Ontbytgraan
Ontbytgraan is 'n ontbytkos gemaak van verwerkte graankorrels. Dit word tradisioneel geëet as deel van ontbyt, of 'n versnapering, hoofsaaklik in Westerse samelewings.
Alhoewel warm graansoorte soos pap en graan die langste geskiedenis het, het gereed-vir-eet koue graan teen die laat 19de eeu verskyn en word dit meestal gemeng met suiwelprodukte, tradisioneel beesmelk. Dit kan ook met jogurt of plantgebaseerde melk geëet word, soms word vrugte of neute bygevoeg.
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
In 1902 het "Force" koringvlokkies die eerste gereed-vir-eet ontbytgraan geword wat in die Verenigde Koninkryk bekendgestel is. Die graankos, en die Sunny Jim-karakter, het groot sukses in Brittanje behaal, en op sy hoogtepunt in 1930 is 12,5 miljoen pakkies in een jaar verkoop.
Moderne graan[wysig | wysig bron]
In 2016 en 2017 het Amerikaners 3,1 miljard bokse graan gekoop, meestal die koue gereed-om-te-eet graan.[1] In 'n graanmark van $9,8 miljard was koue graanaankope 88% van die totaal (12% vir warm graan), met die algehele graanmark wat gedaal het as gevolg van verminderde verbruik van suiker en suiwelprodukte. Kellogg's en General Mills het elk 30% van die markaandeel vir koue graan gehad. Honey Nut Cheerios was die voorste koue graan.[1]
Verwerking van graankorrels[wysig | wysig bron]
Die verwerking van korrels help om die semels en graankiem te skei, maar kan voedingstowwe, soos B-vitamiene en dieetvesel, verwyder.[2] Verwerking is die modifikasie van 'n graan of mengsel van korrels wat gewoonlik plaasvind in 'n fasiliteit ver van die plek waar die produk geëet word. Dit onderskei "ontbytgraan" van voedsel wat gemaak word van graan wat verander en gekook is op die plek waar dit geëet word.
Ontbytgraan kan verryk word met dieetminerale en vitamiene. In Kanada, byvoorbeeld, kan ontbytgraan versterk word met spesifieke hoeveelhede mikrovoedingstowwe per 100 gram graan, soos tiamien, (2.0) mg), niasien (4,8 mg), en vitamien B6 (0,6 mg).
Glutenvrye graankosse[wysig | wysig bron]
Ontbytgraanmaatskappye maak glutenvrye graankosse wat vry is van enige glutenbevattende korrels. Hierdie graan is gerig op verbruikers wat aan glutenverwante afwykings ly. Sommige maatskappye wat glutenvrye graan produseer, sluit in Kellogg's, General Mills, Nature's Path en Arrowhead Mills.
Muesli[wysig | wysig bron]
Muesli is 'n ontbytgraan gebaseer op ongekookte gerolde hawermout, vrugte en neute. Dit is omstreeks 1900 deur die Switserse geneesheer Maximilian Bircher-Benner ontwikkel vir pasiënte in sy hospitaal.[3]
Warm graankosse[wysig | wysig bron]
Die meeste warm graan kan as pap geklassifiseer word, deurdat dit bestaan uit graankorrels wat in warm water geweek, en gekook word om dit sag en smaaklik te maak. Versoeters, soos bruinsuiker, heuning of esdoringstroop, word dikwels deur die vervaardiger (die kok) bygevoeg, tydens kook of voor eet. Pap is veral gewild in Skotland, Wallis, Ierland en Engeland. Pap het belangrik geword in Skotland as gevolg van die ysige winters. Die Skotte verkies dat pap net met meel, water en sout gemaak word, terwyl ander verkies om verromers by te voeg. Wallis het 'n perfekte klimaat gehad vir die verbouing van hawer wat pap algemeen in Walliese huishoudings gemaak het. Ierland meng pap met whisky as 'n kuur vir die gewone verkoue, terwyl in Engeland die gereg na die koninklike familie en hul tradisies verwys.[4]
Suid-Afrika[wysig | wysig bron]
Mieliepap word gebruik in 'n verskeidenheid maaltye wat deur die dag geëet word. In die Afrikaanse kultuur van afstammelinge van Nederlandse boere en Franse Hugenote word dit gewoonlik met suiker bestrooi en dan met melk geëet; dit kan tot 'n baie stywe konsekwentheid gemaak word ("krummelpap" genoem) of 'n meer romerige pap-konsekwentheid ("slappap" genoem). Dit word gewoonlik van mieliemeel gemaak en word onder verskeie handelsname verkoop. Paphandelsmerke uniek aan Suid-Afrika sluit in Jungle Oats en Bokomo Maltabella (gemaak van gemoute sorghum).[5] In ander dele van Afrika staan dit bekend as ugali, bota, en banku of "makkau".
Verenigde Koninkryk[wysig | wysig bron]
Skotland is bekend vir sy verbruik van hawer. In Noord-Ierland het die maatskappy White's sedert 1841 hawer in Tandragee gemaal.[6] Engeland het vir eeue lank pap in hul kultuur opgeneem. Baie van die verskillende soorte pap is spesiaal vir die koninklike familie gemaak, insluitend 'n soort pap genaamd "ertjiepap". Hierdie spesifieke gereg is vir koning Richard II gemaak.[4]
[wysig | wysig bron]
Verbruik van ontbytgraan is onder voorlopige navorsing vir die potensiaal om voeding te verbeter en chroniese siektes te bekamp. Gereelde verbruik van ontbytgraan word geassosieer met 'n laer risiko om oorgewig of vetsugtig te wees. Veselryke ontbytgraankos word geassosieer met 'n laer risiko van diabetes.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ 1,0 1,1 Gill Hyslop (3 Augustus 2017). "Cold cereals USA: The Top 10 brands in the first half of 2017". Bakeryandsnacks.com, William Reed Media Ltd. Besoek op 22 Februarie 2019.
- ↑ "All about the grains group". 17 Februarie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Desember 2016. Besoek op 25 Oktober 2017.
- ↑ J.A. Kurmann, et al.: Encyclopedia of Fermented Fresh Milk Products: an international inventory of fermented milk, cream, buttermilk, whey, and related products. Springer Verlang, 1992. p. 75: Bircher Muesli.
- ↑ 4,0 4,1 "A Short History of Porridge". jordanscereals.co.uk. The Jordans & Ryvita Company. 22 Januarie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 September 2017. Besoek op 20 Julie 2017.
- ↑ Pronutro, Cereals, Mealie Meal Geargiveer 11 Mei 2009 op Wayback Machine
- ↑ White's