NG gemeente Hartbeesspruit

Ds. J.P.W. de Vries, van 1948 tot sy aftrede in 1964 Hartbeesspruit se tweede leraar.

Die NG gemeente Hartbeesspruit was 'n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in Pretoria, maar dit het op 13 September 1998 met Queenswood as Hartbeesspruit-Queenswood gesmelt. Later is die naam verkort tot net Queenswood.

Hartbeesspruit het in 1985 257 doop- en 846 belydende lidmate gehad terwyl di. H.J.S. Gouws en F.A. Grobler die leraars was. In daardie jaar het Queenswood, wat in 1963 gestig is, 575 doop- en 2 836 belydende lidmate gehad. In 2015, het Hartbeesspruit-Queenswood se dooplidmate 153 getel en sy belydende lidmate 1 027, met ander woorde onderskeidelik 679 en 2 655 minder as 30 jaar vantevore. Die leraars was toe dr. W.S. Boshoff, J.J. Gerber en ds. K.E. Albrecht, terwyl ds. J.A. van den Berg pastorale hulp en geestelike werker by Huis Herfsblaar was. Die gemeente het twee kerkgeboue gehad: die Steenkerk by Garretlaan 249, Queenswood, en die Klipkerk by Pretoriusstraat 1200, Hatfield, die tuiste van die destydse gemeente Hartbeesspruit. In 2022 het laasgenoemde die kantoor van die NGK se Algemene Sinode gehuisves asook die Lutherse kerk Good Shephard.

Stigting

Die buitengewone groei wat die Transvaalse Kerk in die dertiger jare ondervind het, het ten gevolg gehad dat die groot gemeente Pretoria-Oos, die derde oudste in die Jakarandastad, vanaf 1942 'n algehele gedaantewisseling ondergaan het. Van 1942 tot 1947 is vyf dogtergemeentes afgestig, waarvan Hartbeesspruit die tweede jongste is.

Op die aand van 17 April 1947 is die gemeente in die voorstede Hatfield en Colbyn in die kerksaal van die Metodistekerk, onder blyke van groot belangstelling, gestig. Die gemeente is genoem na die byna onbekende spruit wat deur die Universiteitsproefplaas in die rigting van Derdepoort kronkel; binne vier jaar het die naam van die gemeente soveel opgang gemaak, dat 'n spoorweghalte in die hartjie van die gemeente en naby die kerksaal waar ook die terrein vir die toekomstige kerk beskikbaar was, dieselfde naam dra.

Beginjare

Aan werkers het dit nie ontbreek nie. Talle manne wat in die moedergemeente op die voorpunt gestaan het, is op die eerste kerkraad gekies en reeds op die eerste kerkraadsvergadering op 22 April het dit geblyk dat daar geen gebrek aan entoesiasme en toekomsplanne is nie. Van toe af ontwikkel sake met rasse skrede en op 14 Mei word ds. P.F.D. Weiss, een van die medeleraars van Pretoria-Oos en die eggenoot van die skrywer en vertaler Hymne Weiss, tot leraar van die gemeente beroep. Hy het die beroep aanvaar en voor sy bevestiging op 5 September 1947 het die kerkraad reeds ver gevorder met die planne vir die bou van 'n kerksaal.

Dit was egter nie lank nie of die jong gemeente was vakant by die aanvaarding deur ds. Weiss van 'n professoraat in Semitiese Tale aan die Universiteit Stellenbosch in Februarie 1948. Die vakature is gelukkig gou gevul en vier maande later, op 26 Junie, word ds. J.P.W. de Vries, vroeër van Witbank, as leraar in die Chemiesaal van die Universiteit van Pretoria bevestig.

Kerkbou

Nieteenstaande die moeilikhede wat daar indertyd in die boubedryf geheers het, is die hoeksteen van die kerksaal op 7 Augustus 1948 deur prof. dr. D.J. Keet, die eerste leraar van die moedergemeente Pretoria-Oos, gelê. Die inwyding van die ruim saal het op 6 Februarie 1949 in teenwoordigheid van 'n groot aantal gemeentelede en belangstellendes plaasgevind. By die geleentheid het die waardige prof. dr. G.M. Pellissier as redenaar opgetree.

Van toe af was hierdie gewyde gebou die brandpunt van die gemeentelike bedrywighede, want, skryf die gemeente se medewerker in Ons gemeentelike feesalbum van 1952, “hoewel die ledetal van die gemeente nie groot is nie, word ook hier diegene aangetref by wie daar 'n diepe begeerte is om die Koning van die Kerk in opregtheid te dien.”

Die kerkgebou, ontwerp deur Gerard Moerdyk en Henry Watson, is omstreeks 1962 gebou.

Enkele leraars

• Dr. Paul Frederich Detlev Weiss, 1947–1948
• Johannes Petrus Wouter de Vries, 1948–1964 (eerste leraar; aanvaar sy emeritaat)

Bronne

• (af) Olivier, ds. P.L. (samesteller), Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.

Eksterne skakels

• (af) Hartbeesspruit-Queenswood se webtuiste Geargiveer 10 Januarie 2016 op Wayback Machine. URL besoek op 31 Julie 2015.
• (en) Die sogenaamde Klipkerk by Pretoriusstraat 1200, Hatfield, soos te sien op Google Maps. URL besoek op 31 Julie 2015.
• (en) Die sogenaamde Steenkerk by Garretlaan 249, Queenswood, soos te sien op Google Maps. URL besoek op 31 Julie 2015.