Opkwark: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary |
Kassie |
||
| Lyn 1: | Lyn 1: | ||
{{Inligtingskas deeltjie |
|||
| naam=Opkwark |
|||
|beeld=Standard Model of Elementary Particles afr.svg |
|||
|breedte=280 |
|||
|onderskrif=Die opkwark se plek in die Standaardmodel (onder kwarke). |
|||
| samestelling=[[Elementêre deeltjie]] |
|||
| statistiek=[[Fermion]]ies |
|||
| groep=[[Kwark]]e |
|||
| generasie=Eerste |
|||
| wisselwerking=[[Sterk wisselwerking|Sterk]], [[Swak wisselwerking|swak]], [[Elektromagnetisme|elektromagneties]], [[swaartekrag]] |
|||
| status= |
|||
| simbool={{Subatomiese deeltjie|Opkwark}} |
|||
| deeltjie= |
|||
| anti=Op-antikwark |
|||
| geteoretiseer=Murray Gell-Mann (1964)<br>George Zweig (1964) |
|||
| ontdek=SLAC (1968) |
|||
| tipes= |
|||
| massa={{val|2.3|+0.7|-0.5|ul=MeV/c2}}<ref name="PDG2012"> |
|||
{{cite web |
|||
|author=J. Beringer (Particle Data Group) et al. |
|||
|url=http://pdg.lbl.gov/2012/tables/rpp2012-sum-quarks.pdf |
|||
|title=PDGLive Particle Summary 'Quarks (u, d, s, c, b, t, b', t', Free)' |
|||
|publisher=Particle Data Group |
|||
|year=2012 |
|||
|accessdate=2013-02-21 |
|||
}}</ref> |
|||
| leeftyd= |
|||
| vervalbreedte= |
|||
| verval=Stabiel of [[afkwark]] + [[positron]] + [[elektronneutrino]] |
|||
| elektriese_lading=+{{vbreuk|2|3}} ''e'' |
|||
| kleurlading=Ja |
|||
| spin={{vbreuk|1|2}} |
|||
| isospin={{nowrap|[[Chiraliteit|LH]]: +{{vbreuk|1|2}}, RH: 0}} |
|||
| swak_hiperlading={{nowrap|LH: +{{vbreuk|1|3}}, RH: +{{vbreuk|4|3}}}} |
|||
}} |
|||
Die '''opkwark''' of '''u-kwark''' (simbool: u, van die [[Engels]]e ''up quark'') is die ligste van al die [[kwark]]e, ’n soort [[elementêre deeltjie]], en ’n hoofbestanddeel van [[materie]]. Saam met die [[afkwark]] vorm dit die [[neutron]]e (een opkwark, twee afkwarke) en [[proton]]e (twee opkwarke, een afkwark) van [[atoom]]kerns. Dit is deel van die [[Generasie (deeltjiefisika)|eerste generasie]] van materie, het ’n [[elektriese lading]] van +{{frac|2|3}} e en ’n massa van 1,5–{{val|3.3|u=MeV/c2}}. |
Die '''opkwark''' of '''u-kwark''' (simbool: u, van die [[Engels]]e ''up quark'') is die ligste van al die [[kwark]]e, ’n soort [[elementêre deeltjie]], en ’n hoofbestanddeel van [[materie]]. Saam met die [[afkwark]] vorm dit die [[neutron]]e (een opkwark, twee afkwarke) en [[proton]]e (twee opkwarke, een afkwark) van [[atoom]]kerns. Dit is deel van die [[Generasie (deeltjiefisika)|eerste generasie]] van materie, het ’n [[elektriese lading]] van +{{frac|2|3}} e en ’n massa van 1,5–{{val|3.3|u=MeV/c2}}. |
||
Wysiging soos op 14:09, 22 Desember 2018
| Opkwark | ||
| ||
| Die opkwark se plek in die Standaardmodel (onder kwarke). | ||
| Samestelling | Elementêre deeltjie | |
| Statistiek | Fermionies | |
| Groep | Kwarke | |
| Generasie | Eerste | |
| Wisselwerking | Sterk, swak, elektromagneties, swaartekrag | |
| Simbool | u | |
| Antideeltjie | Op-antikwark | |
| Geteoretiseer | Murray Gell-Mann (1964) George Zweig (1964) | |
| Ontdek | SLAC (1968) | |
| Massa | 2,3+0,7−0,5 MeV/c2[1] | |
| Verval in | Stabiel of afkwark + positron + elektronneutrino | |
| Elektriese lading | +23 e | |
| Kleurlading | Ja | |
| Spin | 12 | |
| Swak isospin | LH: +12, RH: 0 | |
| Swak hiperlading | LH: +13, RH: +43 | |
Die opkwark of u-kwark (simbool: u, van die Engelse up quark) is die ligste van al die kwarke, ’n soort elementêre deeltjie, en ’n hoofbestanddeel van materie. Saam met die afkwark vorm dit die neutrone (een opkwark, twee afkwarke) en protone (twee opkwarke, een afkwark) van atoomkerns. Dit is deel van die eerste generasie van materie, het ’n elektriese lading van +2⁄3 e en ’n massa van 1,5–3,3 MeV/c2.
Nes ander kwarke is die opkwark ’n elementêre fermion met spin-1⁄2 en ervaar dit al vier fundamentele kragte: swaartekrag, elektromagnetisme, swak kernkrag en sterk kernkrag. Die antideeltjie van die opkwark is die anti-opkwark of anti-op), waarvan sekere eienskappe dieselfde magnitude maar teenoorgestelde teken het.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
- ↑
J. Beringer (Particle Data Group); et al. (2012). "PDGLive Particle Summary 'Quarks (u, d, s, c, b, t, b', t', Free)'" (PDF). Particle Data Group. Besoek op 21 Februarie 2013.
{{cite web}}: Uitdruklike gebruik van et al. in:|author=(hulp)