Futuris
Futuriste of futuroloë is wetenskaplikes en sosiale wetenskaplikes wie se spesialiteit die toekomskunde, toekomsnavorsing of futurologie is. Dit verwys na die pogings om stelselmatig verkenning van toekoms vooruitsigte en toekoms moontlikhede te doen. Dit ondersoek voorts hoe hierdie toekomste kan ontstaan vanaf die hede. Die fokus is soms ook op die toekoms van die menslike samelewing of self die toekoms van die lewe op die aarde in die algemeen.
Definisie
[wysig | wysig bron]Vorige futuriste en die opkoms van die term
[wysig | wysig bron]Die term "futuris" verwys meestal na mense wat hulself met die toekoms en vooruitskouing bemoei (soms genoem tendensanaliste) soos skrywers, konsultante, denkers, organisatoriese leiers en ander wat interdissiplinêre en stelseldenke gebruik. Hul gebruik dit om privaat en publieke organisasies te adviseer oor uiteenlopende globale tendense, moontlike scenarios, ontluikende markgeleenthede en risikobestuur. 'n Futuris moet nie verwar word met die die avantgardistiese kunsstroming futurisme nie.
Die Oxford English Dictionary identifiseer die vroegste gebruik van die term futurisme in Engels as 1842, om in 'n teologiese konteks te verwys na die Christelike eskatologiese neiging van daardie tyd. Die volgende aangetekende gebruik is die etiket wat deur die Nederlandse en Russiese "Futuriste" aangeneem is, die artistieke, literêre en politieke bewegings van die 1920's en 1930's wat die verlede verwerp het en vurig spoed, tegnologie en dikwels gewelddadige verandering omhels het.
Visionêre skrywers soos Jules Verne, Edward Bellamy, en H.G. Wells was nie in hul tyd as futuriste gekarakteriseer nie. Die term futurologie in sy hedendaagse sin is eers in die middel van die 1940's deur die Duitse professor Ossip K. Flechtheim geskep, wat 'n nuwe wetenskap van moontlikheid voorgestel het. Flechtheim het geargumenteer dat selfs as stelselmatige vooruitskatting nie meer as die onderdeel van statisties hoogs waarskynlike veranderingsprosesse sou onthul het nie en hul vooruitgang gekarteer het, dit steeds belangrike sosiale waarde sou hê.[1]
In die middel van die 1940's het die eerste professionele "futuristiese" raadgewende instansies soos RAND Korporasie en SRI International begin met langtermynbeplanning, stelselmatige dryfkrag waarneming, scenario-ontwikkeling en visioene skep, tydens die eerste militêre en regeringsooreenkoms van die Tweede Wêreldoorlog. Beginende in die 1950's, is die dienste gelewer aan private instellings en korporasies. Die bekendstelling van scenario beplanning is aan Herman Kahn toegeskryf deur sy werk vir die Amerikaanse Weermag in die 1950's by die RAND Korporasie waar hy 'n tegniek ontwikkel om die toekoms in stories te beskryf asof dit deur mense in die toekoms geskryf is. Hy het die term "scenarios" aangeneem om hierdie stories te beskryf.[2] Die tydperk vanaf die laat 1940's tot die middel van die 1960's is die konseptuele en metodologiese grondslae van die moderne toekomsstudieveld geskep. Bertrand de Jouvenel se The Art of Conjecture in 1963 en Dennis Gabor se Inventing the Future in 1964 word beskou as sleutel vroeë werke, en die eerste universiteitskursus wat uitsluitlik aan die toekoms gewy is, is in 1966 deur die futuris Alvin Toffler by die New School aangebied.[3]
Daar is 'n aantal organisasies wat spesialiseer in hierdie veld, insluitend die Wêreld Toekomsvereniging (World Future Society).
Moderne futuriste
[wysig | wysig bron]Die konsep futuris sluit uiteenlopende amateur, professionele en akademiese groepe in as visioenêre, vooruitsienende konsultante, korporatiewe strateë, beleidsontleders, kulturele kritici, beplanners, bemarkers, voorspellers, voorspellingsmarkontwikkelaars, padaanweisers, bedryfsnavorsers, beleggingsbestuurders, aktuarisse, en ander risiko-ontleders en toekomstgerigte individue wat opgelei word in die meeste akademiese dissiplines. Hierdie dissiplines sluit onder andere in antropologie, kompleksiteitstudies, rekenaarwetenskap, ekonomie, ingenieurswese, stadsbeplanning, evolusionêre biologie, geskiedenis, bestuur, wiskunde, filosofie, fisiese wetenskappe, politieke wetenskap, sielkunde, sosiologie, stelselteorie, tegnologie-studies, tendensanalise en ander dissiplines.
Toekomsstudies
[wysig | wysig bron]Toekomsstudies, wat soms as toekomskunde, futurologie, toekomsnavorsing en vooruitsig (foresight) bekendstaan, kan opgesom word as "die moontlike, die waarskynlike en die verkieslike " plus wildekaarte (wildcards) wat lae waarskynlikheid, hoë impak gebeurtenisse aandui, indien hulle plaasvind. Selfs met hoëprofiel, waarskynlike gebeurtenisse, soos die daling van telekommunikasiekoste, die groei van die internet, of die verouderende demografie van bepaalde lande, is daar dikwels beduidende onsekerheid in die tempo of voortsetting van 'n tendens. So, 'n belangrike deel van tendensanalise is die bestuur van onsekerheid en risiko.[4]
Futuriste en futurologie
[wysig | wysig bron]Nie alle futuriste werk in die praktyk van futurologie soos algemeen gedefinieer nie, veral voorkonvensionele futuriste het oor die algemeen nie. Daar is godsdienstige futuriste, astroloë, okkultiste, New Age-prekers, ens wat metodologieë gebruik wat dié studie insluit, maar hulle persoonlike openbaring of geloofsgebaseerde werk sal nie binne 'n konsensusdefinisie van futurologie soos dit in akademici of deur vakkundiges gebruik word, val nie.
Verskeie skrywers word erken as futuriste. Hulle ondersoek tendense, veral in tegnologie, en skryf hul waarnemings, gevolgtrekkings en voorspellings. Aanvanklik was baie futuriste by akademiese instellings. John McHale, skrywer van The Future of the Future, het 'n Futures Directory gepubliseer, en het 'n dinktenk genaamd die Centre For Integrative Studies aan 'n universiteit gestig. Futuriste het begin met konsultasie of met geld verdien as sprekers soos Alvin Toffler, John Naisbitt, Faith Popcorn, Matthias Horx en Patrick Dixon. Frank Feather is 'n sakespreker wat homself as 'n pragmatiese futuris voorstel. Futuriste werk ook in die akademie soos Richard Slaughter. Hy is gefokus het op die ontwikkeling van die teorie en praktyk van toekoms in die onderwys; die oorgang van empiriese na kritiese toekomswerk en om integrale teorie in toekomskunde te bring.[5] Toekomkundiges soos Jerome Glenn, die uitvoerende direkteur van die Millennium-projek, fokus weer op die 15 globale uitdagings vir die toekoms van die mensdom te evalueer [6] Sommige futuriste het samehang met wetenskapfiksie, en sommige wetenskapfiksie skrywers, soos Arthur C. Clarke,[7] staan bekend as futuriste. In die inleiding tot die The Left Hand of Darkness onderskei Ursula K. Le Guin futuriste van romanskrywers, skryf vir futurologie is die besigheid van profete, heldersiendes en futuriste. In haar woorde is 'n skrywer se besigheid om te lieg. Jamais Cascio is byvoorbeeld 'n bydraer tot besprekings oor die etiek en praktiese aard van geo-ingenieurswese.
'n Vraelys waaraan 108 futuriste deelgeneem het,[8] is die volgende gedeelde aannames gevind:
1. Ons is in die middel van 'n historiese transformasie. Huidige tye is nie net deel van die normale geskiedenis nie.
2. Veelvuldige perspektiewe is op die kern van toekomsstudies, insluitende onkonvensionele denke, interne kritiek en kruiskulturele vergelyking.
3. Oorweging van alternatiewe. Futuriste sien hulself nie as waardevrye voorspellers nie, maar in plaas daarvan bewus van verskeie moontlikhede, waaronder deelnemende toekomste.
4. Futuriste in die algemeen beskou hul rol om die toekoms in elke persoon vry te maak, en om beter openbare eienaarskap van die toekoms te vestig. Dit is waar oor die hele wêreld heen.
5. Langtermyn-beleidstransformasie. Alhoewel sommige meer beleidsgeoriënteerd is as ander, glo almal dat die werk van toekomsstudies is om openbare beleid te beȉnvloed, sodat dit bewustelik en eksplisiet die langtermyn in ag neem.
6. Deel van die proses om alternatiewe toekomste te skep en openbare (korporatiewe of internasionale) beleid te beïnvloed, is interne transformasie. Tydens internasionale vergaderings word strukturele en individuele faktore ewe belangrik beskou.Complexity. Futuriste glo dat 'n eenvoudige een-dimensionele of enkel-dissiplinêre oriëntering nie bevredigend is nie. Transdissiplinêre benaderings wat kompleksiteit ernstig neem, is nodig. Stelseldenke, veral in die evolusionêre dimensie, is ook van kardinale belang.
7. Futuriste word gemotiveer deur verandering. Hulle is nie tevrede met bloot beskrywing en/of voorspelling nie. Hulle begeer 'n aktiewe rol in die transformasie van die wêreld.
8. Hulle is hoopvol vir 'n beter toekoms as 'n "vreemde aantreker".
9. Die meeste glo dat hulle pragmatiste in hierdie wêreld is, self soos hulle hulleself voorstel en vir 'n ander werk. Futuriste het 'n langtermyn perspektief.
10. Volhoubare toekomste, word verstaan om besluite te neem wat nie toekomstige opsies beperk nie, wat beleid oor natuur, geslag en ander aanvaarde paradigmas insluit. Dit geld vir korporatiewe futuriste en ander nieregeringsorganisasiess. Omgewingsvolhoubaarheid word versoen met die tegnologiese, geestelike en poststrukturele ideale. Volhoubaarheid is nie 'n ideaal vir die "terug na die natuur" nie, maar eerder die insluit van die tegnologie en die kultuur.
Bron
[wysig | wysig bron]- Hierdie artikel is vertaal vanuit die Engelse Wikipedia
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Flechtheim, O (1972). Futurology-The New Science of Probability? in Toffler, A (1972). The Futurists p. 264-276
- ↑ Schwartz, Peter. . The Art of the Long View: Planning for the Future in an Uncertain World New York: Currency Doubleday, 1991.
- ↑ Bell, W. (1997). Foundations of Futures Studies: Volume 1 New Brunswick: Transaction Publishers., p. 60. ISBN 1-56000-271-9.
- ↑ The Future: An Owner's Manual, World Future Society Geargiveer 19 Oktober 2006 op Wayback Machine
- ↑ "Futures and integral futures". Foresight. 15 April 1975. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Desember 2013. Besoek op 24 Desember 2013.
- ↑ Minister Žbogar receives the Director of the Millennium Project, Jerome C. Glenn Geargiveer 4 Maart 2016 op Wayback Machine Republic of Slovenia- Ministry of Foreign Affairs 8 Oktober 2010
- ↑ "Archived copy". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Maart 2020. Besoek op 6 November 2016.
{{cite web}}
: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ Sohail Inayatullah, ed., The Views of Futurists. Vol 4, The Knowledge Base of Futures Studies. Brisbane, Foresight International, 2001.