Walliese ui

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Walliese ui
Allium fistulosum groei op 'n plaas
Wetenskaplike klassifikasie edit
Domein: Eukaryota
Koninkryk: Plantae
Klade: Tracheofiete
Klade: Angiospermae
Klade: Eensaadlobbiges
Orde: Asparagales
Familie: Amaryllidaceae
Subfamilie: Allioideae
Genus: Allium
Spesie:
A. fistulosum
Binomiale naam
Allium fistulosum
Sinonieme[1]

Die Walliese ui (Allium fistulosum), ook bekend as Japannese tros-ui, lang groenui, of sprietui is 'n meerjarige plantspesie wat dikwels as 'n soort spriet beskou word.

Die spesie is soortgelyk in smaak en reuk aan die verwante gewone ui, Allium cepa, en basters tussen die twee (boom-uie) bestaan. A. fistulosum ontwikkel egter nie bolle nie, en besit hol blare (fistulosum beteken "hol") en kappe. Groter variëteite van A. fistulosum, soos die Japannese negi, lyk soos die prei, terwyl kleiner variëteite na grasuie lyk. A. fistulosum kan vermeerder deur meerjarige immergroen trosse te vorm.[2] Dit word ook in trosse as 'n sierplant gekweek.

Benamings[wysig | wysig bron]

Die algemene naam "Walliese ui" (Eng.: "Welsh onion") verwys nie na Wallis nie, maar is afgelei van 'n byna verouderde gebruik van "Wallies" in die sin "vreemd, nie-inheems", aangesien die spesie inheems aan China is, hoewel dit op heelwat verspreide plekke in Eurasië en Noord-Amerika gekweek word en genaturaliseer is. [1]

A. fistulosum is nie inheems aan Wallis of juis algemeen in Walliese kookkuns nie. Die groen Allium algemeen in Wallis is die prei, A. ampeloprasum, die nasionale groente van Wallis.[3]

Ander name wat aan hierdie plant toegedig word, sluit in groenui, slaaiui en sprietui. Hierdie name is egter dubbelsinnig, aangesien hulle ook gebruik kan word om te verwys na enige jong groen uiestingel, hetsy gekweek van Walliese uie, gewone uie of ander soortgelyke lede van die genus Allium.

Kulinêre gebruik[wysig | wysig bron]

A. fistulosum is 'n bestanddeel in Asiatiese kookkuns, veral in Oos- en Suidoos-Asië. Dit word veral van belang geag in China, Japan en Korea, vandaar een van die (Engelse) name vir hierdie plant, Japanese bunching onion.

In die Weste word A. fistulosum hoofsaaklik gebruik as 'n skulp- of slaai-ui, maar word meer algemeen in ander wêrelddele gebruik.

Fotogalery[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 "World Checklist of Selected Plant Families: Royal Botanic Gardens, Kew". kew.org.
  2. "Floridata Profile". floridata.com.
  3. "The leek, national emblem of Wales". BBC Wales. Besoek op 30 Desember 2021.