Gaan na inhoud

Geskiedenis van Indië

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Chittorgarh Fort, 'n beroemde monument van Indië.

Die geskiedenis van Indië begin met die eerste bewyse van menslike aktiwiteit van Homo sapiens, ongeveer 75.000 jaar gelede, of met vroeër hominiede waaronder Homo erectus van ongeveer 500.000 jaar gelede.[1]

Die Indusvalleibeskawing in die noordwestelike deel van die Indiese subkontinent van ongeveer 3300 tot 1300 v.C. in die huidige Pakistan en die noordweste van Indië, was Suid-Asië se eerste groot beskawing.[2] 'n Tegnologies gevorderde stedelike kultuur ontwikkel in die Ryp-Harappa-periode 2600-1900 v.C..[3]

Hierdie beskawing van die Bronstydperk verdwyn voor die einde van die tweede millennium v.C. en is gevolg deur die Vediese beskawing van die Ystertydperk. Dit het oor 'n groot deel van die Indo-Ganges-gebied gestrek en het die opkoms van groot state, die sogenaamde Mahajanapadas, gesien. In een van hierdie koninkryke, Magadha, is Mahavira en Gautama Boeddha in die 6de of 5de eeu v.C gebore en het hulle filosofieë gepropageer en daarmee die Jaïnisme en die Boeddhisme gestig.

Die Maurya

[wysig | wysig bron]

Die grootste deel van die subkontinent word in die 4e en 3e eeu v.C. deur die Maurya Ryk verower. Dit het gefragmenteer geraak, met verskeie dele wat deur 'n groot aantal Midde-koninkryke vir die komende 1.500 jaar regeer word. Hierdie tyd staan bekend as die klassieke periode van die Indiese geskiedenis. Indië word in hierdie tyd soms beskou as die grootste ekonomie van die antieke en Middeleeuse wêreld, met sy enorme bevolking wat tussen 'n derde en 'n vierde van die inkomste van die wêreld tot aan die 18e eeu genereer.

Die Gupta

[wysig | wysig bron]

'n Groot deel van Noord-en Sentraal-Indië was in die 4e eeu verenig onder die Gupta Ryk, en bly dit gedurende twee eeue. Hierdie periode is vanweë 'n Hindoe-religieuse en intellektuele herlewing onder sy bewonderaars as die "Goue Eeu van Indië" bekend. Vanaf dié tyd, en vir enkele eeue later, beleef die suide van Indië, onder die bewind van die Chalukyas, Cholas, Pallavas en Pandyas sy eie goue eeu. Elemente van die Indiese beskawing, administrasie, kultuur en godsdiens (Hindoeïsme en Boeddhisme) brei in hierdie tyd na 'n groot deel van Asië uit. Koninkryke in die suide van Indië onderhou van ongeveer 77 oorsese saaklike bande met die Romeinse Ryk.

Die Islam

[wysig | wysig bron]

Die Islamitiese heerskappy in die subkontinent begin in die 8ste eeu, toe die Arabiese generaal Mohammed Bin Qasim die streke Sindh en Multan in die suide van Pundjab in die huidige Pakistan verower.[4] Dit is gevolg deur verskeie opeenvolgende invalle uit Sentraal-Asië tussen die 10de en 15de eeu, wat lei tot die vorming van Islamitiese ryke in die Indiese subkontinent, soos die Delhi Sultanaat en die Mugal Ryk.

Die Mogols

[wysig | wysig bron]

Die Mogol-oorheersing het vanuit Sentraal-Asië oor die grootste deel van die noordelike dele van die subkontinent uitgebrei. Die Mogol-heersers het Sentraal-Asiatiese kuns en argitektuur na Indië ingevoer. Naas die Mughals en verskeie Rajput-koninkryke, het verskillende onafhanklike Hindoe state gefloreer, soos die Vijayanagara Ryk in die suide, die Maratha Ryk in die weste, die Oos-Ganga Ryk in die ooste en die Ahom Koninkrykin die noordooste van Indië. Die Mogolryk ondergaan in die begin van die 18de eeu 'n geleidelike verval, wat geleentheid bied vir die Afghane, Balochis, Sikhs en Marathas om in die noordweste van die subkontinent die beheer oor groot gebiede uit te oefen tot die Britse Oos-Indiese Kompanjie sy oorheersing oor Suid-Asië gevestig het.[5]

Die Britte

[wysig | wysig bron]

Vanaf die middel van die 18de eeu en in die komende eeu, is groot dele van Indië deur die Britse Oos-Indiese Kompanjie geannekseer. Ontevredenheid oor die Kompanie se oorheersing het gelei tot die Indiese Opstand van 1857, waarna die Britse provinsies van Indië direk deur die Britse kroon bestuur word.

Onafhanklikheid

[wysig | wysig bron]

Tydens die eerste helfte van die 20ste eeu, is 'n landelike stryd vir onafhanklikheid van stapel gestuur deur die Indian National Congress en later deur die Muslim League. Die subkontinent verkry sy onafhanklikheid van die Verenigde Koninkryk in 1947, nadat die Britse provinsies verdeel was in die domeine van Indië en Pakistan en die vorstedomme alle tot een van die nuwe state aangesluit het.

Die wetenskap en nywerheid

[wysig | wysig bron]

Die mense van Indië het van die vroegste tye groot vooruitgang op die gebied van die mediese wetenskap gemaak. Geskrifte oor die medisyne in 'n Indiese taal is gevind wat dateer uit die die 6de eeu v.C. Uit die geskrifte is dit duidelik dat hulle 'n gevorderde kennis oor die senuweestelsel en die verteringsorgane gehad het. In die 2de eeu v.C. het Soesjroeta, Indiese hoogleraaar in die mediese wetenskap aan die Universiteit van Benares, een van die heiligste plekke in die Hindoe-godsdiens, 'n belangrike verhandeling oor die snykunde geskryf. Daarin het hy meer as vyftig operasies in die kleinste besonderhede beskryf.

Die Hindoes was ook knap wiskundiges. Hulle het die Arabiese syfers uitgevind - dit word Arabiese syfers genoem omdat Arabiese wiskundiges dit na Europa gebring het - hulle was geskoolde ysterwerkers en hulle het ook die looikuns geken.

Die heilige boeke van Indië

[wysig | wysig bron]

Die enigste geskrewe bron van die antieke geskiedenis van Indië is die Veda, die heilige boeke van Indië. Die oudste van hierdie boeke dateer vermoedelik uit die jaar 1500 v.C., en hoewel hulle meestal mites bevat, verskaf hulle tog baie feite oor die veranderinge wat op die inval van die Ariërs gevolg het. Net vier van die baie Vedas het behoue gebly,  maar hulle gee ons 'n goeie aanduiding van die primi­tiewe godsdiens van  Indië. “Veda" beteken letterlik “godsdienskennis", en dit is dan ook die vernaamste onderwerp van die boeke.

Die primitiewe godsdiens in Indië was, soos alle ander vroeë godsdienste, 'n natuur-godsdiens, d.w.s. die oogmerk was om die magte van die natuur, waarvan die mens se bestaan afgehang het, te plesier en te paai. Hoewel die Hindoeïsme, een van die twee groot godsdienste vandag in Indië, sedert daardie dae baie ontwikkel het, kan sy basiese geloofsoortuiginge tot hierdie primitiewe godsdiens nagespeur word. Die hoofgode was die ver­skillende natuurkragte: die lug, vuur, lig, water en die aarde. Hierdie kragte is as mense beskou en elkeen het 'n naam gehad.

In die vroeë ontwikkeling van Hindoeïsme was die belangrikste god die god van vuur, Agni. Op standbeelde en ander beeldjies word hy met twee koppe uitgebeeld – die een verteenwoordig die vuur­herd, en die ander kop die vuur wat aangesteek word wanneer daar aan hom geoffer word.

Die vroeë Hindoes het nie tem­pels vir hul gode gebou nie, maar telkens wanneer hulle iets wou offer (selfs perde is geoffer), is 'n altaar gebou. Een van die kenmerke van 'n hedendaagse Hindoe-tempel is die groot poel waarin gelowigeshulself bad om rein te word. Sulke poele is ook in die stede van die Indusvallei-beskawing gevind; party van die Hindoe-gebruike het dus 'n baie lang geskiedenis.

Hindoeïsme en Boeddhisme

[wysig | wysig bron]

Hindoeïsme en Boeddhisme is die twee hoofgods­dienste in Indië, hoewel daar in die suide 'n taamlike aantal Christene is. Deur die eeue het Hindoeïsme 'n suiwerder en meer filosofiese godsdiens geword. Drie gode het belangrik geword, naamlik Brahma, Wisjnoe en Siwa. Hierdie drie gode verteenwoordig die hoofprosesse van lewe en die heelal - skepping, behoud en vernietiging. Brahma was die magtigste van die drie en hy word met vier gesigte uitgebeeld sodat hy gelyktydig in alle rigtings kan kyk.

Die priesters van Brahma word  Brahmane genoem.  Baie van die Hindoe-Iegendes oor hul gode is aangrypend en het 'n diepe betekenis.

In die 6de eeu v.C. het Gautama Siddhartha, wat as die Boeddha of die Verligte bekend gestaan het, die hele Indië deurreis en 'n nuwe godsdiens, die, verkondig. Hoewel hierdie godsdiens meer gevorderd as die Hindoeïsme was, het nie alle Indiërs hulle daarby aangesluit nie. Die Boeddhisme het egter vin­nig na die omliggende lande, veral China, ver­sprei.

Indiese tempels

[wysig | wysig bron]

Die godsdienstige geboue van antieke Indië is luisterryk en pragtig. Die oudste geboue is nie ouer as omtrent 300 v.C. nie, aangesien die wat voor hierdie tyd gebou is, van hout was en nie behoue gebly het nie. Sowel die Boeddhiste as die Hindoes het tempels gebou. Die Boeddhiste het heuwels, bekend as stospas, gebou op elke plek wat betrekking het op Boeddha as herdenking aan die stigter van hul geloof. Die Hindoes het tempels ter ere van hul vernaamste gode opgerig.

Een van die mooiste en merkwaardigste tempels is dié by Elura in Suid-Indië. Die bouwerk daaraan is in 760 n.C. begin, en die tempel is gebou ter ere van die god Siwa. Dit is uit soliede rots gekap en word met reg as een van die wonders van die wêreld beskou. Pelgrims van heinde en verre onder­neem jaarliks die moeilike reis daarheen. Elke muur is versier met vlakreliëfte, wat die een of  ander  voorval in die lewe van die god uitbeeld.

'n Ander merkwaardige tempel is die Boeddhistiese tempel by Gaja, waar Boeddha na bewering vir die eerste keer sy nuwe godsdiens gepredik het. Dit is gebou in die vorm van 'n piramide en is byna 45 m hoog. In die tempel is 'n groot standbeeld  van Boeddha. Lampe brand gedurig voor die beeld

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. G. Bongard-Levin, A History of India (Progress Publishers: Moscow, 1979) p. 11.
  2. Romila Thapar, A History of India (Penguin Books: New York, 1966) p. 23.
  3. Romila Thapar, A History of India, p. 24.
  4. "History in Chronological Order". Government of Pakistan. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Julie 2010. Besoek op 9 Januarie 2008.
  5. "Pakistan" (in Engels). Library of Congress. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2015. Besoek op 9 Januarie 2008.

Bronnelys

[wysig | wysig bron]