Geskiedenis van Indië: Verskil tussen weergawes
k →Verwysings: Link FA is now handled by Wikidata, removed: {{Link FA|ml}} using AWB (10861) |
Jcwf (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
| Lyn 4: | Lyn 4: | ||
Die '''geskiedenis van Indië''' begin met die bewyse van menslike aktiwiteit van [[Homo sapiens]], solank 75.000 jaar gelede, of met vorige hominide waaronder [[Homo erectus]] van ongeveer 500.000 jaare gelede.<ref>G. Bongard-Levin, ''A History of India'' (Progress Publishers: Moscow, 1979) p. 11.</ref> Die [[Indus Valei Beskawing]], wat verspreid en floreer in die noordwestelike deel van die [[Indiese subkontinent]] van c. 3300 tot 1300 voor Christus in die huidige [[Pakistan]] en die noordweste van Indië, was die eerste groot beskawing in Suid-Asië.<ref>Romila Thapar, ''A History of India'' (Penguin Books: New York, 1966) p. 23.</ref> 'n Uitgekiend en tegnologies gevorderde stedelike kultuur ontwikkel in die Rijp Harappan periode 2600-1900 BCE.<ref>Romila Thapar, ''A History of India'', p. 24.</ref> Hierdie [[Bronstydperk]] beskawing ingespring voor die einde van die tweede millennium BCE en is gevolg deur die [[Ystertydperk]] [[Vedische beskawing]], dit hulle uitsteek oor 'n groot deel van die Indo-Gangetic en die getuie van die opkoms groot staatsbestellen sogenaamde Mahajanapadas. In een van hierdie koninkryke, [[Magadha]], [[Mahavira]], en [[Gautama Boeddha]] is gebore in die 6de of 5de eeu BCE en gepropageer hul śramanic filosofieë. |
Die '''geskiedenis van Indië''' begin met die bewyse van menslike aktiwiteit van [[Homo sapiens]], solank 75.000 jaar gelede, of met vorige hominide waaronder [[Homo erectus]] van ongeveer 500.000 jaare gelede.<ref>G. Bongard-Levin, ''A History of India'' (Progress Publishers: Moscow, 1979) p. 11.</ref> Die [[Indus Valei Beskawing]], wat verspreid en floreer in die noordwestelike deel van die [[Indiese subkontinent]] van c. 3300 tot 1300 voor Christus in die huidige [[Pakistan]] en die noordweste van Indië, was die eerste groot beskawing in Suid-Asië.<ref>Romila Thapar, ''A History of India'' (Penguin Books: New York, 1966) p. 23.</ref> 'n Uitgekiend en tegnologies gevorderde stedelike kultuur ontwikkel in die Rijp Harappan periode 2600-1900 BCE.<ref>Romila Thapar, ''A History of India'', p. 24.</ref> Hierdie [[Bronstydperk]] beskawing ingespring voor die einde van die tweede millennium BCE en is gevolg deur die [[Ystertydperk]] [[Vedische beskawing]], dit hulle uitsteek oor 'n groot deel van die Indo-Gangetic en die getuie van die opkoms groot staatsbestellen sogenaamde Mahajanapadas. In een van hierdie koninkryke, [[Magadha]], [[Mahavira]], en [[Gautama Boeddha]] is gebore in die 6de of 5de eeu BCE en gepropageer hul śramanic filosofieë. |
||
==Die Maurya== |
|||
Die grootste deel van die subkontinent |
Die grootste deel van die subkontinent word deur die [[Maurya Ryk]] in die 4e en 3e eeu voor Christus verower. Dit het gefragmenteer geraak, met verskeie dele wat deur 'n groot aantal Midde-koninkryke vir die komende 1.500 jaar regeer word. Hierdie tyd staan bekend as die klassieke periode van die Indiese geskiedenis. ndië word in hierdie tyd soms beskou as die grootste ekonomie van die antieke en middeleeuse wêreld, met sy enorme bevolking wat tussen 'n vierde en 'n derde van die inkomste van die wêreld tot aan die 18e eeu genereer. |
||
==Die Gupta== |
|||
'n Groot deel van Noord-en Sentraal-Indië |
'n Groot deel van Noord-en Sentraal-Indië was in die 4e eeu verenig onder die [[Gupta Ryk]], en bly dit gedurende twee eeue. Hierdie periode is vanweë 'n Hindoe-religieuse en intellektuele herlewing onder sy bewonderaars as die "Goue Eeu van Indië" bekend. Vanaf dié tyd, en vir enkele eeue later, beleef die suide van Indië, onder die bewind van die [[Chalukya Ryk|Chalukyas]], [[Chola ryk|Cholas]], [[Pallavas ryk|Pallavas]] en [[Pandya ryk|Pandyas]] sy eie goue eeu. Elemente van die Indiese beskawing, administrasie, kultuur en godsdiens ([[Hindoeïsme]] en [[Boeddhisme]]) brei in hierdie tyd na 'n groot deel van [[Asië]] uit. |
||
Koninkryke in die suide van Indië onderhou van ongeveer 77 oorseese sakebande met die [[Romeinse Ryk]]. |
|||
==Die Islam== |
|||
Die Islamitiese heerskappy in die subkontinent begin in die 8ste eeu, toe die Arabiese generaal [[Mohammed Bin Qasim]] [[Sindh]] en [[Multan]] in die suide van [[Pundjab]] in die huidige [[Pakistan]] verower.<ref name="infopak">{{cite web| url=http://www.infopak.gov.pk/History.aspx| title=History in Chronological Order| publisher=Government of Pakistan| accessdate=2008-01-09}}</ref> Dit is gevolg deur verskeie opeenvolgende invalle uit Sentraal-Asië tussen die 10de en 15de eeu, wat lei tot die vorming van Islamitiese ryke in die Indiese subkontinent, soos die [[Delhi Sultanaat]] en die [[Mugal Ryk]]. |
|||
==Die Mogols== |
|||
Mugal |
Die Mugal-oorheersing het vanuit Sentraal-Asië oor die grootste deel van die noordelike dele van die subkontinent uitgebrei. Die Mogol-heersers het Sentraal-Asiatiese kuns en argitektuur na Indië ingevoer. Naas die Mughals en verskeie Rajput-koninkryke, het verskillende onafhanklike Hindoe state gefloreer, soos die [[Vijayanagara Ryk]] in die suide, die [[Maratha Ryk]] in die weste, die [[Oos-Ganga Ryk]] in die ooste en die [[Ahom Koninkryk]]in die noordooste van Indië. Die Mugal Ryk ondergaan in die begin van die 18de eeu 'n geleidelike verval, wat geleentheid bied vir die Afghane, Balochis, Sikhs en Marathas om in die noordweste van die subkontinent die beheer oor groot gebiede uit te oefen tot die [[Britse oos Indiese Kompanijie]] sy oorheersing oor Suid-Asië gevestig het.<ref name="east_india">{{cite web| url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/pktoc.html| title=Pakistan| publisher=Library of Congress| accessdate=2008-01-09}}</ref> |
||
==Die Britte== |
|||
| ⚫ | |||
Vanaf die middel van die 18de eeu en in die komende eeu, is groot dele van Indië deur die [[Britse Oos-Indiese Kompagnie]] geannekseer. Ontevredenheid oor die Kompanie se oorheersing het gelei tot die [[Indiese Opstand van 1857]], waarna die Britse provinsies van Indië direk deur die Britse kroon bestuur word. <!--en was getuie van 'n tydperk van twee vinnige ontwikkeling van die infrastruktuur en ekonomiese agteruitgang-->. |
|||
==Onafhanklikheid== |
|||
| ⚫ | Tydens die eerste helfte van die 20ste eeu, is 'n landelike stryd vir onafhanklikheid van stapel gestuur deur die [[Indian National Congress]] en later deur die [[Muslim League]]. Die subkontinent verkry sy onafhanklikheid van die [[Verenigde Koninkryk]] in [[1947]], nadat die Britse provinsies verdeel was in die domeine van [[Indië]] en [[Pakistan]] en die vorstedomme alle tot een van die nuwe state aangesluit het. |
||
== Verwysings == |
== Verwysings == |
||
Wysiging soos op 01:01, 19 Maart 2017
|
Hierdie artikel moet skoongemaak of andersins verbeter word. Hierdie artikel voldoen nie tans aan die hoë gehaltestandaarde waarna Wikipedia streef nie. Voel vry om self in te spring en verbeterings te maak, en verwyder hierdie kennisgewing ná die tyd. Vir meer hulp, sien die redigeringshulp. Daar is moontlik kommentaar in die artikel of op die besprekingsblad oor wat verbeter moet word. |
 | Taalgebruik moet nagegaan word: Die teks moet vir spelling, sinsbou en woordkeuse nagegaan word. Indien dit nie binne twee weke versorg word nie, mag dit vir verwydering kwalifiseer. |
Die geskiedenis van Indië begin met die bewyse van menslike aktiwiteit van Homo sapiens, solank 75.000 jaar gelede, of met vorige hominide waaronder Homo erectus van ongeveer 500.000 jaare gelede.[1] Die Indus Valei Beskawing, wat verspreid en floreer in die noordwestelike deel van die Indiese subkontinent van c. 3300 tot 1300 voor Christus in die huidige Pakistan en die noordweste van Indië, was die eerste groot beskawing in Suid-Asië.[2] 'n Uitgekiend en tegnologies gevorderde stedelike kultuur ontwikkel in die Rijp Harappan periode 2600-1900 BCE.[3] Hierdie Bronstydperk beskawing ingespring voor die einde van die tweede millennium BCE en is gevolg deur die Ystertydperk Vedische beskawing, dit hulle uitsteek oor 'n groot deel van die Indo-Gangetic en die getuie van die opkoms groot staatsbestellen sogenaamde Mahajanapadas. In een van hierdie koninkryke, Magadha, Mahavira, en Gautama Boeddha is gebore in die 6de of 5de eeu BCE en gepropageer hul śramanic filosofieë.
Die Maurya
Die grootste deel van die subkontinent word deur die Maurya Ryk in die 4e en 3e eeu voor Christus verower. Dit het gefragmenteer geraak, met verskeie dele wat deur 'n groot aantal Midde-koninkryke vir die komende 1.500 jaar regeer word. Hierdie tyd staan bekend as die klassieke periode van die Indiese geskiedenis. ndië word in hierdie tyd soms beskou as die grootste ekonomie van die antieke en middeleeuse wêreld, met sy enorme bevolking wat tussen 'n vierde en 'n derde van die inkomste van die wêreld tot aan die 18e eeu genereer.
Die Gupta
'n Groot deel van Noord-en Sentraal-Indië was in die 4e eeu verenig onder die Gupta Ryk, en bly dit gedurende twee eeue. Hierdie periode is vanweë 'n Hindoe-religieuse en intellektuele herlewing onder sy bewonderaars as die "Goue Eeu van Indië" bekend. Vanaf dié tyd, en vir enkele eeue later, beleef die suide van Indië, onder die bewind van die Chalukyas, Cholas, Pallavas en Pandyas sy eie goue eeu. Elemente van die Indiese beskawing, administrasie, kultuur en godsdiens (Hindoeïsme en Boeddhisme) brei in hierdie tyd na 'n groot deel van Asië uit. Koninkryke in die suide van Indië onderhou van ongeveer 77 oorseese sakebande met die Romeinse Ryk.
Die Islam
Die Islamitiese heerskappy in die subkontinent begin in die 8ste eeu, toe die Arabiese generaal Mohammed Bin Qasim Sindh en Multan in die suide van Pundjab in die huidige Pakistan verower.[4] Dit is gevolg deur verskeie opeenvolgende invalle uit Sentraal-Asië tussen die 10de en 15de eeu, wat lei tot die vorming van Islamitiese ryke in die Indiese subkontinent, soos die Delhi Sultanaat en die Mugal Ryk.
Die Mogols
Die Mugal-oorheersing het vanuit Sentraal-Asië oor die grootste deel van die noordelike dele van die subkontinent uitgebrei. Die Mogol-heersers het Sentraal-Asiatiese kuns en argitektuur na Indië ingevoer. Naas die Mughals en verskeie Rajput-koninkryke, het verskillende onafhanklike Hindoe state gefloreer, soos die Vijayanagara Ryk in die suide, die Maratha Ryk in die weste, die Oos-Ganga Ryk in die ooste en die Ahom Koninkrykin die noordooste van Indië. Die Mugal Ryk ondergaan in die begin van die 18de eeu 'n geleidelike verval, wat geleentheid bied vir die Afghane, Balochis, Sikhs en Marathas om in die noordweste van die subkontinent die beheer oor groot gebiede uit te oefen tot die Britse oos Indiese Kompanijie sy oorheersing oor Suid-Asië gevestig het.[5]
Die Britte
Vanaf die middel van die 18de eeu en in die komende eeu, is groot dele van Indië deur die Britse Oos-Indiese Kompagnie geannekseer. Ontevredenheid oor die Kompanie se oorheersing het gelei tot die Indiese Opstand van 1857, waarna die Britse provinsies van Indië direk deur die Britse kroon bestuur word. .
Onafhanklikheid
Tydens die eerste helfte van die 20ste eeu, is 'n landelike stryd vir onafhanklikheid van stapel gestuur deur die Indian National Congress en later deur die Muslim League. Die subkontinent verkry sy onafhanklikheid van die Verenigde Koninkryk in 1947, nadat die Britse provinsies verdeel was in die domeine van Indië en Pakistan en die vorstedomme alle tot een van die nuwe state aangesluit het.
Verwysings
- ↑ G. Bongard-Levin, A History of India (Progress Publishers: Moscow, 1979) p. 11.
- ↑ Romila Thapar, A History of India (Penguin Books: New York, 1966) p. 23.
- ↑ Romila Thapar, A History of India, p. 24.
- ↑ "History in Chronological Order". Government of Pakistan. Besoek op 9 Januarie 2008.
- ↑ "Pakistan". Library of Congress. Besoek op 9 Januarie 2008.
