Gaan na inhoud

Lande van die Verenigde Koninkryk

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Kaart van die vier lande van die Verenigde Koninkryk

Die Verenigde Koninkryk bestaan uit die vier lande (in Engels nations genoem) Engeland, Skotland, Wallis en Noord-Ierland.[1][2][3]

Binne die Verenigde Koninkryk - 'n unitêre soewereine staat - het Noord-Ierland, Skotland en Wallis deur die proses van devolusie (die afwenteling van politieke besluitnemingsbevoegdheid) 'n mate van selfregering verwerf. Devolusie word gedefinieer as 'n regeringstelsel waarin sekere politieke besluite, waardeur die bevolkings van die betrokke lande of nasies regstreeks geraak word, op plaaslike vlak geneem word.[4] Alhoewel die Britse Parlement in Westminster steeds die bevoegdheid het om wette oor enige saak in die hele Verenigde Koninkryk af te kondig, het dit nogtans sedert 1998 deur middel van wetgewing sekere bevoegdhede aan die Skotse Parlement, die Walliese Vergadering (Welsh Assembly) en die Noord-Ierse Vergadering (Northern Ireland Assembly) oorgedra.

Devolusie in Noord-Ierland val nie uitsluitlik binne die bevoegdheid van die Britse Parlement en regering nie, maar berus op die samewerking tussen die Noord-Ierse Vergadering en die Regering van Ierland (die sogenaamde Noord/Suid-Ministerraad of North/South Ministerial Council), terwyl die Britse regering ten opsigte van sake, wat nie aan die Noord-Ierse Vergadering of regering oorgedra is nie, onderhandelinge met die Ierse regering in Dublin voer (die sogenaamde Brits-Ierse Interregeringskonferensie) om ooreenkomste te bereik.

Engeland, wat die oorgrote meerderheid van die bevolking van die Verenigde Koninkryk en die grootste deel van sy oppervlakte verteenwoordig, val tans nog regstreeks onder die gesag van die Britse Parlement te Londen.

Die hele eiland Ierland was, vanaf 1801 volgens die Uniewette of Acts of Union tot 1921, 'n land binne die Verenigde Koninkryk. Die eiland is in 1921 in twee afsonderlike jurisdiksies opgesplits: Suid- en Noord-Ierland. Suid-Ierland het die Verenigde Koninkryk volgens die Wet oor die Grondwet van die Ierse Vrystaat (Irish Free State Constitution Act) in 1922 verlaat.


Naam
Vlag Wapen Oppervlakte
(km²)
Bevolking
(2016 skatting)

Hoofstad
Amptelike
tale
Afgewentelde
wetgewer
Regstelsel
Engeland 130 395 55,3 miljoen Londen Engels Geen Engelse reg
Skotland 78 772 5,4 miljoen Edinburg Engels, Skots-Gaelies, Skots Ja Skotse reg
Wallis 20 779 3,1 miljoen Cardiff Engels, Wallies Ja Kontemporêre Walliese Reg
Noord-Ierland 13 843 1,86 miljoen Belfast Engels; Iers-Gaelies en Ulster-Skots tans as streekstale erken Ja Noord-Ierse reg
Verenigde Koninkryk 243 789 65,6 miljoen Londen Engels

Voormalige Lande

[wysig | wysig bron]

Naam
Vlag Wapen Oppervlakte
(km²)
Bevolking
(2010 skatting)

Hoofstad
Amptelike
tale
Tot
Ierland 84 421 8 miljoen (1850) Dublin Engels, Iers-Gaelies 6 Desember 1922

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. UK Cabinet Office: Devolution Glossary (13 Januarie 2012): "United Kingdom: Term used most frequently for the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, the modern sovereign state comprising England, Scotland, Wales and Northern Ireland."
  2. "Countries within a country" (in Engels). 10 Downing Street. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Januarie 2013. Besoek op 4 Januarie 2009.
  3. "List of all Sovereign Nations and their Capital Cities" (in Engels). www.nationsonline.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 30 Oktober 2011.
  4. "The Scottish Parliament | Pàrlamaid na h-Alba: Devolved and Reseved Matters. Besoek op 8 Oktober 2017". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Julie 2017. Besoek op 8 Oktober 2017.

Bronne

[wysig | wysig bron]


Vlag van die Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk Wapen van die Verenigde Koninkryk
LandeEngelandSkotlandWallisNoord-Ierland
Oorsese gebiedeAnguillaBermudaBrits-Antarktiese GebiedBritse Indiese OseaangebiedBritse Maagde-eilandeFalkland-eilandeGibraltarKaaimanseilandeMontserratPitcairneilandeSint Helena, Ascension en Tristan da CunhaSuid-Georgië en die Suidelike SandwicheilandeTurks- en Caicoseilande
KroongebiedeEiland ManGuernseyJersey
Sowereine militêre basisseAkrotiri en Dhekelië