Nicolás Gómez Dávila

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Gómez Dávila in 1930.

Nicolás Gómez Dávila (plaaslik [nikoˈlaz ˈɡomez ˈdaβila]; 18 Mei 1913 – 17 Mei 1994) was 'n Colombiaanse konserwatiewe filosoof en aforis.

Gómez Dávila se roem het eers in die laaste paar jaar voor sy dood begin versprei, veral deur middel van Duitse vertalings van sy werke. Hy was een van die mees radikale kritici van moderniteit wie se werk feitlik geheel en al uit aforismes bestaan wat hy "escolios" ("scholia" of "glosses") genoem het.

Biografie[wysig | wysig bron]

Gómez Dávila was 'n Colombiaanse geleerde wat die grootste deel van sy lewe in die kring van sy vriende en binne die grense van sy biblioteek deurgebring het. Hy het tot die hoër kringe van die Colombiaanse samelewing behoort en is in Parys opgevoed. Weens erge longontsteking het hy sowat twee jaar by die huis deurgebring waar hy deur privaat onderwysers onderrig is en 'n lewenslange liefde vir klassieke letterkunde ontwikkel het. Hy het egter nooit 'n universiteit bygewoon nie. In die 1930's is hy terug van Parys na Colombia, om nooit weer Europa te besoek nie, behalwe vir 'n ses maande lange verblyf saam met sy vrou in 1948. Hy het 'n ontsaglike biblioteek opgebou met meer as 30 000 volumes waaroor sy literêre bestaan gesentreer het. In 1948 het hy gehelp om die Universiteit van die Andes in Bogotá te stig.

In 1954 is Gómez Dávila se eerste bundel werke deur sy broer gepubliseer, 'n samestelling van aantekeninge en aforismes onder die titel Notas I – waarvan die tweede bundel nooit verskyn het nie. Die boek het feitlik onbekend gebly omdat slegs 100 eksemplare gedruk is en dit as geskenke aan sy vriende oorhandig is. In 1959 het hy dit opgevolg met 'n klein boekie essays onder die titel van Textos I (weereens is geen tweede bundel gepubliseer nie). Hierdie essays ontwikkel basiese konsepte van sy filosofiese antropologie sowel as sy filosofie van geskiedenis, dikwels in literêre taal vol metafore. In hierdie essays spreek hy eers sy voorneme uit om 'n "reaksionêre lappieskombers" te skep omdat die werklikheid, het hy gesê, nie in 'n filosofiese sisteem voorgestel kan word nie.

Ná die ineenstorting van die militêre diktatuur in 1958 is Gómez Dávila die pos van hoofadviseur van die staatspresident aangebied, wat hy verwerp het soos hy gedoen het met betrekking tot latere aanbiedinge, soos in 1974, om ambassadeur in Londen te word. Alhoewel hy die latere president Alberto Lleras Camargo se rol in die vernietiging van die diktatuur ondersteun het, het hy homself van enige politieke aktiwiteit weerhou, 'n besluit wat hy reeds vroeg in sy praktyk as skrywer geneem het.

Uit hierdie besluit het sy sterk kritiek op nie net linkse nie, maar ook op regse en konserwatiewe politieke praktyke gelei, al toon sy uitdruklik reaksionêre beginsels sekere ooreenkomste met konserwatiewe standpunte. Sy skeptiese antropologie was gebaseer op 'n noukeurige studie van Thukydides en Jacob Burckhardt sowel as sy bevestiging van hiërargiese strukture van orde oor die samelewing, staat en kerk. Gómez Dávila het die konsep van die soewereiniteit van die mense nadruklik gekritiseer as 'n onwettige vergoddeliking van die mens en 'n verwerping van die soewereiniteit van God. Hy was eweneens diep krities oor die Tweede Vatikaanse Konsilie wat hy as 'n problematiese aanpassing by die wêreld beskou het. Hy het veral die vervanging van die Kerklike Latynse Tridentynse Mis met die volksmis van Pous Paulus VI in die nasleep van die konsilie betreur. Soortgelyk aan Juan Donoso Cortés, het Gómez Dávila geglo dat alle politieke foute uiteindelik voortgespruit het uit teologiese foute. Daarom kan sy denke as ’n vorm van politieke teologie beskryf word.

Die moderne ideologieë soos liberalisme, demokrasie en sosialisme is die hoofteikens van Gómez Dávila se kritiek, omdat die wêreld wat deur hierdie ideologieë beïnvloed is vir hom dekadent en korrup voorgekom het.

Gómez Dávila het 'n groot verskeidenheid onderwerpe, filosofiese en teologiese vrae, probleme van letterkunde, kuns en estetika, geskiedenisfilosofie en die skryf van geskiedenis bespreek. Hy het 'n literêre metode van bondige stellings aangewend met 'n groot aanvoeling vir sake van styl en toon. Die literêre metode wat hy ontwikkel het, is die gloss, die scholion, wat hy gebruik het om kommentaar op die wêreld te lewer, veral in die vyf volumes van Escolios a un texto implícito (1977; 1986; 1992) wat hy van die sewentiger- tot die negentigerjare gepubliseer het. Hy het "die reaksionêre" as sy onmiskenbare literêre masker geskep en dit in 'n eiesoortige tipe denke oor die moderne wêreld as sodanig gemaak. In sy latere werk het hy gepoog om die "reaksionêre" waarmee hy hom vereenselwig het op 'n bevestigende wyse te definieer deur hom iewers anderkant die tradisionele posisie van links en regs te plaas. Op grond van 'n Tradisionalistiese Katolisisme wat deur die intellektuele eerlikheid van Nietzsche en ander beïnvloed is, het hy moderniteit gekritiseer en homself gesien as 'n partisaan vir 'n "waarheid wat nie sal sterf nie".

Gómez Dávila het geen pogings aangewend om sy geskrifte wyd bekend te maak nie. Eers by wyse van Duitse (en later Italiaanse sowel as Franse en Poolse) vertalings wat in die laat tagtigerjare begin het, is Gómez Dávila se idees gelees deur digters en filosowe soos Robert Spaemann, Martin Mosebach, Botho Strauss, Reinhart Maurer, Rolf Schilling, Heiner Müller, Franco Volpi, Asfa-Wossen Asserate en Krzysztof Urbanek.

Bibliografie[wysig | wysig bron]

  • Escolios a Un Texto Implicito: Obra Completa. Nicolas Gomez Davila, Franco Volpi. July 2006. Hardcover, 408 pages. Villegas Editores. ISBN 958-8156-70-X, ISBN 978-958-8156-70-5
  • Notas I, Mexico 1954 (new edition Bogotá 2003).
  • Textos I, Bogotá 1959 (new edition Bogotá 2002).
  • Escolios a un texto implícito, 2 volumes, Bogotá 1977.
  • Nuevos escolios a un texto implícito, 2 volumes, Bogotá 1986.
  • De iure, in: Revista del Colegio Mayor de Nuestra Senora del Rosario 81. Jg., Nr. 542 (April–June 1988), p. 67–85.
  • https://www.academia.edu/34702433/De_Iure_-_Nicol%C3%A1s_G%C3%B3mez_D%C3%A1vila_Bilingual_edition_ De iure, Bilingual Edition, translated by Tomás Molina, in: Revista del Colegio Mayor de Nuestra Senora del Rosario Vl 3., Nr. 39 (September 2017).
  • Sucesivos escolios a un texto implícito, Santafé de Bogotá 1992 (new edition Barcelona 2002).
  • El reaccionario auténtico, in: Revista de la Universidad de Antioquia, Nr. 240 (April–June 1995), p. 16–19.
  • Escolios a un texto implícito. Selección, Bogotá 2001.
  • Alle origini del mondo, edited by Antonio Lombardi, Villasanta (MB): Limina Mentis, 2013, Translation of Textos I (V) (1959).
  • Scholia to an Implicit Text. Bilingual Selected Edition. Prologue by Till Kinzel. Villegas Editores, Bogotá 2013, ISBN 978-958-8836-00-3

Verdere leeswerk[wysig | wysig bron]

  • AA.VV. Entre Fragmentos. Interpretaciones gomezdavilianas. Alfredo Abad (Comp.) Casa de Asterión Ediciones, Pereira, 2017.
  • Alfredo Abad Pensar lo Implícito. En Torno a Gómez Dávila. Postergraph, Pereira, 2008
  • Alfredo Abad [1] Gómez Dávila y las raíces gnósticas de la modernidad en Revista Ideas y Valores Universidad Nacional No. 142 Bogotá
  • Nicolás Gómez Dávila Crítica e Interpretación, en Revista de Filosofía Paradoxa No. 14 Universidad Tecnológica de Pereira, 2007.
  • Hernán D. Caro: El buen odioso – La apoteósis alemana de Nicolás Gómez Dávila, en: Revista Arcadia, enero 2008.
  • Sergio Knipe: "Anthropotheism: Nicolás Gómez Dávila on Democracy", in: David J. Wingfield (ed.), The Initiate: Journal of Traditional Studies, Issue One, Spring 2008.
  • José Miguel Oviedo: Breve historia del ensayo hispanoamericano, Madrid 1981, pp. 150–151.
  • Reinhart Maurer: Reaktionäre Postmoderne – Zu Nicolás Gómez Dávila, in: J. Albertz (ed.): Aufklärung und Postmoderne – 200 Jahre nach der französischen Revolution das Ende aller Aufklärung?, Berlin 1991, pp. 139–50.
  • Óscar Torres Duque: Nicolás Gómez Dávila: la pasión del anacronismo, in: Boletín Cultural y Bibliográfico 32, No. 40 (1995), pp. 31–49.
  • Juan Gustavo Cobo Borda: Nicolás Gómez Dávila, un pensador solitario, in: Cobo Borda: Desocupado lector, Bogotá 1996, pp. 94–96.
  • Franco Volpi: Un angelo prigioniero nel tempo, in: Nicolás Gómez Dávila: In margine a un testo implicito, Milano 2001, pp. 159–83.
  • Till Kinzel: Vom Sinn des reaktionären Denkens. Zu Nicolás Gómez Dávilas Kulturkritik, in: Philosophisches Jahrbuch 1/2002, pp. 175–85.
  • Till Kinzel: Nicolás Gómez Dávila. Parteigänger verlorener Sachen, Schnellroda 2003, ²2005, ³2006.
  • Philippe Billé (ed.): Studia Daviliana. Études sur N. G. D., La Croix-Comtesse 2003.
  • Reinhart Maurer: Ausnahmslose Gleichheit?, in: Die Ausnahme denken (FS Kodalle), volume 2, ed. by C. Dierksmeier, Würzburg 2003, pp. 165–76.
  • Vittorio Hösle: Variationen, Korollarien und Gegenaphorismen zum ersten Band der „Escolios a un texto implícito“ von Nicolás Gómez Dávila, in: Die Ausnahme denken, 2003, pp. 149–63.
  • Till Kinzel: Ein kolumbianischer Guerillero der Literatur. N. G. D.s Ästhetik des Widerstands, in: Germanisch-Romanische Monatsschrift 1/2004, pp. 87–107.
  • Virgil Nemoianu: Nicolás Gómez Dávila: Parteigänger verlorener Sachen (review), in: MLN – Volume 119, Number 5, December 2004 (Comparative Literature Issue), pp. 1110–1115.
  • Till Kinzel: Denken als Guerillakampf gegen die Moderne, in https://web.archive.org/web/20070731214655/http://www.aphorismus.net/beitrag17.html
  • Prawdziwy reakcjonista. Nicolásowi Gómezowi Dávili w stulecie urodzin, Krzysztof Urbanek [red.], Furta Sacra, Warszawa 2013.
  • Oczyszczenie inteligencji. Nicolás Gómez Dávila – myśliciel współczesny?, Krzysztof Urbanek [red.], Furta Sacra, Warszawa 2010.
  • Między sceptycyzmem a wiarą. Nicolás Gómez Dávila i jego dzieło, Bogna J. Obidzińska, Krzysztof Urbanek [red., red.], Furta Sacra, Warszawa 2008.
  • Krzysztof Urbanek, „En torno a Nicolás Gómez Dávila”, Paradoxa. Revista de Filosofía, Nr 14, Diciembre de 2007 (Colombia).
  • Krzysztof Urbanek, „Nicolás Gómez Dávila – myśliciel świadomie niekonserwatywny”, Cywilizacja, Nr 23/2007.
  • Krzysztof Urbanek, „EX OCCIDENTE LUX II”, [w:] Nicolás Gómez Dávila, Następne scholia do tekstu implicite, tłum. Krzysztof Urbanek, Wydawnictwo Furta Sacra, Warszawa 2008.
  • Krzysztof Urbanek, „Nicolás Gómez Dávila i demokracja”, Pro Fide Rege et Lege, 1/2007.
  • Krzysztof Urbanek, „Nicolás Gómez Dávila – myśliciel nieznany”, [w:] Z myśli hiszpańskiej i iberoamerykańskiej. Filozofia – literatura – mistyka, Dorota Sepczyńska, Mieczysław Jagłowski [red., red.], Instytut Cervantesa w Warszawie, Instytut Filozofii UWM w Olsztynie, Katedra UNESCO UWM w Olsztynie, Wydział Socjologii i Pedagogiki WSIiE TWP w Olsztynie, Olsztyn 2006.
  • Till Kinzel: Randbemerkungen zu Nicolás Gómez Dávila als Lehrer des Lesens. In: Einfache Formen und kleine Literatur(en). Für Hinrich Hudde zum 65. GEburtstag. Ed. Michaela Weiß / Frauke Bayer, Heidelberg: Winter, 2010, pp. 77–88.
  • Enver J. Torregroza Lara, Antropología y fenomenología en Nicolás Gómez Dávila In: Pensamiento. Revista de Investigación e Información Filosófica, Vol. 76, No. 291, p. 1153-1171.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Nicolás_Gómez_Dávila&oldid=2640275"