Hidrobroomsuur
|
Algemeen | |
|---|---|
| Naam | Hidrobroomsuur |
| Ander name | Hidroniumbromied |
 |
 |
| Chemiese formule | HBr |
| Molêre massa | 80,91 g•mol-1 |
| CAS-nommer | 10035-10-6 |
| Voorkoms | kleurlose vloeistof |
| Reuk | skerp |
| Fasegedrag | |
| Smeltpunt | -11 °C |
| Kookpunt | 122 °C teen 700 mmHg |
| Digtheid | 1,768 g•cm-3 |
| Oplosbaarheid | 2,21kg•L-1 |
| Viskositeit | 0,84 cP (-75 °C) |
| Termodinamies | |
| ΔfHɵ | 198,7 J•mol-1 |
| Warmtekapasiteit | 29,1 J•K-1•mol-1 |
|
Suur-basis eienskappe | |
| pKa | −9[1] |
|
Veiligheid | |
| Flitspunt | |
|
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande. | |
Portaal  Chemie
| |
Hidrobroomsuur is 'n sterk suur wat gevorm word deur die diatomiese molekule waterstofbromied (HBr) in water op te los. "Konstantkokende" hidrobroomsuur is 'n waterige oplossing wat teen 124,3 °C distilleer en 47,6% HBr per massa bevat, wat 8,77 mol/L is. Hidrobroomsuur het 'n pKa van -9, wat dit 'n sterker suur maak as soutsuur, maar nie so sterk soos hidrojodsuur nie. Hidrobroomsuur is een van die sterkste minerale sure[Nota 1] wat bekend is.
Gebruike[wysig | wysig bron]
Hidrobroomsuur word hoofsaaklik gebruik vir die produksie van anorganiese bromiede, veral die bromiede van sink, kalsium en natrium. Dit is 'n nuttige reagens vir die generering van organobroomverbindings. Sekere eters word met HBr chemies gekloof. Dit kataliseer ook alkileringsreaksies en word gebruik in die ontginning van sekere ertse. Industrieelbeduidende organiese verbindings wat uit hidrobroomsuur berei word, sluit in allielbromied, tetrabroombis(fenol) en broomasynsuur. HBr neem byna uniek deel aan anti-Markovnikov hidrohalogenering van alkene. Die gevolglike 1-broomalkane is veelsydige alkieleringsmiddels, wat aanleiding gee tot vetterige amiene en kwaternêre ammoniumsoute.[1]
Sintese[wysig | wysig bron]
Hidrobroomsuur kan in die laboratorium berei word deur die reaksie van Br2, SO2 en water.[2]
Br2 + SO2 + 2 H2O → H2SO4 + 2 HBr
Meer tipies behels laboratoriumvoorbereidings die produksie van watervrye HBr, wat dan in water opgelos word.
Hidrobroomsuur word algemeen industrieel berei deur broom met óf swawel óf fosfor en water te laat reageer. Dit kan egter ook elektrolities vervaardig word.[2] Dit kan ook berei word deur broom met nie-oksiderende sure soos fosfor- of asynsure te behandel.
Alternatiewelik kan die suur voorberei word met verdunde swaelsuur en kaliumbromied:[3]
H2SO4 + KBr → KHSO4 + HBr
Deur meer gekonsentreerde swaelsuur te gebruik of om die reaksieoplossing 75 °C te laat oorskry, oksideer HBr verder na broomgas. Die suur word verder gesuiwer deur die KHSO4 uit te filter en deur die water af te distilleer totdat die oplossing 'n aseotroop bereik (≈ 126 °C teen 760 torr). Die opbrengs is ongeveer 85%.[3]
Hidrobroomsuur is kommersieel beskikbaar in verskeie konsentrasies en suiwerhede.
Kyk ook[wysig | wysig bron]
Aantekeninge[wysig | wysig bron]
- ↑ Sure van anorganiese oorsprong word soms mineraalsure genoem.
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Dagani, Michael J.; Barda, Henry J.; Benya, Theodore J.; Sanders, David C. (15 Junie 2000). "Bromine Compounds". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (in Engels). Weinheim, Germany: Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA. doi:10.1002/14356007.a04_405.
- ↑ 2,0 2,1 Scott, A. (1900). "Preparation of Pure Hydrobromic Acid". Journal of the Chemical Society, Transactions (in Engels). 77: 648–651. doi:10.1039/ct9007700648.
- ↑ 3,0 3,1 Brauer, Georg (1963). Handbook of Preparative Inorganic Chemistry (in Engels). Vol. 1 (2de uitg.). New York: Academic Press. p. 285. ISBN 978-0121266011.
