Spaanse trappe

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Spaanse trappe

Die Spaanse trappe (Italiaans: Scalinata di Trinità dei Monti) is 'n stel trappe in Rome, Italië, wat teen 'n steil helling tussen die Piazza di Spagna aan die basis en Piazza Trinità dei Monti aan die bokant, wat oorheers word deur die Trinità dei Monti-kerk, klim.

Die monumentale bouwerk bestaande uit 135 afsonderlike trappe (die effens verhoogde dreineringstelsel word dikwels verkeerdelik as die eerste trap geneem) is in 1723–1725 gebou met die Franse diplomaat Étienne Gueffier se bemaakte fondse van 20.000 Italiaanse scudi. Dit verbind die Trinità dei Monti-kerk wat onder die beskerming van die Bourbon-konings van Frankryk was - welke bo-op geleë is en die Spaanse ambassade van Bourbon aan die Heilige Stoel aan die onderkant in Palazzo Monaldeschi. Die trap is ontwerp deur die argitekte Francesco de Sanctis en Alessandro Specchi.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Die piazza di Spagna in 'n 18de eeuse ets deur Giovanni Battista Piranesi, soos gesien vanaf die suide. Die straat aan die linkerkant is die Via del Babuino, wat na die Piazza del Popolo lei.

Na 'n kompetisie in 1717 is die trappe ontwerp deur die onbekende Francesco de Sanctis, [1] alhoewel daar lank gemeen is dat Alessandro Specchi die wenner was. Bittere polemieke oor die wyse waarop die steil helling na die kerk op die skouer van die Pincio verstedelik moet word, het die finale uitvoering daarvan voorafgegaan. Argieftekeninge uit die 1580's toon dat Pous Gregorius XIII belangstel het daarin om 'n trap na die onlangs voltooide vooraansig van die Franse kerk te bou. Gaspar van Wittel se uitsig op die beboste helling in 1683, voordat die Scalinata gebou is, word in die Galleria Nazionale in Rome bewaar. [2] Die Romeins-opgeleide kardinaal Mazarin het 'n persoonlike belang geneem in die projek wat in die testament van Gueffier vervat is, en het dit aan sy agent in Rome toevertrou, wie se plan 'n ruitermonument van Louis XIV ingesluit het, 'n ambisieuse plan wat woede in pouslike Rome geskep het. Mazarin is in 1661 oorlede, en die pous in 1667. Gueffier se testament is suksesvol betwis deur 'n neef wat die helfte geëis het; dus het die projek dormant gelê totdat Pous Clemens XI belangstelling daarin laat opvlam het. Die Bourbon fleur-de-lys en Innocent XIII se arend en kroon word fyn uitgebalanseer in die beeldhoukundige besonderhede. Die oplossing is tuin-trappe. [3] Die Spaanse Trappe, wat Joseph de Lalande [4] en Charles de Brosses opgemerk het reeds in 'n slegte toestand was [5] is verskeie kere gerestoureer, mees onlangs in 1995. 'n Nuwe opknapping is op 8 Oktober 2015 begin en die trappe is op 21 September 2016 heropen.[6]

Piazza di Spagna[wysig | wysig bron]

In die Piazza di Spagna aan die basis is die fontein wat uit die Vroeë barok dateer met die naam Fontana della Barcaccia (Fontein van die langboot), wat in 1627 - 1629 gebou is en dikwels aan Pietro Bernini, vader van sy meer beroemde seun, Gian Lorenzo Bernini, toegewys word. Daar is onlangs gesê dat die jong Bernini inderdaad saamgewerk het aan die dekorasie daarvan. Die ouer Bernini was vanaf 1623 die pous se argitek vir die Acqua Vergine. Volgens 'n legende het Pous Urbanus VIII die fontein laat installeer nadat hy beïndruk is deur 'n boot wat daarheen vervoer is deur 'n vloed van die Tiberrivier.

In die piazza, op die hoek aan die regterkant soos mens die trappe begin klim, is die huis waar die Engelse digter John Keats gewoon en in 1821 gesterf het; dit is nou 'n museum wat gewy is aan Keats. Dit is vol aandenkings wat van die Engelse romantiese generasie afkomstig is. Aan dieselfde regterkant staan die 15de-eeuse voormalige kardinaal Lorenzo Cybo de Mari se paleis, nou Ferrari di Valbona, 'n gebou wat in 1936 verander is na 'n ontwerp deur Marcello Piacentini, die belangrikste stadsbeplanner tydens Fascisme, met moderne terrasse wat perfek in harmonie met die omliggende barok-konteks staan.

Gebruike[wysig | wysig bron]

Aan die bopunt klim die trap na die Pinciaanse heuwel. Die Villa Medici kan van die bopunt van die trappe af bereik word.

Tydens Kerstyd word 'n krip uit die 19de eeu op die eerste traplys van die trap vertoon. Gedurende die lente, net voor die herdenking van die stigting van Rome op 21 April, word 'n deel van die trappe tot in Meimaand bedek deur potte azaleas. In die moderne tyd het die Spaanse Trappe 'n klein snyblom mark ingesluit. Die trappies is nie 'n plek om middagete te eet nie, dit word verbied deur Rome se stedelike regulasies, maar dit is gewoonlik vol mense.

In letterkunde[wysig | wysig bron]

Die Trappe kom voor in verskeie tonele uit Alfred Bester se roman getitel The Stars My Destination (1956), in F. Scott Fitzgerald se roman Tender Is the Night (1933) en in Anthony Burgess se roman getitel Abba Abba (1977).

In media[wysig | wysig bron]

Die Spaanse Trappe: die roomkleurige gebou wat gedeeltelik sigbaar is aan die ekstreem regse kant sluit die woonstel in waar John Keats gelewe het, en staan vandag bekend as die Keats-Shelley Gedenkhuis.

In film en TV[wysig | wysig bron]

Die film Roman Holiday (1953), met Audrey Hepburn en Gregory Peck in die hoofrolle, het die Spaanse Trappe bekend gestel aan Amerikaanse gehore. Die woonstel wat die ligging was vir The Roman Spring of Mrs. Stone (1961) is halfpad op aan die regterkant van die Trappe. Bernardo Bertolucci se film Besieged (1998) speel ook af in 'n huis langs die Trappe. Die Trappe kan prominent gesien word in die filmweergawe van The Talented Mr. Ripley (1999) met Matt Damon in die titelrol.

In 'n episode van Everybody Loves Raymond wat op 2 Oktober 2000 uitgesaai is, klim Ray, Debra, Frank en Marie op die Spaanse Trappe tydens 'n familievakansie in Rome. 'n Episode van die anime-reeks Gunslinger Girl met die titel "Gelato (Ice cream)", wat die eerste keer in 2003 uitgesaai is, bevat 'n toneel waartydens die protagonis by die Spaanse Stappe staan met haar beloning (roomys) nadat sy 'n suksesvolle klopjag uitgevoer het.

In die film To Rome with Love (2012) ontmoet Hayley (Alison Pill) en Michelangelo Santoli (Flavio Parenti) op die Spaanse Trappe.

Die Spaanse Stappe is te sien in 'n toneel in die film The Man From U.N.C.L.E. (2015).

In kuns[wysig | wysig bron]

Op 16 Januarie 2008 het die Italiaanse kunstenaar Graziano Cecchini die Spaanse Trappe met honderde veelvuldig gekleurde plastiekballe bedek. Hy het beweer dat dit gedoen is om mense bewus te maak van die situasie van die Karen-bevolking in Birma,[7] en as protes teen die lewensomstandighede van kunstenaars in Italië.[8]

Op 9 November 2009 is 'n multimedia geleentheid op die Trappe gehou vir die 20ste herdenking van die val van die Berlynse muur in 1989.

Notas[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Weinig is bekend oor hierdie argitek, wat deur die Franse bevoordeel is in die ontwerpproses. Die tekening van De Sanctis is in 1726 deur Girolamo Rossi gegraveer en gewy aan Louis XV. (Gillies 1972: 181f).
  2. ↑ Gillies 1972: 181 en van Wittel se tempera, fig 3.
  3. ↑ Die eerste soortgelyke verdeelde en simmetriese trappe is deur Donato Bramante vir die Belvedere-binnehof bedink. Gevormde trappe is deur Michelangelo in die vestibule aan die Laurentiaanse Biblioteek bekendgestel.
  4. ↑ Lalande, Voyage d'un français en Italie (1769 )
  5. ↑ Gillies 1972:182
  6. ↑ "Rome reopens historic Spanish steps after renovation" (in Engels). 23 September 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 September 2019. Besoek op 12 September 2018.
  7. ↑ Fraser, Christian (16 Januarie 2008). "Officials unamused by Rome stunt". BBC News (in Engels). BBC. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 November 2019. Besoek op 18 Junie 2019.
  8. ↑ Nizza, Mike (16 Januarie 2008). Fisher, Ian (red.). "A Ball Bonanza at the Spanish Steps". The New York Times (in Engels). The New York Times Company. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Oktober 2019. Besoek op 18 Junie 2019.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  • Ferrari di Valbona, Carlo Alberto (1965). I viventi diritti dell’Italia a palazzo Farnese alla scalinata ed alla Trinità dei Monti in Roma. Rome: Edizioni d’Arte.
  • Pecchiai, Pio (1958). "Regesti dei documenti patrimoniali del Convento Romano della Trinità dei Monti". Archivi (25): 406–423.
  • Rendina, Claudio (2000). Enciclopedia di Roma. Rome: Newton Compton.
  • Salerno, Luigi (1967). Piazza di Spagna. Napels.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  • Varè, Daniele (1955). Ghosts of the Spanish Steps. Londen.{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Spaanse_trappe&oldid=2268718"