoon as B net as A en B ten minste 'n paar van dieselfde herinneringe deel. Butler het daarop gewys dat die manier waarop "regte" herinneringe van valses onderskei kan word, is dat dit mense was wat die ervarings wat werklik onthou word, gehad het. So, beweer Butler, herinnering veronderstel persoonlike identiteit en kan dit dus nie uitmaak nie.

Dood en nalatenskap

[wysig | wysig bron]

Butler is in 1752 in Rosewell House, Kingsmead Square in Bath, Somerset, dood. Sy bewonderaars prys hom as 'n uitstekende man en 'n ywerige en pligsgetroue kerkman. Alhoewel onverskillig teenoor algemene literatuur, het hy 'n smaak in die beeldende kunste, veral argitektuur.

In die kalenders van die Anglikaanse nagmaal is sy feesdag 16 Junie.

Hy het sy eie versameling manuskripte.

  • Hierdie artikel is vertaal van die Engelse Wikipedia

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]