Gaan na inhoud

T. E. Lawrence

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
T. E. Lawrence
T. E. Lawrence

Lawrence in 1919

Bynaam(e) Lawrence of Arabia
El Aurens
Geboortedatum 16 Augustus 1888
Geboorteplek Tremadog, Caernarfonshire, Wallis, Verenigde Koninkryk
Sterfdatum 19 Mei 1935 (46 jaar oud)
Sterfplek Bovingtonkamp, Dorset, Engeland
Lojaliteit Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Koninkryk van Hidjaz
Diens/Tak Britse Leër
Britse Lugmag
Jare in diens 1914–18
1923–35
Rang Kolonel en lugman
Veldslae/oorloë Eerste Wêreldoorlog
  • Arabiese opstand
  • Beleg van Medina
  • Slag van Fwelia
  • Slag van Aba el Lissan
  • Slag van Aqaba
  • Slag van Talifeh
  • Slag van Deraa
  • Verowering van Damaskus
  • Slag van Megiddo
Toekennings Companion of the Order of the Bath
Distinguished Service Order
Chevalier de la Légion d'Honneur
Croix de guerre (Frankryk)

Thomas Edward Lawrence (16 Augustus 188819 Mei 1935) was 'n Britse soldaat, skrywer en argeoloog en het bekend geraak as Lawrence of Arabia tydens die Eerste Wêreldoorlog. Hy is gebore in Tremadog in die noorde van Wallis, as die tweede van vyf seuns, maar het grootgeword in Dinard, Frankryk. Sy vader was lord Chapman, 'n Ierse baron.

Lawrence was 'n toegewyde leser en voltooi sy skoolloopbaan by die City of Oxford en daarna by Jesus College, Oxford. Hy presteer die beste in geskiedenis in sy klas en kry erkenning daarvoor. Gedurende sy vakansies van 1908 tot 1910 besoek en bestudeer hy die middeleeuse kastele in Frankryk en Sirië. Hy voltooi sy eerste boek, Crusader Castles, wat eers in 1936 ná sy dood gepubliseer word.

Lawrence neem deel aan die uitgrawings by Carchemish (Jerablus) onder die toesig van D.G. Hograth, Campbell Thompson en C.L. Woolley van 1911 tot 1914. Hy het ook in 1912 aan uitgrawings in Egipte deelgeneem onder die toesig van Flinders Petrie.

Eerste Wêreldoorlog

[wysig | wysig bron]

Hy sluit in 1914 aan by Lord Kitchener se Sinai Surney, in wese 'n millitêre intelligensienetwerk. Hy doen verslag oor die projek met die titel The Wilderness of Zin. Ná die Eerste Wêreldoorlog in 1914 uitgebreek het, sluit hy by die Arabiese Buro in Kaïro aan. Gedurende Maart 1916 word hy na Mesopotamië gestuur om namens 'n Britse garnisoen, wat in Kut vasgekeer was, gunstige oorgawebepalings te onderhandel met die Turkse generaals. In Mei 1916 sluit hy by prins Feisel van Mekka se Arabiese Vryheidsvegters aan. Hy bring die ganse Turkse garrisoen, wat by Medina gestasioneer is, tot stilstand, deur die Hejazspoorlyn te saboteer. Hy bevry Agaba van die Turke na 'n stormloop op kamele. Hierdie aanval het die druk verlig op die Britse mag wat Palestina terselfdertyd ingeval het.

Hy dring die Turkse magte binne, vermom as 'n Circassion-rekruut. Hy word na die hoofkantoor van die Turkse bevelvoerder geneem waar hy aangerand word. Hy slaag tog daarin om te ontsnap sonder om herken te word. Hy verseker dat genl. Allenby die Slag van Gaza wen deur die belangrike spoorlyn by Maan te vernietig en hy arriveer voor die Britse magte in Damaskus.

Ná oorlog

[wysig | wysig bron]

Ná die oorlog wys hy vele eerbewyse van die hand, maar aanvaar 'n fellowship by All Souls' College, Oxford. Hy woon in 1919 die vredesonderhandelinge in Versailles by. Hy was onsuksesvol om onafhanklikheid vir Arabië te verseker. In 1922 verleen Winston Churchill hom magtiging om vrede in die Midde-Ooste te bewerkstellig. Terselfdertyd skryf hy Seven Pillars of Wisdom, sy weergawe van die Arabiese opstand. Hierna sluit hy by die Britse Lugmag aan onder die naam Ross, maar sy ware identiteit word deur 'n lastige joernalis openbaar gemaak en hy bedank uit die lugmag. Gedurende Maart 1923 sluit hy by die Britse tenkkorps aan, hierdie keer onder die naam Shaw. In sy vrye tyd het hy elke jaar die nuwe model van die Brough-motorfietse getoets. In 1925 word hy hertoegelaat tot die Britse lugmag. Terselfdertyd publiseer hy Seven Pillars of Wisdom.

In 1927 word hy na Karachi in Indië verplaas waar hy tot in 1928 in die magasyn werk. Terselfdertyd skryf hy The Mint. Vanaf 1930 tot 1935 was hy betrokke saam met die Britse Vloot om snelbote te toets te Southampton. Sy kontrak met die Britse lugmag eindig in 1935 en op 19 Mei van daardie jaar sterf hy in 'n motorfietsongeluk.

  • Collier's Encyclopedia, Crowell-Collier Educational Corporation, Volume 14, Bladsy 401.