Azerbeidjanners

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hierdie artikel handel oor die etniese groep. Vir die taal, sien Azerbeidjans.
Azerbeidjanners

Totale bevolking: ca. 28–35 miljoen[1][2]
Belangrike bevolkings  in: Vlag van Iran Iran meer as 15 miljoen[3] óf

12,9–18 miljoen[4][5][6][7] óf
18–27 miljoen[8][9][10][11]
Vlag van Azerbeidjan Azerbeidjan 8,2 miljoen[12]
Vlag van Rusland Rusland 603 070–1,5 miljoen[13][14]
Vlag van Turkye Turkye 530 000–800 000[14][15]
Vlag van Georgië Georgië 284 761[16]
Vlag van Kasakstan Kasakstan 85 292[17]
Vlag van Oekraïne Oekraïne 45 176 [18]
Vlag van Oesbekistan Oesbekistan 44 400[19]
Vlag van Turkmenistan Turkmenistan 33 365[20]
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 24 377–400 000[21][22][23]
Vlag van Nederland Nederland 18 000[24]
Vlag van Kirgisië Kirgisië 17 823[25]
Vlag van Duitsland Duitsland 15 219[26]
Vlag van Verenigde Arabiese Emirate Verenigde Arabiese Emirate 7 000[27]
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk 6 220[28]
Vlag van Belarus Belarus 5 567[29]
Vlag van Kanada Kanada 4 580[30]
Vlag van Letland Letland 1 657[31]
Vlag van Oostenryk Oostenryk 1 000[32]
Vlag van Estland Estland 923[33]
Vlag van Litaue Litaue 648[34]
Vlag van Noorweë Noorweë 501[35]
Vlag van Australië Australië 290[36]

Taal: Azerbeidjans
Geloofsoortuiging: Hoofsaaklik Sjiitiese Islam, minderhede van Soenniete, Baha’i,[37] Zoroastrisme,[38] ongebonde,[39] Christendom[40][41]
Verwante etniese groepe: Ander Turkse volke soos Basjkiriërs, Gagaoesiërs, Karakalpakke, Kasakke, Kirgisiërs, Oeigoere, Oesbeke, Tartare, Tsjoewasjiërs, Turke en Turkmene; Perse

Die Azerbeidjanners (Azerbeidjans: Azərbaycanlılar, آذربایجانلیلار) of Azeris (Azərilər, آذریلر), ook bekend as Azerbeidjanse Turke[42] (Azərbaycan Türkləri آذربایجان تورکلری), vorm naas die Turke die tweede grootste Turkse etniese groep, die grootste inheemse etniese groep in die Kaukasus-streek en naas die Perse die tweede grootste etniese groep in Iran.[43] Hulle vorm die titulêre nasie van Azerbeidjan, waar hulle sowat 91,6% van dié land se bevolking uitmaak, en praat Azerbeidjans, 'n Turkse taal, as moedertaal.

Etniese kaart van die Kaukasus-streek
Sjah Ismail I (1487–1524), stigter van die Safawidiese Ryk in 1501, was van Azerbeidjanse afkoms

Wêreldwyd leef tussen 28 en 35 miljoen Azerbeidjanners, waarvan meer as 15 miljoen in Iran en sowat 8,2 miljoen in Azerbeidjan.[44] In Iran leef hulle veral in die noordooste in die streek Azerbeidjan, saam met minderhede soos Koerde, Armeniërs en Perse. Hulle vorm die meerderheid in die vier Irannese provinsies van Wes-Azerbeidjan, Oos-Azerbeidjan, Ardabil en Zanjan. In Rusland leef tussen 603 070 en 1,5 miljoen Azerbeidjanners, waarvan meer as 130 000 in die Noord-Kaukasiese Republiek van Dagestan. In Turkye leef tussen 530 000 en 800 000 Azerbeidjanners, veral in die oostelike provinsies van Iğdır en Kars. 284 761 Azerbeidjanners leef in die suidooste van Georgië, waar hulle 6,5% van dié land se bevolking uitmaak en die grootste etniese minderheid vorm.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Azerbaijani" (in Engels). Joshua Project. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 November 2013. Besoek op 24 Januarie 2012.
  2. (en) Sela, Avraham (2002). The Continuum Political Encyclopedia of the Middle East. Continuum. p. 197. ISBN 0-8264-1413-3.
  3. "Azerbaijani (people)". Encyclopædia Britannica (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Oktober 2014. Besoek op 24 Januarie 2012.
  4. "Iran". CIA: The World Factbook (in Engels). Central Intelligence Agency. 14 November 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Mei 2020. Besoek op 4 Oktober 2012.
  5. (en) Michael Knüppel, "TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW", Encyclopaedia Iranica [1] "Altogether, one-sixth of today's Iranian population is turcophone or bilingual (Persian and Turkic; see Doerfer, 1969, bl. 13).
  6. (en) Mehrdad Izady – Columbia University – Gulf 2000 Project – Language Map of Iran – 2012 http://gulf2000.columbia.edu/maps.shtml
  7. (en) Swietochowski, Tadeusz; Collins, Brian C. (1999). Historical dictionary of Azerbaijan. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. ISBN 0-8108-3550-9.
  8. (en) Elling, Rasmus Christian. Minorities in Iran: Nationalism and Ethnicity after Khomeini, Palgrave Macmillan, 2013. [2]
  9. (en) Shaffer, Brenda (2003). Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity. MIT Press. bl. 221–225. ISBN 0-262-19477-5
  10. (en) Minahan, James (2002). Encyclopedia of the Stateless Nations: S-Z. Greenwood Publishing Group. bl. 1765. ISBN 978-0-313-32384-3
  11. (en) Ali Gheissari, "Contemporary Iran:Economy, Society, Politics: Economy, Society, Politics", Oxford University Press, 2 April 2009. bl. 300
  12. (ru) Переписи населения Азербайджана 1979, 1989, 1999, 2009 годов
  13. "Итоги переписи". 2010 census (in Russies). Russian Federation State Statistics Service. 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Desember 2013. Besoek op 24 Januarie 2015.
  14. 14,0 14,1 (en) van der Leeuw, Charles (2000). Azerbaijan: a quest for identity : a short history. Palgrave Macmillan. p. 19. ISBN 978-0-312-21903-1.
  15. "Turkey-Peoples" (in Engels). Looklex Encyclopaedia. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Junie 2018. Besoek op 13 Augustus 2013.
  16. "Ethnic groups by major administrative-territorial units" (PDF). 2002 census (in Engels). National Statistics Office of Georgia. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 4 Oktober 2018. Besoek op 17 Januarie 2012.
  17. "Population by national and/or ethnic group, sex and urban/rural residence (2009 census)" (PDF) (in Kazaks). Agency for the Statistics of the Republic of Kazakhstan. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2013. Besoek op 15 Augustus 2012.
  18. "About number and composition population of Ukraine by data All-Ukrainian census of the population 2001". Ukraine Census 2001 (in Engels). State Statistics Committee of Ukraine. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Oktober 2019. Besoek op 17 Januarie 2012.
  19. "The National Structure of the Republic of Uzbekistan" (in Engels). Umid World. 1989. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Julie 2012. Besoek op 17 Januarie 2012.
  20. (ru) "Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР". Демоскоп Weekly (493–494). 1–22 Januarie 2012. Besoek op 17 Januarie 2012.
  21. "Azerbaijani-American Council rpartners with U.S. Census Bureau" (in Engels). News.Az. 28 Desember 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Oktober 2015. Besoek op 11 Julie 2012.
  22. (en) http://www.azeris.org/images/proclamations/May28_BrooklynNY_2011.JPG[dooie skakel]
  23. "Obama, recognize us – St. Louis American: Letters To The Editor" (in Engels). Stlamerican.com. 9 Maart 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Desember 2019. Besoek op 11 Julie 2012.
  24. "The Kingdom of the Netherlands: Bilateral relations: Diaspora" (PDF) (in Engels). Republic of Azerbaijan Ministry of Foreign Affairs. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 20 Februarie 2012. Besoek op 17 Januarie 2012.
  25. "5.01.00.03 Национальный состав населения" (PDF) (in Kirgisies). National Statistical Committee of Kyrgyz Republic. 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 6 Julie 2014. Besoek op 17 Januarie 2012.
  26. "Foreign population on 31-12-2006 by citizenship and selected characteristics" (in Duits). Federal Statistical Office (Destatis). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Januarie 2012. Besoek op 3 Februarie 2012.
  27. "UAE´s population – by nationality". BQ Magazine (in Engels). 12 April 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 September 2015. Besoek op 13 Junie 2015.
  28. "Nationality and country of birth by age, sex and qualifications Jan – Dec 2013 (Excel sheet 60Kb)". www.ons.gov.uk (in Engels). Office for National Statistics. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 September 2015. Besoek op 11 Junie 2014.
  29. "Population Census 2009" (PDF) (in Belarussies). National Statistical Committee of the Republic of Belarus. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 4 April 2012. Besoek op 17 April 2013.
  30. (en) "Ethnic Origin (264), Single and Multiple Ethnic Origin Responses (3), Generation Status (4), Age Groups (10) and Sex (3) for the Population in Private Households". Statistics Canada. 2011. Besoek op 13 Augustus 2013.
  31. Poleshchuk, Vadim (Maart 2001). "Accession to the European Union and National Integration in Estonia and Latvia" (PDF) (in Engels). European Center for Minority Issues. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 11 Desember 2018. Besoek op 18 Januarie 2012.
  32. (en) "The Republic of Austria: Bilateral relations" (PDF). Republic of Azerbaijan Ministry of Foreign Affairs. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 8 Maart 2020. Besoek op 18 Januarie 2012.
  33. "Population Census of 2011" (in Engels). Statistics Estonia. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2019. Besoek op 24 Januarie 2015.
  34. "Population by ethnicity in 1959, 1970, 1979, 1989, 2001 and 2011" (in Engels). Lithuanian Department of Statistics. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Maart 2020. Besoek op 10 Maart 2016.
  35. (no) "Immigrants and Norwegian-born to immigrant parents, 1 January 2013".
  36. "2006 Australian Census" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Januarie 2015. Besoek op 1 April 2008.
  37. "Azerbeidjanse Baha'i" (in Azerbeidjans). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Oktober 2016. Besoek op 11 Maart 2016.
  38. (en) "Azerbaijan". Besoek op 18 Maart 2015.
  39. "Today.Az – Covering Azerbaijan inside and outside" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Oktober 2014. Besoek op 18 Maart 2015.
  40. "5,000 Azerbaijanis adopted Christianity" (in Russies). Day.az. 7 Julie 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Januarie 2020. Besoek op 30 Januarie 2012.
  41. (az) "Christian Missionaries Becoming Active in Azerbaijan". Tehran Radio. 19 Junie 2011. Besoek op 12 Augustus 2012.
  42. (en) Alstadt, Audrey L. (1 September 2013). The Azerbaijani Turks: Power and Identity under Russian Rule. Hoover Press. ISBN 978-0-8179-9183-8.
  43. (en) Brenda Shaffer. The Limits of Culture: Islam and Foreign Policy, MIT Press, 2006, ISBN 0-262-19529-1, bl. 229
  44. (en) Bani-Shoraka, Helena (2005). "Language Policy and Language Planning: Some Definitions". In Rabo, Annika; Utas, Bo (reds.). The Role of the State in West Asia. Swedish Research Institute in Istanbul. p. 144. ISBN 91-86884-13-1.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]