Wakanda

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Wakanda (amptelik die Koninkryk Wakanda) is 'n fiktiewe land in Amerikaanse strokiesverhale van Marvel Comics. Dit is geskep deur die skrywer-redakteur Stan Lee en die kunstenaar Jack Kirby, en verskyn die eerste keer in Fantastic Four #52 (Julie 1966).[1] Wakanda word uitgebeeld as 'n land in Oos-Afrika[2] of Afrika suid van die Sahara, en is die tuiste van die superheld Black Panther, die koning van Wakanda.

Wakanda het al in verskeie media-aanpassings verskyn, soos in die Marvel Cinematic Universe, waar dit uitgebeeld word as die tegnologies gevorderdste land op aarde.

Ligging[wysig | wysig bron]

In Marvel Comics se strokiesverhale is Wakanda net noord van die Turkanameer geleë en grens dit aan Kenia, Ethiopië, Uganda en Suid-Soedan.

Sommige bronne plaas Wakanda net noord van Tanzanië of reg waar Rwanda lê,[3] terwyl ander[4] meen dit is geleë aan die noordepunt van die Turkanameer, tussen Suid-Soedan, Oeganda, Kenia en Ethiopië (en omring deur ander fiktiewe lande soos Azania, Canaan en Narobia).[5]

Ryan Coogler, regisseur van die 2018-rolprent Black Panther, sê sy idee van Wakanda is deur Lesotho geïnspireer.[6][7]

In onlangse stories deur die skrywer Ta-Nehisi Coates lê Wakanda op die Victoriameer, naby ander fiktiewe lande soos Mohannda, Canaan, Azania en Niganda. Dié plekke lê hoofsaaklik in wat in die werklike lewe die oostelike helfte van die Demokratiese Republiek die Kongo is.[8]

Birnin Zana is 'n stad in Wakanda.[9] Voetgangers loop in strate vol besighede waarin geen voertuie ry nie, buiten nou en dan 'n busagtige pendeltuig. Die geheel gee die indruk van die "woonerf"-benadering wat in die 1970's in Nederland begin is. Magneetsweeftreine ry bo-oor en in die stad. Die geboue inkorporeer sommige tradisionele elemente, soos grasdakke en hangende tuine aan van die hoogste strukture.[10]

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Voor die opkoms van die Wakanda-volk het mistieke wesens bekend as Originators in die streek gewoon. Hulle was uiteenlopende rasse: Anansi (spinnekopagtig), Vanyan (aapagtig), Creeping Doom (insekagtig), Ibeji (tweekoppige humanoïede) en Kinders van Olokun (seewesens).[11] Die Originators is deur die mense en Orishas[nota 1] uit die streek verdryf; die panteon van die Wakanda bestaan uit Thoth, Ptah, Mujaji, Kokou en Bast, die pantergodin.[12][13]

In die verre verlede het 'n enorme meteoriet, wat uit vibranium bestaan het, in Wakanda neergestort. Die meteoriet is "Mena Ngai" genoem.[14] Dit is uitgegrawe 'n generasie voor die gebeure van die hede. T'Challa, die vorige Black Panther en broer van die huidige Black Panther, Shuri, is die seun van T'Chaka, die Black Panther voor hom en 'n afstammeling van Olumo Bashenga.[15] Omdat hy weet ander sal Wakanda probeer manipuleer en oorheers vir hierdie seldsame en waardevolle hulpbron, steek T'Chaka sy land vir die buitewêreld weg. Hy verkoop klein hoeveelhede van die waardevolle vibranium, terwyl hy die land se beste geleerdes oorsee stuur om te studeer, en so omskep hy Wakanda in een van die wêreld se tegnologies gevorderdste nasies.

Eindelik kom die ontdekkingsreisiger Ulysses Klaue op Wakanda af en verberg sy werk aan 'n klankgebaseerde wapen wat deur vibranium aangedryf word. Toe hy ontbloot word, maak Klaue vir T'Chaka dood. Die hartseer tiener T'Challa gebruik egter Klaue se klankwapen teen hom. Klaue se regterhand word vernioetig en hy en sy manne vlug.[16]

Wakanda het 'n baie hoë tempo van mutasie weens die gevaarlike eienskappe van vibranium. Baie van dié Wakanda-mutante werk vir Erik Killmonger.[16]

Chadwick Boseman. wat die rol van T'Challa 'n paar keer vertolk het.

Vibranium-bestraling het baie van Wakanda se flora en fauna deurtrek, onder meer die hartvormige krui wat deur lede van die Black Panther-stam geëet word (hoewel T'Challa eenkeer die sterwende Spider-Man toegelaat het om dit te eet in die hoop dat dit hom sal help teen 'n geheimsinnige siekte).

In die 2008-storielyn "Secret Invasion" val Skrull-magte onder leiding van kommandeur K'vvvr Wakanda binne en veg teen die Black Panther en sy magte. Weens hewige teenstand vanweë die gebruik van tegnologiese ontwikkelings is albei kante genoop om met swaarde en spiese te veg. Die Wakanda-magte dra pantermaskers en dit voorkom dat die Skrulls hulle aanval op hulle leier kan fokus. Ondanks verliese aan hulle kant, verslaan die Wakanda-magte die Skrulls. Hulle maak almal dood, insluitende K'vvvr, en stuur hulle skip vol lyke terug. 'n Waarskuwing teen die inval van Wakanda word teen die muur van die skip se beheersentrum geskryf.[17]

Terwyl hy onder die kosmiese mag van die Phoenix Force is, val Namor Wakanda aan omdat hulle die Avengers versteek en vernietig 'n groot deel van die land met 'n getygolf. Ná die aanval word alle mutante (veral dié wat aan die kant van Phoenix se beheerde mutante was) verbied om Wakanda binne te gaan. Sommige studente van die Jean Grey-skool word deur die mense van Wakanda aangeval; die studente vlug net-net met die hulp van Storm.[18]

Toe Hydra 'n voelende kosmiese kubus met die naam Kobik manipuleer om onwetend die regte Captain America se Steve Rogers te vervang met sy Hydra-eweknie, word Wakanda bedreig deur die opkoms van terroristegroepe oor die hele heelal. Sy koning T'Challa word gevange geneem en gedwing om oor te gee totdat alle helde en sommige skurke wat teen Hydra rebelleer 'n manier ontdek om beide Kobik en die regte Steve Rogers terug te kry, asook om T'Challa en die ander gevange helde te bevry.[19][20] Nadat Hydra se ryk vernietig is, vorm Wakanda 'n intergalaktiese ryk op Planeet Bast, terwyl hulle ook die verbod op mutante in hulle land herroep.[21]

Karakteruitbeelding[wysig | wysig bron]

Naam[wysig | wysig bron]

Daar is verskeie teorieë oor die etimologie van Wakanda. Dit is dalk geïnspireer deur die Sioux-god met die naam Wakan Tanka, Wakanda, Wakonda of Waconda. Dit kan ook afgelei wees van 'n fiktiewe stam in Afrika uit Edgar Rice Burroughs se roman The Man-Eater, wat in 1915 geskryf maar eers in 1957 ná sy dood gepubliseer is;[22] of anders van die agtervoegsel "-ganda" in enige Proto-Bantoetaal, soos die Kambavolk van Kenia, wat ook die Akamba of Wakamba genoem word;[23][24] of van die woord kanda, wat "familie" in Kongo beteken.[25]

Taal[wysig | wysig bron]

In die strokiesverhale het Wakanda drie ampstale: Wakanda, Joroeba en Hausa.[4] In die Marvel Cinematic Universe praat karakters van Wakanda die Suid-Afrikaanse taal Xhosa.[26][27]

In die 2018-rolprent Black Panther word die taal van Wakanda uitgebeeld as geskryf in 'n Wakanda-skryfstelsel wat gebaseer is op die Nsibidi-stelsel van Nigerië. Die fliek se skryfstelsel is deur die produksie-ontwerper Hannah Beachler geskep.[28]

Verdediging[wysig | wysig bron]

Wakanda is die beste militêre mag op aarde. Die Wakandaleër is die land se hoofgrondmagte,[29] terwyl die Wakandavloot see-operasies beheer.[30] Die Wakandalugwag is die land se lumag, wat vlieëniers in kragtige wapentuig insluit.[31] Om vrede en stabilitit in Wakanda te verseker kies die Black Panther Dora Milaje ("geliefdes") uit mededingende stamme vir sy persoonlike wag en toekomstige vroue in opleiding.[32][33]

Wakanda het sy eie inligtingsdiens bekend as die N'Charu Silema; 'n spioenasienetwerk wat oor die hele wêreld werk om die land geheim te hou.[34][35] Dit word beskou as net so goed soos Mossad, en beslis beter as die CIA en MI6.[36] Later is P.R.I.D.E. (Princess Regent Intelligence Division Executives) ontwikkel tot die land se beskermingsagentskap.[37]

Die land het ook 'n geheime polisie bekend as Hatut Zeraze ("Oorlogshonde" in die taal Wakanda).[38]

Wakanda-godsdiens[wysig | wysig bron]

Wakanda het 'n paar kultusse wat uit verskeie plekke in Afrika afkomstig is. Die panteon van Wakanda is bekend as die Orishas.[12][13] Dit is 'n Joroeba-woord wat gees of godheid beteken.[39] Bast, die pantergodin, Thoth, die god van die maan en wysheid, en Ptah, die Vormer, is Heliopolitans (gode) wat in antieke Egipte aanbid is tot aan die einde van die faraotydperk.[40] Kokou is 'n vegtergod van Benin.[41][42] Mujaji (Modjadji) is 'n reënkoningin van Suid-Afrika.[43] Ander gode wat in Wakanda aanbid word, soos Sekhmet, Sobek[40] en die gorillagode Ghekre[40] en Ngi, word deur die Jabaristam aanbid. Die mutant Ororo Munroe (ook bekend as Storm), die eksvrou van T'Challa en voormalige koningin van Wakanda, word Hadari-Yao ("Loper op Wolke") genoem; sy is 'n godin wat die balans van natuurlike dinge handhaaf.[44]

Notas[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Orishas is gode van die Joroebastreek van Wes-Afrika

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Cronin, Brian (19 September 2010). "A Year of Cool Comics – Day 262". Comic Book Resources. Besoek op 23 Oktober 2021.
  2. ↑ GEORGE GENE GUSTINES (22 Julie 2016). "Marvel's World of Wakanda Will Spotlight Women, on the Page and Behind It". NYT. Besoek op 26 Julie 2016.
  3. ↑ Fantastic Four vol. 3 #21
  4. ↑ 4,0 4,1 Michael Hoskin, Anthony Flamini, Eric J. Moreels & Stuart Vandal, Marvel Atlas, uitg. 2, Marvel Comics, Mei 2008.
  5. ↑ "Searching for Wakanda: The African Roots of the Black Panther Story". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 September 2018. Besoek op 22 September 2018.
  6. ↑ Smith, Tymon (18 Februarie 2018). "How 'Black Panther's' director fell in love with Lesotho & isiXhosa". Times Live. Besoek op 21 September 2019.
  7. ↑ Jones, Nate (15 Februarie 2018). "Black Panther's Wakanda, Explained". Vulture. Besoek op 21 September 2019.
  8. ↑ "Conceptualizing the Black Panther". The Atlantic. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 November 2018. Besoek op 22 September 2018.
  9. ↑ "Finding Birnin Zana" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 25 Januarie 2021. Besoek op 31 Julie 2023.
  10. ↑ "The Real-Life Possibilities of Black Panther's Wakanda, According to Urbanists and City Planners". architecturaldigest.com.
  11. ↑ Horne, Karama (2022). Black Panther: Protectors of Wakanda - A History and Training Manual of the Dora Milaje from the Marvel Universe. Epic Ink.
  12. ↑ 12,0 12,1 "Black Panther's Sequel Could Bring a New Mythology Into the MCU". 21 Februarie 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Februarie 2018. Besoek op 22 Februarie 2018.
  13. ↑ 13,0 13,1 "A Guide to the Myths, Legends, and Gods of Wakanda". Marvel Entertainment (in Engels). Besoek op 31 Januarie 2020.
  14. ↑ "Black Panther: How the Intergalactic Empire of Wakanda Was Built". CBR (in Engels (VSA)). 7 Januarie 2021. Besoek op 8 Januarie 2021.
  15. ↑ Horne, Karama (20 September 2022). Black Panther: Protectors of Wakanda: A History and Training Manual of the Dora Milaje from the Marvel Universe (in Engels). becker&mayer! books ISBN. ISBN 978-0-7603-7580-8.
  16. ↑ 16,0 16,1 Black Panther Appendix
  17. ↑ "Black Panther" vol. 4, #38-41. Marvel Comics
  18. ↑ Fraction, Matt, Avengers vs. X-Men, uitg. 7, Marvel Comics, Julie 2012.
  19. ↑ "Captain America" (2017) #25. Marvel Comics
  20. ↑ "Secret Empire" #9. Marvel Comics
  21. ↑ "Black Panther: 10 Things Fans Should Know About The Intergalactic Empire Of Wakanda". CBR (in Engels (VSA)). 11 Desember 2019. Besoek op 6 Januarie 2020.
  22. ↑ "The surprising religious backstory of 'Black Panther's' Wakanda". The Washington Post. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2018. Besoek op 22 September 2018.
  23. ↑ "Kenya: The Kamba tribe, including its traditions and beliefs; the religion practised; and whether female genital mutilation is practised". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 November 2018. Besoek op 9 Maart 2018.
  24. ↑ Black Panther: storia, cultura, geografia e religioni del Wakanda Geargiveer 22 September 2018 op Wayback Machine
  25. ↑ "Black Panther – Découvrez la vraie signification de Wakanda". 27 Februarie 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 September 2018. Besoek op 22 September 2018.
  26. ↑ Breznican, Anthony (5 Mei 2016). "Black Panther language: Where Captain America: Civil War found the words of Wakanda". Entertainment Weekly. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Maart 2020.
  27. ↑ Babayi, Ivankosi, Tessa Dowling, Rethabile Possa-Mogoera. 2020. The language of Wakanda: An analysis of the use of isiXhosa in the Hollywood science-fiction film Black Panther. South African Journal of African Languages 40.3:249-25.
  28. ↑ Bill Desowitz (22 Februarie 2018). "'Black Panther': How Wakanda Got a Written Language | IndieWire".
  29. ↑ Marvel Comics, Black Panther, Marvel Comics, April, 2005.
  30. ↑ Marvel Comics, Doomwar, Marvel Comics, April, 2010.
  31. ↑ Marvel Comics, Black Panther, Marvel Comics, Julie 2005.
  32. ↑ Marvel Comics, Black Panther, Marvel Comics, November 1998.
  33. ↑ Broadnax, Jamie (21 Februarie 2018). "Get to know the Dora Milaje, Black Panther's mighty women warriors". vox.com.
  34. ↑ Marvel Comics, Rise of the Black Panther, Marvel Comics, July 2018.
  35. ↑ Marvel Comics, Black Panther/Captain America: Flags of our Fathers, Marvel Comics, July 2010.
  36. ↑ Marvel Comics, Black Panther, Marvel Comics, June, 2005.
  37. ↑ Marvel Comics, Black Panther, Marvel Comics, December 2009.
  38. ↑ "Black Panther: Wakanda's War Dogs Hatut Zeraze Explained". Collider (in Engels). 24 Januarie 2018. Besoek op 29 Mei 2023.
  39. ↑ Landry, Jim (8 Desember 2016). Orishas: African Hidden gods of Worship (in Engels). Truth Book Publishers. ISBN 978-1-61813-281-9.
  40. ↑ 40,0 40,1 40,2 Anthony Flamini, Greg Pak, Fred van Lente & Paul Cornell, Thor & Hercules: Encyclopaedia Mythologica, Marvel Comics, Julie 2009.
  41. ↑ Butler, Stuart (2006). Benin: The Bradt Travel Guide (in Engels). Bradt Travel Guides. ISBN 978-1-84162-148-7.
  42. ↑ "Au-delà de l'Afrique: l'épopée yoruba". AfriqueRenouveau (in Frans). 20 Januarie 2020. Besoek op 21 Desember 2020.
  43. ↑ Philip, Neil; Wilkinson, Philip (3 September 2007). Eyewitness Companions: Mythology: World Myths, Gods, Heroes, Creatures, Mythical Places (in Engels). Penguin. ISBN 978-0-7566-4221-1.
  44. ↑ Coates, Ta-Nehisi, Avengers of the New World: Part 5, Marvel Comics, Oktober 2017.

Skakels[wysig | wysig bron]

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Wakanda&oldid=2620819"