Gaan na inhoud

David Lynch

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
David Lynch
'n Beeld van die betrokke persoonlikheid.
Lynch in 2009.
Geboortenaam David Keith Lynch
Geboorte 20 Januarie 1946
Missoula, Montana, VSA
Sterfte 15 Januarie 2025 (op 78)
Beroep(e) Regisseur, draaiboekskrywer, vervaardiger, skilder, musikant
Rolprente Twin Peaks, Mulholland Drive, Blue Velvet, The Elephant Man, Eraserhead
Internet-rolprentdatabasis-profiel

David Keith Lynch (20 Januarie 1946 - 15 Januarie 2025) was 'n Amerikaanse regisseur, draaiboekskrywer, vervaardiger, skilder, musikant en romanskrywer. Hy is bekend vir sy surrealistiese rolprente en unieke styl. Die surrealistiese en, in baie gevalle, gewelddadige elemente in sy werk ontstel dikwels gehore en laat hulle aanstoot neem.[1]

Vroeë lewe en loopbaan

[wysig | wysig bron]

Lynch het in sy kinderjare saam met sy gesin deur Amerika gereis en daarna skilderwerk in Philadelphia studeer. Hier het hy die oorgang na die vervaardiging van kortprente gemaak. Hy het na Los Angeles verhuis waar hy sy eerste vollengteprent, die surrealistiese riller Eraserhead (1977), gemaak het. Nadat die prent ’n kultusfliek geword het, is Lynch in diens geneem om ’n biografiese prent oor ’n misvormde man, Joseph Merrick, te maak met die titel The Elephant Man (1980), waarmee hy hoofstroomsukses behaal het.

Hy het daarna twee prente vir die De Laurentiis Entertainment Group gemaak: die epiese wetenskapsfiksieprent Dune (1984), wat ’n mislukking was, en die neo-noir-misdaadprent Blue Velvet (1986), ’n reusesukses.

Hierna het Lynch sy eie televisiereeks, die gewilde moordraaisel Twin Peaks (1990–1991; 2017), saam met Mark Frost gemaak, asook die rolprentopvolg, Twin Peaks: Fire Walk with Me (1992). Hierop het gevolg Wild at Heart (1990) en The Straight Story (1999). Hy het toe teruggekeer na sy surrealistiese werk met flieks soos die sielkundige riller Lost Highway (1997), die neo-noir-raaiselfliek Mulholland Drive (2001) en die raaiselfliek Inland Empire (2006). Intussen het Lynch die internet as ’n medium ontdek en verskeie webgebaseerde stukke gemaak, soos die animasieproduksie DumbLand (2002) en die surrealistiese sitkom Rabbits (2002).

Ander ondernemings sluit in sy werk as sanger-liedjieskrywer (hy het twee soloalbums uitgereik – Crazy Clown Time, 2011, en The Big Dream, 2013), die David Lynch-stigting om bosintuiglike meditasie in skole te leer, skilder en fotografie. Hy het ook twee romans geskryf – Images (1994) en Catching the Big Fish (2006) – en verskeie musiekvideo's en advertensies geregisseer.

Lynch het drie Oscar-benoemings vir beste regisseur gekry[2] en een vir beste draaiboek. Hy het twee keer Frankryk se César-prys gewen vir beste buitelandse rolprent, sowel as die Palme d'Or op die Cannes-rolprentfees[3] en ’n Goue Leeu vir sy lewenslange bydrae tot die rolprentbedryf op die Venesiese Rolprentfees. Die Franse regering het in 2002 aan hom die Erelegioen, die land se hoogste burgerlike toekenning, toegeken as ’n Chevalier en in 2007 as ’n Officier.[4] In 2007 het The Guardian Lynch ook beskryf as "die belangrikste regisseur van hierdie era".[5]

Filmografie

[wysig | wysig bron]

Rolprente

[wysig | wysig bron]
Jaar Titel Verspreider Verw.
1977 Eraserhead Libra Films [6]
1980 The Elephant Man Paramount Pictures
1984 Dune Universal Pictures
1986 Blue Velvet De Laurentiis Entertainment Group
1990 Wild at Heart The Samuel Goldwyn Company
1992 Twin Peaks: Fire Walk with Me New Line Cinema
1997 Lost Highway October Films
1999 The Straight Story Buena Vista Pictures (onder die vaandel van Walt Disney Pictures) [7]
2001 Mulholland Drive Universal Pictures
2006 Inland Empire Absurda, 518 Media [8]

Televisie

[wysig | wysig bron]
Jaar Titel TV-netwerk Verw.
1990–1991 Twin Peaks ABC [6]
1992 On the Air
1993 Hotel Room HBO
2017 Twin Peaks (Seisoen 3) Showtime [6]

Pryse en benoemings

[wysig | wysig bron]

Lynch het verskeie pryse en benoemings ontvang, insluitende drie Oscar benoemings vir beste regisseer en een vir beste verwerkte draaiboek. Hy het twee keer Frankryk se César-toekenning vir beste buitelandse rolprent gewen, sowel as die Palme d'Or tydens die Cannes-rolprentfees en die Goue Leeu vir lewenslange pretasie tydens die Venesiese Rolprentfees. In 2017 het die The MacDowell Colony die Edward MacDowell-medalje aan Lynch toegeken vir uitstaande bydrae tot Amerikaanse kultuur.[9]

Diskografie

[wysig | wysig bron]
Ateljee albums
  • Crazy Clown Time (2011)
  • The Big Dream (2013)
Albums saam met andere
  • Lux Vivens (met Jocelyn Montgomery) (1998)
  • BlueBOB (met John Neff) (2001)
  • The Air Is On Fire (met Dean Hurley) (2007)
  • Polish Night Music (saam met Marek Zebrowski) (2007)
  • This Train (met Chrystabell) (2011)
  • Somewhere in the Nowhere (met Chrystabell) (2016)
  • Thought Gang (met Angelo Badalamenti) (opgeneem 1992/93) (2018)
  • Cellophane Memories (met Chrystabell) (2024)[10][11]

Eenman-uitstallings van sy skilderkuns

[wysig | wysig bron]
  • 1967: Vanderlip Galery, Philadelphia[12]
  • 1983: Puerto Vallarta, Meksiko[12]
  • 1987: James Corcoran Galery, Los Angeles[12]
  • 1989: Leo Castelli Galery, New York[12]
  • 1990: Tavelli Galery, Aspen[12]
  • 1991: Gendai bijutsukan, Tokio[12]
  • 1992: Sala Parpallo, Valencia[12]
  • 1993: James Corcoran Galery, Los Angeles[12]
  • 1995: Kaiga-kan, yagai hakubutsukan, Hakone, Japan[12]
  • 1996: Park Tawāhōru, Tokio[12]
  • 1997: Galerie Piltzer, Parys[12]
  • 2007: Fondation Cartier pour l'Art Contemporain, Parys[13]
  • 2008: Epson Kunstbetrieb, Düsseldorf[12]
  • 2009: Max-Ernst-Museum, Brühl[12]
  • 2010: Mönchehaus Museum, Goslar[12]
  • 2010: GL Strand, Kopenhagen[14]
  • 2012: Galerie Chelsea, Sylt[15]
  • 2012: Galerie Pfefferle, München[16]
  • 2013: Galerie Barbara von Stechow, Frankfurt[17]
  • 2014: The Photographers' Gallery, Londen[18]
  • 2014: Middlesbrough Institute of Modern Art[19]
  • 2014/15: Pennsylvania Academy of the Fine Arts, Philadelphia[20]
  • 2015: Queensland Gallery of Modern Art, Brisbane[21]
  • 2017: Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu, Toruń, Pole[22]
  • 2018: Kayne Griffin Corcoran, Los Angeles[23]
  • 2018/19: Bonnefantenmuseum, Maastricht, Nederland[24]
  • 2019: HOME, Manchester, Verenigde Koninkryk[25]
  • 2019: Sperone Westwater Galery, New York[26]
  • 2021/22: Kunsthallen Nikolaj, Kopenhagen[27]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Lynch en Rodley 2005. p. 245.
  2. ↑ charitybuzz (2012). "Have 3-Time Academy Award-Nominated Filmmaker David Lynch Review Your Screenplay in LA". charitybuzz (in Engels). Charitybuzz Inc. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Mei 2020. Besoek op 16 Augustus 2012.
  3. ↑ "Festival de Cannes: Wild at Heart". festival-cannes.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Januarie 2015. Besoek op 7 Augustus 2009.
  4. ↑ "The Police Knighted In France: Filmmaker David Lynch Promoted to Officer in France's Legion of Honor" (in Engels). CBS News Online. 1 Oktober 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Julie 2013. Besoek op 29 November 2010.
  5. ↑ "40 best directors" (in Engels). Londen: The Guardian Online. 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2013. Besoek op 29 November 2010.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Ankeny, Jason. "David Lynch movies, photos, movie reviews, filmography, and biography". AllMovie. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Junie 2012. Besoek op 13 Augustus 2012.
  7. ↑ "The Straight Story (1999)". AFI Catalog of Feature Films. Besoek op 9 Februarie 2022.
  8. ↑ Goldstein, Gregg (16 November 2006). "Lynch set to self-release 'Empire'". The Hollywood Reporter. Associated Press. Besoek op 23 Desember 2021.
  9. ↑ Pierce, Meghan (14 Augustus 2017). "Filmmaker David Lynch awarded MacDowell Medal". UnionLeader.com. Besoek op 16 Januarie 2025.
  10. ↑ "David Lynch, Chrystabell Conjure 'Cellophane Memories'". Spin. 5 Junie 2024. Besoek op 16 Januarie 2025.
  11. ↑ Saperstein, Pat (5 Junie 2024). "David Lynch's New Project Is an Album and Music Video With Chrystabell From 'Twin Peaks: The Return'".
  12. ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 12,12 12,13 "David Lynch Biography". Artnet. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Maart 2016. Besoek op 13 Maart 2016.
  13. ↑ "David Lynch, The Air is on Fire". Fondation Cartier pour l'Art Contemporain. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2018. Besoek op 10 Oktober 2018.
  14. ↑ "Review: David Lynch Art Exhibit in Copenhagen". Elephantjournal.com. 13 Januarie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Desember 2014. Besoek op 1 Desember 2014.
  15. ↑ "Galerie Chelsea zeigt Drucke von David Lynch". Schleswig-Holsteinischer Zeitungsverlag. 26 Mei 2012.
  16. ↑ "Münchener Kunstherbst: Highlights in 2-D" (PDF). Fresko. Maart 2012. p. 3.
  17. ↑ Epson (9 November 2013). "David Lynch Foto-Ausstellung in Frankfurt" (in de). Persberig. https://press.epson.eu/de_DE/newsroom/david-lynch-foto-ausstellung-in-frankfurt/. Besoek op 17 Januarie 2025. 
  18. ↑ Palladino, Valentina (25 Maart 2014). "David Lynch is fascinated by abandoned factories". The Verge.
  19. ↑ Brown, Mark (12 Desember 2014). "Damn fine coffee and an individual slice of visual art – two sides of David Lynch". The Guardian. Besoek op 16 Januarie 2025.
  20. ↑ Crimmins, Peter (14 September 2014). "PAFA celebrates alum David Lynch with 'Unified Field'". WHYY.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2018. Besoek op 17 Januarie 2025.
  21. ↑ Zachariah, Lee (16 Maart 2015). "Between Two Worlds: We Saw David Lynch in Brisbane". Vice. Besoek op 16 Januarie 2025.
  22. ↑ Sharf, Zack (21 September 2017). "The Ultimate David Lynch Art Exhibition Opens in November, Featuring 400 Original Works". Indiewire. Besoek op 16 Januarie 2025.
  23. ↑ Pagel, David (26 Oktober 2018). "Review: David Lynch's paintings reveal insecurities of adolescence and maligned misfits". Los Angeles Times.
  24. ↑ Siegal, Nina (14 Maart 2019). "David Lynch's Art Peers Behind the Facade". The New York Times. Besoek op 16 Januarie 2025.
  25. ↑ "A Major David Lynch Exhibition Is Coming to the UK". Another Man. 11 Maart 2019. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Julie 2020. Besoek op 12 Maart 2020.
  26. ↑ "Installations – David Lynch – Squeaky Flies in the Mud – 1 November – 21 December 2019 – Exhibitions". Sperone Westwater Gallery. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Februarie 2020. Besoek op 12 Maart 2020.
  27. ↑ Grandetoft, Kasper (12 Julie 2021). "David Lynch to display photos at Nikolaj Kunsthal in September". The Copenhagen Post. Besoek op 8 Augustus 2021.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=David_Lynch&oldid=2828704"