15 Mei
Jump to navigation
Jump to search
<< | Mei 2020 | >> | ||||
So | Ma | Di | Wo | Do | Vr | Sa |
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
31 | ||||||
Al die dae |
15 Mei is die 135ste dag van die jaar in die Gregoriaanse kalender (136ste in skrikkeljare). Daar volg nog 230 dae.
Gebeure[wysig | wysig bron]
- 218 – Iulia Maesa, die tante van die vermoorde keiser Caracalla, laat haar kleinseun Elagabalus (priester van die son-god El Gebal) in Sirië tot keiser van Rome uitroep.
- 589 – Koning Authari tree in die huwelik met Theodelinde, dogter van Garibald I van Beiere. In Pavia word sy tot koningin van die Langobarde gekroon.
- 719 – Pous Gregorius II stuur Sint Bonifatius na Friesland.
- 1252 – Pous Innocentius IV publiseer die bul Ad extirpanda wat state die reg gee om ketters te folter solank dit nie die dood of ernstige letsel tot gevolg het nie. Die bul word jare lank deur die Inkwisisie gebruik.
- 1328 – Teenpous Nicolaas V stel 6 pseudo-kardinale aan waaronder Giacomo Alberti, biskop van Castello.
- 1418 – Pous Martinus V vertrek van Konstanz na Rome.
- 1480 – Pous Sixtus IV stel nog vyf kardinale aan waaronder twee lede van die belangrike families in Rome, Cosma Orsini en Giovanni Colonna.
- 1501 – In Venesië druk Ottaviano Petrucci die eerste musiekboek.
- 1525 – Duitse boereoorlog: Met die slag by Frankenhausen kom die oorlog tot ´n einde.
- 1585 – Ippolito Aldobrandini (later Pous Clemens VIII) word pouslike datarius.
- 1602 – Bartholomew Gosnold word die eerste Europese persoon om Cape Cod te ontdek.
- 1640 – Benedetto Odescalchi (later Pous Innocentius XI) word apostoliese protonotarius.
- 1648 – Vrede van Münster.
- 1718 – James Puckle patenteer die wêreld se eerste masjiengeweer.
- 1723 – Lorenzo Ganganelli (Later Pous Clemens XIV) word kloosterling.
- 1743 – Pous Benedictus XIV verklaar Benedictus die Afrikaan salig.
- 1747 – Carlo Rezzonico (later Pous Clemens XIII) word kardinaal-priester van S. Maria in Ara Coeli.
- 1756 – Sewejarige Oorlog: Die oorlog begin toe Engeland oorlog verklaar teen Frankryk.
- 1795 – Eerste Koalisie: Napoleon I van Frankryk betree Milan in triomf.
- 1800 – Pous Pius VII publiseer Diu Satis oor 'n terugkeer na evangeliese beginsels.
- 1811 – Paraguay verkry onafhanklikheid van Spanje.
- 1836 – Francis Baily neem "Baily's beads" waar gedurende 'n jaarlikse sonsverduistering.
- 1845 – Doop van die eerste Nederlandse Baptiste
- 1851 – Rama IV (ook Mongkut) gekroon as Koning van Siam.
- 1858 – Derde Royal Opera House amptelik geopen in Londen.
- 1864 – Amerikaanse Burgeroorlog: die Slag van Resaca, Georgia eindig.
- 1891 – Pous Leo XIII publiseer sy ensikliek Rerum Novarum oor kapitaal en arbeid.
- 1902 – In 'n veld buite Grass Valley, Kalifornië, word Lyman Gilmore die eerste persoon om 'n vliegtuig met 'n enjin te vlieg.
- 1905 – Las Vegas, Nevada gestig toe 110 akkers verkoop word op 'n veiling.
- 1917 – Nicolaas II van Rusland doen namens hom en sy seun Aleksej afstand van die Russiese troon.
- 1918 – Burgeroorlog in Finland beëindig.
- 1928 – Vrystelling van die animasiefilm Plane Crazy, waarin Mickey en Minnie Mouse optree.
- 1940 – Nylon-sykouse word vir die eerste keer in die Verenigde State verkoop.
- 1940 – Tweede Wêreldoorlog: Duitse troepe beset Amsterdam en val Noord Frankryk binne.
- 1948 – Egipte, Transjordan, Libanon, Syrië, Irak en Saudi Arabië val Israel aan.
- 1955 – Eerste bestyging van Makalu, vyfde hoogste berg.
- 1955 – Oostenryk herkry sy soewereiniteit na die samesmelting met Duitsland (vanaf 1938) en die besetting deur die Geallieerdes (vanaf 1945).
- 1957 – Brittanje toets hulle eerste waterstofbom in Operation Grapple.
- 1958 – Die Sowjet-Unie lanseer Spoetnik 3.
- 1960 – Spoetnik 4 gelanseer in die aarde se wentelbaan.
- 1963 – Mercury-program: NASA lanseer die laaste missie van die program, Mercury 9 (op 12 Junie).
- 1970 – The Beatles se laaste LP, Let It Be, vrygestel in die Verenigde State
- 1974 – Walter Scheel word verkies tot vierde bondspresident van Wes-Duitsland.
- 1988 – Sowjetunie inval van Afghanistan: na meer as agt jaar van veg begin die Rooi Weermag hulle onttrekking uit Afghanistan.
- 1990 – Portrait of Doctor Gachet deur Vincent van Gogh verkoop vir 'n rekord bedrag van $82,5 miljoen.
- 1990 – Roemenië en die Vatikaan herstel hul diplomatieke betrekkinge wat in 1948 deur Boekarest verbreek is.
- 1991 – Edith Cresson word Frankryk se eerste vroue premier.
- 1992 – Die Genoa Expo '92 World's Fair open in Genoa, Italië
- 2011 – In Antwerpen open die Museum aan de Stroom, 'n nuwe museum vir die stad, hawe en skeepvaart.
Geboortes[wysig | wysig bron]
- 1567 – Claudio Monteverdi, Italiaanse violis en komponis († 1643).
- 1720 – Maximilian Hell, Hongaars-Duitse sterrekundige († 1792).
- 1773 – Prins Klemens Wenzel von Metternich, Oostenrykse staatsman († 1859).
- 1791 – Floris Adriaan van Hall, Nederlandse regsgeleerde en staatsman († 1866).
- 1818 – Alphonse Balat, Belgiese argitek († 1895).
- 1843 – John Kruesi, Switserse uitvinder († 1899).
- 1848 – Carl Wernicke, Duitse taalwetenskaplike en anatomist († 1905).
- 1856 – L. Frank Baum, Amerikaanse skrywer († 1919).
- 1859 – Pierre Curie, Franse dokter en ontvanger van die Nobelprys 1903 († 1906).
- 1862 – Arthur Schnitzler, Oostenrykse dramaturg († 1931).
- 1865 – Albert Verwey, Nederlandse letterkundige († 1937).
- 1879 – Paul Wachtsmuth, Duits-Baltiese protestantse martelaar († 1919).
- 1890 – Katherine Anne Porter, Amerikaanse skrywer († 1980).
- 1891 – Mikhail Boelgakov, Russiese skrywer († 1940).
- 1898 – Arletty, model, Franse model en aktrise († 1992).
- 1902 – Richard J. Daley, Amerikaanse burgemeester van Chicago, Illinois († 1976).
- 1905 – Joseph Cotten, Amerikaanse akteur († 1994).
- 1908 – Gösta Werner, Sweedse rolprentregisseur († 2009).
- 1909 – James Mason, Engelse akteur († 1984).
- 1911 – Max Frisch, Switserse argitek en skrywer († 1991).
- 1911 – Herta Oberheuser, Duitse dokter († 1978).
- 1915 – Paul Samuelson, Amerikaanse ekonoom, ontvanger van die 1970 Nobelprys vir Ekonomie († 2009).
- 1918 – Eddy Arnold, sanger.
- 1920 – Nasrallah Boutros Sfeir, Libanese kardinaal en Maronitiese patriarch van Antiochië.
- 1921 – Vaea van Houma, politikus van Tonga († 2009).
- 1922 – Ger Harmsen, Nederlandse filosoof en historikus († 2005).
- 1930 – Jasper Johns, Amerikaanse skilder.
- 1931 – Ken Venturi, Amerikaanse gholfspeler.
- 1931 – Jón Gunnar Árnason, Yslandse beeldhouer († 1989).
- 1935 – Zvest Apollonio, Sloweense skilder († 2009).
- 1936 – Anna Maria Alberghetti, Italiaanse aktrise.
- 1937 – Madeline Albright, Amerikaanse diplomaat (1997-2000)
- 1937– Trini Lopez, Amerikaanse sanger van Mexikaanse afkoms († 2020).
- 1941 – K.T. Oslin, Amerikaanse country-musikant.
- 1944 – Ulrich Beck, Duitse sosioloog.
- 1945 – Lasse Berghagen, Sweedse sanger.
- 1948 – Brian Eno, Engelse musikant.
- 1951 – Jonathan Richman, musikant.
- 1953 – Mike Oldfield, Engelse komponis.
- 1957 – Juan José Ibarretxe, Baskiese minister-president.
- 1957 – Prinses Margaretha van Luxemburg.
- 1959 – Kaokor Galaxy, Thaise bokser.
- 1959 – Andrew Eldritch, Engelse sanger (Sisters of Mercy).
- 1964 – Lars Løkke Rasmussen, Deense politikus.
- 1981 – Jamie-Lynn DiScala (née Sigler), aktrise.
- 1987 – Andy Murray, Britse tennisster en voormalige wêreld-no. 1-speler.
Sterftes[wysig | wysig bron]
- 884 – Pous Marinus I, die 108ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk (* onbekend).
- 1036 – Go-Ichijo, Japannese keiser.
- 1157 – Joeri Dolgoroeki, Russiese prins (* 1099).
- 1174 – Nur ad-Din, heerser van Sirië
- 1461 – Domenico Veneziano, Italiaanse skilder van die vroeë Renaissance (* 1410).
- 1591 – Dmitri Iwanowitsj van Rusland, seun van tsaar Iwan die Verskriklike (* 1582)
- 1634 – Hendrick Avercamp, Nederlandse skilder.
- 1761 – Jacob Mossel, Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië,
- 1782 – Marquis of Pombal, Portugese eerste minister.
- 1873 – Alexander Johan I, Roemeense vors.
- 1886 – Emily Dickinson, digter.
- 1931 – Rudolf Marloth, Suid-Afrikaanse apteker en plantkundige, na wie die bergaalwyn (Aloe marlothii) genoem is (* 1855).
- 1932 – Paul Baum, Duitse kunsskilder.
- 1935 – Kazimir Malevitsj, Oekraïense kunsskilder.
- 1937 – Phillip Snowden, Britse politikus (* 1864).
- 1938 – Ds. Pieter Gerhardus Jacobus Meiring, leraar van die Nederduitse Gereformeerde Kerk en redakteur van die Kerk se weekblad, die Kerkbode (* 1866).
- 1948 – Vader Edward Flanagan, priester, stigter van Boys Town.
- 1959 – Alexander Forbes, Suid-Afrikaanse sterrekundige.
- 1967 – Edward Hopper, skilder.
- 1986 – Theodore H. White, skrywer.
- 1994 – Gilbert Roland, Amerikaanse akteur (* 1905).
- 1994 – Frederik van Pallandt, Nederlandse sanger.
- 1995 – Eric Porter, Engelse akteur (* 1928).
- 2003 – June Carter Cash, Amerikaanse musikant, sangeres, vrou van Johnny Cash.
- 2010 – Loris Kessel, Switserse renjaer.
- 2016 – Bernard van Beurden, Nederlandse komponis.
- 2020 – Fred Willard, Amerikaanse akteur en skrywer (* 1939).