Gaan na inhoud

Parsi

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hierdie artikel handel oor die etnies-godsdienstige groep. Moenie verwar word met Perse of Persies (Farsi) nie.
Parsi's

Portret van 'n Parsi-vrou in tradisionele klere, olie op doek, deur Raja Ravi Verma (1848–1906)
Totale bevolking: 70 400 (2014)
Belangrike bevolkings  in: Vlag van Indië Indië 69 000 (2014)[1][2]

Vlag van Pakistan Pakistan 1 400 (2014)[3][4]

Taal: Engels, Gujarati, Oerdoe en Hindi
Geloofsoortuiging: Zoroastrisme
Verwante etniese groepe:

Die Parsi's (wat Perse in Persies beteken; Gujarati: પારસી, Pārsī, [ˈpɑːrsiː]) is 'n Zoroastriese gemeenskap wat tydens die Islamitiese verowering van Persië in 636–651 na die Indiese subkontinent migreer het. Volgens die Qissa-i Sanjan het Parsi's tussen die 8ste en 10de eeu uit Groter Iran hulle in Gujarat gevestig, waar hulle toevlug gegee is, om 'n moontlike vervolging ná die Islamitiese verowering van Persië te voorkom.[5][6][7][8][9][10][11] Persiese aanhangers van die God Ahura Mazda verwys na hulself as Zoroastriërs (Persies: زردشتى, Zardoštī of زرتشتى, Zartoštī).

Parsi's in Bombaai, Brits-Indië, 1873

Ten tyde van die Islamitiese verowering van Persië was die dominante godsdiens van die streek (wat deur die Sassanidiese Ryk beheer is) die Zoroastrisme. Iraniërs soos Babak Khorramdin het vir sowat 200 jaar teen die veroweraars geveg.[12] Destyds het baie Iraniërs (wat sedert hul vestiging in Indië Parsi's genoem word) verkies om hul godsdienstige identiteit deur die vlug van Persië na Indië te bewaar.[13] Vervolgens het Bombaai die godsdienstige sentrum van Parsi's in Indië geword, terwyl met die stigting van Brits-Indië Kolkata 'n ander belangrike sentrum vir Parsi's geword het.[14]

Die woord پارسیان, uitgespreek "Parsian", i.e., "Parsi" in Persies, beteken letterlik "Persies".[15] Let op dat Farsi 'n Arabirisering van die woord Parsi is, wat as 'n endoniem vir Persies gebruik word, en Persies word in die hedendaagse Iran (Farsi), Afghanistan (Dari), Tadjikistan (Tadjiks), en ander dele van die voormalige Persiese Ryk gebesig, vergelyk Irannese tale.

Nadat Parsi's eeue in Suid-Gujarat, veral Udvada, Valsad en Navsari, deurgebring het, besig die meerderheid van die Parsi-diaspora Gujarati. Een van die bekendste Parsi is Freddie Mercury (gebore Farrokh Bulsara, 1946–1991), sanger van die Britse rockgroep Queen, gebore op die Tanzaniese eiland Zanzibar.

Parsi is bekend vir lugbegrafnisse, waar hul dooies op die stiltetorings geplaas word om deur aasvoëls verslind te word totdat net die droë bene oorbly. 'n Ander bekende instelling is vuurtempels, waarin die Heilige Vuur gehuisves word. Baie Parsi's bly as diaspora in Europa en Noord-Amerika.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "India's declining Parsi population" (in Engels). Al Jazeera. 26 November 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Februarie 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  2. Dean Nelson (16 Oktober 2012). "India's dwindling Parsi population to be boosted with fertility clinics" (in Engels). The Telegraph. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Mei 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  3. Shai Venkatraman, Dilaira Dubash, Aamir Khan (21 Desember 2014). "Decline in population: Of Zoroastrian descent" (in Engels). The Express Tribune. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 September 2018. Besoek op 3 Augustus 2019.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  4. Fahad Desmukh (28 November 2012). "The Parsi Community in Karachi, Pakistan" (in Engels). Public Radio International. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Mei 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  5. Hodivala 1920, p. 88.
  6. Boyce 2001, p. 148.
  7. Lambton 1981, p. 205.
  8. Nigosian 1993, p. 42.
  9. Khanbaghi 2006, p. 17.
  10. Jackson 1906, p. 27
  11. Bleeker & Widengren 1971, p. 212
  12. (en) Akram, A. I.; al-Mehri, A. B. (1 September 2009). The Muslim Conquest of Persia. Maktabah Publications. ISBN 978-0-9548665-3-2.
  13. "PARSI COMMUNITIES i. EARLY HISTORY" (in Engels). Encyclopædia Iranica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Mei 2020. Besoek op 3 Augustus 2019.
  14. "PARSI COMMUNITIES ii. IN CALCUTTA" (in Engels). Encyclopædia Iranica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 November 2019. Besoek op 3 Augustus 2019.
  15. (en) Parsee, n. and adj. – Oxford English Dictionary. oed.com. Besoek op 3 Maart 2015.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.