Joeri Dolgoroeki

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Joeri Dolgoroeki
Grootprins van Kiëf

Periode September 1149 tot April 1151
Maart 1155 tot Mei 1157
Voorganger Isjaslaf II
Opvolger Isjaslaf III (Kiëf)
Andrei Bogoljoebski (Rostof en Soezdal)
Huis Rjoerik
Eggenote Dogter van khan Aepa Ocenevich
Helena
Kinders Andrei Bogoljoebski, Gleb van Kiëf, Michail van Wladimir, Wsewolod die Groot Nes e.a.
Vader Wladimir Monomach
Gebore c. 1099
Oorlede 15 Mei 1157

Joeri Dolgoroeki (Russies: Юрий Долгорукий; "Joeri die Langarm" - 'n verwysing na sy reputasie as onverskrokke en soms genadelose ryksbouer[1]; omstreeks 109915 Mei 1157) was die stigter van Moskou en ’n belangrike figuur in die oorgang van politieke mag van Kiëf na Wladimir-Soezdal ná die dood van sy ouer broer, Mstislaf die Grote. Hy het van September 1149 tot April 1151 en weer van Maart 1155 tot Mei 1157 as grootprins van Kiëf regeer.

Rostof en Soezdal[wysig | wysig bron]

Joeri was die sesde seun van Wladimir Monomach. In 1108 het sy pa hom gestuur om die uitgestrekte provinsie Rostof-Soezdal in die noordooste van Kiëf-Roes namens hom te gaan regeer. In 1121 het hy vasgesit met die bojare van Rostof en het hy die hoofstad van sy streek van daar na Soezdal geskuif. Aangesien die gebied yl bevolk was, het Joeri baie forte en verskeie dorpe laat bou, volgens oorlewering onder meer Twer, Kostroma en Wologda.

In 1147 het Joeri Swjatoslaf Olgowitsj op ’n plek met die naam Moskou ontdek. In 1156 het Joeri houtmure en ’n grag om Moskou laat bou. Hoewel die nedersetting moontlik toe reeds bestaan het, word Joeri dikwels "die stigter van Moskou" genoem.

Stryd om Kiëf[wysig | wysig bron]

Ondanks sy belange in die noordelike streke het Joeri steeds sy oog op die kroon van Kiëf gehad. Dit is hierdie inmenging met die politiek in die suide wat hom die bynaam "Dolgoroeki", "die Langarm", besorg het. Ná die dood van sy ouer broer, Mstislaf, het Joeri die geleentheid gebruik om sy mag uit te brei. In 1147 het hy sy stryd begin om Kiëf te verower, en twee jaar later het hy dit reggekry. In 1151 is hy tydelik uit die hoofstad verdryf deur sy neef, Isjaslaf III, die seun van Mstislaf, maar in 1155 het hy Kiëf herower. Sy skielike dood in 1157 het ’n herlewing van vyandelike gevoelens teenoor Soezdal tot gevolg gehad.

Nalatenskap[wysig | wysig bron]

Moskowiete beskou Joeri as die stigter van hulle stad. Sy beskermheilige, sint Joris, verskyn op die wapen van Moskou waar hy ’n draak verslaan. In 1954 is ’n monument, wat deur Sergei Orlof ontwerp is, vir hom opgerig in Twerskaja-straat, die stad se hoofstraat.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Caroline Brooke: Moscow. A Cultural History. New York, NY: Oxford University Press 2006, bl. 4

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]


Hierdie artikel is vertaal vanuit die Engelse Wikipedia