Chinese kookkuns

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Verskeidenheid Chinese kos. Kloksgewys van links bo: Peking-eend, misua, Kung Pao-hoender, maankoekies, baijiu, wonton-sop, lenterolletjies.

Chinese kookkuns bestaan uit disse wat uit China afkomstig is. As gevolg van die Chinese diaspora en historiese krag van die land, het Chinese kookkuns baie ander kookkunste in Asië en verder ingrypend beïnvloed, met wysigings wat aangebring is om in plaaslike smaak te voorsien. Chinese stapelvoedsel soos rys, sojasous, noedels, tee, brandrissie-olie en tofu, en eetgerei soos eetstokkies en die wok, kan deesdae wêreldwyd aangetref word.

Die voorkeure vir geurmiddels en kooktegnieke van Chinese provinsies hang af van verskille in sosiale klas, godsdiens, historiese agtergrond en etniese groepe. Geografiese kenmerke insluitend berge, riviere, woude en woestyne het ook 'n sterk uitwerking op die plaaslikbeskikbare bestanddele, in ag genome dat die klimaat van China wissel van tropies in die suide tot subarkties in die noordooste. Keiserlike, koninklike en adellike voorkeur speel ook 'n rol in veranderinge in Chinese kookkuns. As gevolg van imperiale uitbreiding en handel, is bestanddele en kooktegnieke van ander kulture mettertyd in Chinese kookkuns geïntegreer.

Daar is talle plaaslike, godsdienstige en etniese style van Chinese kookkuns wat binne China en ook in die buiteland gevind word. Chinese kookkuns is hoogs divers en word meestal in provinsiale afdelings gekategoriseer, alhoewel hierdie klassifikasies uit baie meer style in hulself bestaan. Die mees geprysde Vier Groot Tradisies in Chinese kookkuns is Chuan, Lu, Yue en Huaiyang, wat kookkuns van onderskeidelik Wes-, Noord-, Suid- en Oos-China verteenwoordig.[1] Die moderne sewe kookkunste van China is Anhui (徽菜), Guangdong (粵菜), Fujian (閩菜), Hunan (湘菜), Jiangsu (蘇菜魯菜), Sichuan (川菜) en Zhejiang (浙菜) -kookkunste.[2]

'n Quanjude-kok voorsny Peking-gebraaide eend in skywe. Peking-eend word geëet deur stukke eend met skulp-, komkommer- en soetboontjiesous in gestoomde pannekoeke toe te rol.[3]

Kleur, geur en smaak is die drie tradisionele aspekte wat gebruik word om Chinese kos te beskryf, sowel as die betekenis, voorkoms en voeding van die kos. Kook moet beoordeel word met betrekking tot die bestanddele wat gebruik word, kerfwerk, gaarmaaktyd en geurmiddels.

In vergelyking met vleisverbruik in die wêreldwye kookkuns, is Chinese kookkuns veral uniek vir sy breë, sterk en swaar klem op varkvleisgeregte, in teenstelling met bees- of pluimveegeregte (met die uitsondering natuurlik van Chinese Islamitiese kookkuns).[4]

Oorsig[wysig | wysig bron]

Dàzhǔ gānsī is 'n tipiese sopgereg van Huaiyang-kookkuns. Dit word gemaak van fyn gesnyde gedroogde tofu, hoender, ham en bamboesloot, en die bestanddele moet met garnale in hoendersop gebraai word. Dit was hoog aangeprys deur die Qianlong-keiser.[5]
'n Dis van Làzǐ Jī, roergebraaide hoender met brandrissie en Sichuan peper in Sichuan styl.
Gestoomde heel perca met kuit binne. Gesnyde gemmer en sprietuie word gewoonlik bo-oor gestrooi.

Rys[wysig | wysig bron]

Rys is 'n primêre stapelvoedsel vir mense van rysboerderygebiede in die suide van China.[6]Gestoomde rys, gewoonlik wit rys, is die meesgeëte vorm. Mense in Suid-China hou ook daarvan om rys te gebruik om congee as ontbyt te maak.[7] Rys word ook gebruik om bier, baijiu en asyn te produseer. Kleefrys ("taai rys") is 'n variëteit van rys wat in spesiale geregte soos lotusblaarrys en kleefrysballetjies gebruik word.

Koring[wysig | wysig bron]

In koringboerderygebiede in Noord-China maak mense grootliks staat op meelgebaseerde voedsel, soos noedels, bing (brood), jiaozi ('n soort Chinese kluitjie) en mantou ('n soort gestoomde broodjie).[8] Koring het waarskynlik "omstreeks 2600 voor die gewone era (VHJ) in die laer Geelrivier verskyn, gevolg deur Gansu en Xinjiang omstreeks 1900 v.C. en uiteindelik teen 1600 v.C. in die middel Geelrivier- en Tibetstreke voorgekom".

Noedels[wysig | wysig bron]

Chinese noedels kom droog of vars in 'n verskeidenheid groottes, vorms en teksture voor, en word dikwels in sop bedien of as bolaag gebraai. Sommige variëteite, soos Shou Mian (寿面, letterlik noedels van lang lewe), is 'n avatar van lang lewe en goeie gesondheid volgens Chinese tradisies.[8] Noedels kan warm of koud bedien word met verskillende bedekkings, met sous, en soms droog.

Noedels word gewoonlik gemaak met rysmeel of koringmeel, maar ander meel soos sojabone word ook in mindere groepe gebruik. Die name wat aan die noedels gegee word, is uniek op hul eie manier, weens die metode wat gebruik word om die noedels te maak (soos in met-die-handgetrekte noedels).[9]

  • Stapelvoedsel in China: rys, brode en verskeie soorte noedels

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ "Four Major Cuisines in China". CITS. Besoek op 10 Januarie 2017.
  2. ↑ "Fujian Cuisine. Beautyfujian.com Geargiveer op Wayback Machine. Accessed June 2011.
  3. ↑ "Beijing cuisine and Peking roasted duck." ChinaTour.Net.
  4. ↑ "Investing in China's Meat Industry: Trends and Opportunities". China Briefing News. 28 Februarie 2023. Besoek op 26 Junie 2023.
  5. ↑ "Braised Shredded Dried Tofu". China Today. 14 Junie 2011. Besoek op 10 Januarie 2017.
  6. ↑ Ma, Guansheng (Desember 2015). "Food, eating behavior, and culture in Chinese society". Journal of Ethnic Foods. 2 (4): 195–199. doi:10.1016/j.jef.2015.11.004.
  7. ↑ "Chinese Rice Porridge (Congee) Recipe". Eating China (in Australian English). Besoek op 14 Oktober 2021.
  8. ↑ 8,0 8,1 Yao, Zhang. China Everyday!. Page One Pub. 2007. ISBN 978-981-245-330-3ISBN 978-981-245-330-3
  9. ↑ Zhang, Na; Ma, Guansheng (1 September 2016). "Noodles, traditionally and today". Journal of Ethnic Foods (in Engels). 3 (3): 209–212. doi:10.1016/j.jef.2016.08.003. ISSN 2352-6181.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Chinese_kookkuns&oldid=2614317"