Witooievaar
| Witooievaar | |
|---|---|
,_recadr%C3%A9e.jpg)
| |
| Volwassene en die snawelgekletter van pronkende broeipare in Europa | |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Domein: | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Familie: | |
| Genus: | |
| Spesie: | C. ciconia
|
| Binomiale naam | |
| Ciconia ciconia (Linnaeus, 1758)
| |
| |
| Verspreiding en roetes
██ broeigebied ██ oorwinteringsgebied migrasieroetes | |
| Sinonieme | |
|
Ardea ciconia Linnaeus, 1758 | |
Die witooievaar of grootsprinkaanvoël[2] (Ciconia ciconia), wellig die bekendste van die Ooievaaragtiges, is 'n algemene monogame trekvoël wat in Eurasië en Afrika voorkom. In Suider-Afrika word dit as trekvoël en lokaal ook as 'n broeivoël aangetref. By hul nesmaakplekke kan hulle klein kolonies vorm, maar broeipare sal ook geïsoleerd nesmaak. Hulle voed op droë land (soos die Kamdeboo) en op gemaaide weiveld, maar is ook deels 'n waadvoël wat vlak waters en oorstroomde rivieroewers benut. Hulle is opportunistiese voeders wat 'n breë verskeidenheid van voedselitems benut.
Voorkoms en liggaamsbou
[wysig | wysig bron]
Die verekleed is wit met kontrasterende swart slag- en groterdekvere. Volwassenes is 100 tot 120 cm lank van snawel- tot stertpunt, en weeg van 2,4 tot 4 kg. Die genders lyk ooglopend dieselde, maar mannetjies is gemiddeld 12,5% swaarder as wyfies, en het ook groter snawels. Soos by ander ooievaars word die skedel deur groot oogkaste en bowenal die swaar bo- en ondermandibels van 'n massiewe snawel gekenmerk. Die lang en breë vlerke bespaar energie tydens hul migrasies deurdat dit moeitelose sweefvlug op stygende verhitte lugstrome fasiliteer. Hul sterk en steltagtige bene is vir redelik snelle beweging deur hul voedingareas aangepas, wat droë land sowel as vlak waters insluit. Die drie tone wat na vore gerig is, is by hul basis deur twee webbe verbind om die ooievaar se gewig op sagte grond te ondersteun, terwyl die agtertoon of halluks effe gelig is om ekstra veerkrag aan hul looptrant te verleen. In vlug word hulle van reiers (Pelecaniformes) onderskei deurdat hulle met die kop en nek vooruitgestrek vlieg. Die reiers daarenteen, vlieg met die kop en nek in die vorm van 'n S.
Gedrag
[wysig | wysig bron]Hulle broei grootliks in Europa, maar voor die Europese winter aanbreek, verhuis hulle in swerms van 300 of meer na Afrika. In die somermaande kom hulle oor die hele Suid-Afrika in groot getalle voor, en is dan van die Kaap tot aan die Limpopo aanwesig. Enkeles broei selfs in die Overberg.
Aangesien hulle sprinkane, wurms en verskeie insekte vreet, is hulle baie gewild by die boer. In Europa maak hulle nes op die dakke van woonhuise, kerke en ander geboue. In veral Nederland en Duitsland beskou mense die witooievaar as 'n gelukbringer. Die voëls was volop in Europa maar het in stede en dorpe al hoe skaarser geword.
Ander name
[wysig | wysig bron]In Engels staan dit as die White stork bekend, in Duits as die Weißstorch, in Suid-Sotho as die Mokotatsie, in Xhosa as die uGodoyiya en in Zoeloe as die inGolantete.[3]
Fotogalery
[wysig | wysig bron]-
Kop van 'n volwassene -
In vlug oor Madrid in Spanje -
'n Jong witooievaar wat 'n insek vreet -
Witooievaars vermy gewoonlik lang gras of ruie plantegroei -
'n Groep in die Kruger-wildtuin pof hul vere uit na 'n reënbui -
Aanliggende neste in Spanje -
'n Pronkende broeibaar -
Paring by 'n nes in Rusland -
Eier van 'n witooievaar -
'n Broeipaar bou aan hul nes -
Drie opgeskote kuikens op 'n nes -
Meer as 600 in swerm-migrasie oor Israel
_(17328305362).jpg)
.jpg)
Sien ook
[wysig | wysig bron]
 |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Ciconia ciconia. |
- Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls
- Lys van Suid-Afrikaanse voëls (gegroepeer)
- Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name
- Ooievaaragtiges
Bronnelys
[wysig | wysig bron]- Sasol Voëls van Suider-Afrika. Struik Nature. Vierde Uitgawe 2011. ISBN 978-1-77007-926-7
- KENNIS, vol 13, 1980, bl. 2617-2619, ISBN 0 7981 0835 5
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ BirdLife International (2012). "Ciconia ciconia". IUBN-rooilys van Bedreigde Spesies. Weergawe 2012.1. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur. Besoek op 16 Julie 2012.
{{cite web}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - ↑ Gill, E. Leonard; Winterbottom, J.M. (hersien) (1975). A first guide to South African birds (7de uitg.). Kaapstad: Maskew Miller. pp. 178–179. ISBN 0623005964.
- ↑ Prozesky, O.P.M.; Findlay, Dick (1974). Veldgids – Voëls van Suider-Afrika (1ste uitg.). Johannesburg: Perskor Uitgewery. p. 32. ISBN 0-628-00266-1.
