Gaan na inhoud

NUM

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die National Union of Mineworkers (NUM) is 'n vakbond in Suid-Afrika. Die vakbond is in 1982 gestig en het vinnig gegroei. In 1983 bekom hulle bedingingsmagte in die Kamer van Mynwese. Met 'n lidmaatskap van 300 000 is dit die grootste filiaal van COSATU.

NUM het in die 1980's 'n suksesvolle veldtog geloods om 'n einde aan werkreservering te bring, 'n stelsel wat sekere werke aan blankes toevertrou het.

NUM is internasionaal met die International Federation of Chemical, Energy, Mine and General Workers' Unions geaffilieer.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die vakbond is in 1982 gestig as 'n swart mynwerkersvakbond, op inisiatief van die Raad van Vakbonde van Suid-Afrika. Sy eerste leier was Cyril Ramaphosa, onder wie dit vinnig gegroei het en in 1983 bedingingserkenning van die Kamer van Mynwese verwerf het.[1]:51

NUM het in die 1980's suksesvol beywer vir die einde van die werkreserveringstelsel, 'n stelsel wat verseker het dat die besbetaalde poste aan blankes toegeken word. Die vakbond was 'n stigtersfiliaal van die Congress of South African Trade Unions in 1985.[2] In 2001 het dit die Construction and Allied Workers' Union geabsorbeer,[3] terwyl daar in 2019 aangekondig is dat dit binnekort die Liberated Metalworkers' Union of South Africa sou absorbeer.[4]

2007-staking

[wysig | wysig bron]

Op 4 Desember 2007 het die unie 'n staking uitgeroep om teen gevaarlike werksomstandighede in Suid-Afrikaanse myne te protesteer. Die staking is aangespoor deur 'n styging in sterftes van 2006 na 2007, ten spyte van die regering se plan in Oktober om sterftes te verminder. Minder as 5% van die mynwerkers het op dié dag vir werk opgedaag.[5]

2012 stakings sonder vakbondleiers se magtiging

[wysig | wysig bron]
NUM pamflet wat oproep vir 'n algemene saamtrek naby Matlosana.

Hoofartikel: Marikana-slagting Op 10 Augustus 2012 het duisende NUM-lede 'n reeks onwettige stakings by Lonmin se Marikana-myne begin wat gekoppel is aan eise vir hoër salarisse. Die volgende dag het NUM-leiers na bewering skote afgevuur toe stakende NUM-lede na hul kantore opgeruk het om ondersteuning van hul vakbond te eis - 'n voorval wat nou as die eerste gewelddadige voorval tydens die stakings erken word.[6][7][8][9] Daar word in die media gesê dat die moord op twee stakende mynwerkers 'n sentrale rede was vir die verbrokkeling in vertroue binne die vakbond onder werkers.[10][11] In 'n voorlegging aan die Farlam-kommissie het NUM gesê dat dodelike geweld op hierdie dag geregverdig was.[12][13]

Daar word beraam dat tussen 12 en 14 Augustus ongeveer nege mense (minstens vier mynwerkers, twee polisiebeamptes en twee veiligheidswagte) in die gebied rondom Marikana dood is - alhoewel daar teenstrydige verslae is oor wie wie tydens hierdie voorvalle vermoor het.[14][15][16][17]

Die polisie het op 16 Augustus losgebrand op 'n groep mynwerkers wat op 'n koppie naby Nkaneng saamgedrom het, ten minste 34 mense is by Marikana dood, 78 is beseer en 259 is in hegtenis geneem.[18] Die mynwerkers het kapmesse gehad en het 'n versoek om te ontwapen geweier. Volgens COSATU het die polisie eers traangas, waterkanonne gebruik en toe "lewendige ammunisie" gebruik.[19] Die sterftes is deur die media as 'n bloedbad bestempel met die polisie, Lonmin en NUM self wat die skuld gekry het.[20][21][22]

Onthullings oor die voorval wat begin met akademiese ondersoeke en daarna opgevolg deur beriggewing deur Greg Marinovich[23] het getoon dat die meeste van die sterftes buite kameradekking gebeur het etlike minute nadat sommige van die sterftes op televisie film opgeneem is.

Volgens die New York Times, het "Frans Baleni, hoofsekretaris van die NUM, die polisie verdedig in 'n onderhoud met Kaya FM, 'n radiostasie" en gesê dat "Die polisie was geduldig, maar hierdie mense was swaar gewapen met gevaarlike wapens."[24]

Verlies aan ondersteuning

[wysig | wysig bron]

Daar is aangevoer dat daar sederdien 'n uittog van lede uit NUM was.[25] Volgens Justice Malala, wat in The Guardian skryf, "het die NUM alle geloofwaardigheid verloor en is besig om lede te bloei. Sy reeds goed betaalde sekretaris, Baleni, is verlede jaar 'n salarisverhoging van meer as 40% toegeken en sy totale salarispakket is net meer as R105 000 per maand. NUM-leiers het geweier om uit die polisie se gepantserde voertuie te klim om werkers toe te spreek."[26] Ander het ook aangevoer dat NUM se ledegetalle opgeblaas is en nou as gevolg van die stakings in Noordwes, staan sy ledetal waarskynlik op ongeveer 150 000.[27]

Ander het die organisasie geloof. 'n Hoofartikel in Business Day word gesê: "Die NUM is die deurdagte, oorwoë hart van die vakbondbeweging hier... Dit waardeer private kapitaal en sterk maatskappye."[28]

Die mededingende vakbond die Association of Mineworkers and Construction Union (AMCU) het sedert die Marikana-skietery in ledetal toegeneem en verteenwoordig nou meer as 40% van werknemers by Amplats[29] en 70% by Lonmin. [30]

Leierskap

[wysig | wysig bron]

Algemene Sekretarisse

[wysig | wysig bron]
  • 1982: Cyril Ramaphosa
  • 2006: Frans Baleni
  • 2015: David Sipunzi
  • 2022: William Mabapa

Presidente

[wysig | wysig bron]
  • 1982: James Motlatsi
  • 2000: Senzeni Zokwana
  • 2014: Piet Matosa
  • 2018: Joseph Montisetse
  • 2022: Daniel Balepile

Verdere leeswerk

[wysig | wysig bron]
  • ICTUR; et al., reds. (2005). Trade Unions of the World (6th uitg.). London, UK: John Harper Publishing. ISBN 0-9543811-5-7.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Pretorius, Fransjohan (2014). A History of South Africa: From the Distant Past to the Present Day. Hatsfield, Pretoria: Protea Book House. ISBN 978-1-86919-908-1.
  2. "Sweet Food and Allied Workers Union (SFAWU)". South African History Online. Besoek op 14 Maart 2021.
  3. "Size counts". Mail & Guardian. 12 Januarie 2001. Besoek op 14 Maart 2021.
  4. "Metalworkers' union Limusa and miners' union NUM to merge in bid by Cosatu to strengthen them". The Star. 3 September 2019. Besoek op 19 Maart 2021.
  5. http://english.aljazeera.net/NR/exeres/11AF1913-30B2-42C7-8BFA-406CF0412E81.htm
  6. "Marikana Prequel - NUM and the murders that started it all". Daily Maverick. 12 Oktober 2012.
  7. "South Africa: Marikana massacre – a turning point?". Links. 27 Augustus 2012.
  8. "NUM shot at us - witness". Independent Online. 2 Oktober 2012.
  9. Sosibo, Kwanele (22 Oktober 2012). "NUM: Lethal force ahead of Marikana shootings was justified". Mg.co.za. Besoek op 10 Augustus 2018.
  10. Sacks, Jared. "Marikana prequel: NUM and the murders that started it all - Daily Maverick". Dailymaverick.co.za. Besoek op 10 Augustus 2018.
  11. "Marikana 20 years in the making". Business Report. 21 Oktober 2012. Besoek op 23 Oktober 2012.
  12. Sosibo, Kwanele (22 Oktober 2012). "NUM: Lethal force ahead of Marikana shootings was justified". Mg.co.za. Besoek op 10 Augustus 2018.
  13. "TimesLIVE". Timeslive.co.za. Besoek op 10 Augustus 2018.
  14. "Miners killed like possessed vermin". Mail & Guardian. 23 Oktober 2012. Besoek op 23 Oktober 2012.
  15. Tau, Poloko (14 Augustus 2012). "Cops killed as conflict spirals at Lonmin". Iol.co.za. Besoek op 19 Augustus 2012.
  16. "South African platinum mine union riots 'kill nine'". BBC News. 13 Augustus 2012. Besoek op 17 Augustus 2012.
  17. "Marikana inquiry updates". Times Live. 23 Oktober 2012. Besoek op 23 Oktober 2012.
  18. "Lonmin massacre: a timeline - IOL News". Iol.co.za. Besoek op 10 Augustus 2018.
  19. "270 miners charged in co-workers' deaths". Edition.cnn.com. Besoek op 30 Augustus 2012.
  20. "Strike until NUM leaders step down, Malema tells SA's miners". Ng.co.za. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Augustus 2018. Besoek op 10 Augustus 2018.
  21. "SAPS blames Lonmin for Marikana strikers deaths". Business Day.
  22. "Finger pointing key at Marikana inquiry". Iol.co.za. Besoek op 10 Augustus 2018.
  23. "The murder fields of Marikana. The cold murder fields of Marikana". Daily Maverick. 8 September 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2012. Besoek op 25 Oktober 2012.
  24. Mine Strike Mayhem Stuns South Africa as Police Open Fire, Lydia Polgreen, The New York Times, 16 Augustus 2012
  25. Ramaphosa can't stop exodus from the NUM, Jan de Lange, Mining MX, 6 Mei 2013,
  26. The Marikana action is a strike by the poor against the state and the haves, Justice Malala, The Guardian, 17 Augustus 2012
  27. A NUM sized headache and no one else to blame, Mandy de Waal, The Daily Maverick, 24 Oktober 2012
  28. A failure of our society on many levels, Editorial, Business Day, 17 Augustus 2012
  29. "Amcu seals place as top dog platinum union". Miningmx.xom. Besoek op 10 Augustus 2018.
  30. "Amcu and NUM face off on issues". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Junie 2013.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]