Kijif

Wysig skakels
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
(Aangestuur vanaf Kiëf)

Kijif
Київ
Kyiv Montage 2016.png

Kaart Wapen
UKR Kiev map.svg
COA of Kyiv Kurovskyi.svg
Vlag
Flag of Kyiv Kurovskyi.svg
 Land Vlag van Oekraïne Oekraïne
 Metropolitaanse Munisipaliteit Stad Kijif
 Koördinate 50°27′N 30°31′O / 50.450°N 30.517°O / 50.450; 30.517
 Stigting 6de eeu
 Oppervlakte:  
 - Totaal 839 vk km
 Hoogte bo seevlak 179 m
 Bevolking:  
 - Totaal (1 Januarie 2021) 2 962 180[1]
 - Bevolkingsdigtheid 3 299/vk km
 - Metropolitaanse gebied 3 475 000[2]
 Etniese groepe:  
 - Oekraïners 82,2%
 - Russe 13,1%
 - Jode 0,7%
 - Ander Minder as 5%
 Tydsone UTC +2 (OET)
 - Somertyd UTC +3 (OEST)
 Burgemeester Witali Klitsjko (BPP)
 Amptelike webwerf kyivcity.gov.ua

Kijif (Oekraïens: Київ; [ˈkɪjiu̯], luister (hulp·inligting); Engels: Kyiv, Kiev), voorheen Kiëf in Afrikaans,[nota 1] is die hoofstad van Oekraïne en die land se stad met die meeste inwoners. Dit is in Noordsentraal-Oekraïne aan die Dnjepr (Oekraïens: Dnipro) geleë. Op 1 Januarie 2021 het dit 'n bevolking van 2 962 180 gehad,[3] en dit is dus die stad in Europa met die sewende meeste inwoners.[4]

Kijif is 'n belangrike nywerheids-, wetenskaps-, opvoedings- en kulturele sentrum in Oos-Europa. Dit het baie hoëtegnologiebedrywe, hoëropvoedingsinstellings en historiese landmerke. Die stad het 'n uitgebreide openbarevervoer- en infrastruktuurstelsel, insluitende die Kijifse Metro.

Die stad se naam is afgelei van dié van Ki, een van sy vier legendariese stigters. Gedurende sy geskiedenis het Kijif, een van die oudste stede in Oos-Europa, deur verskeie stadiums van prominensie en obskuriteit gegaan. Dit het waarskynlik reeds in die 5de eeu as 'n handelsentrum bestaan. Dit was 'n Slawiese nedersetting aan die groot handelsroete tussen Skandinawië en Konstantinopel, en was 'n skatpligtige van die Chasare[5] totdat dit in die middel van die 9de eeu deur die Warangiërs (Wikings) oorgeneem is. Onder Warangiese heerskappy het dit die hoofstad geword van Kiëf-Roes, die eerste Oos-Slawiese staat. In die Mongoolse inval van 1240 is dit heeltemal verwoes en dit het vir die eeue daarna die grootste deel van sy invloed verloor. Dit was 'n provinsiale hoofstad van mindere belangrikheid aan die buitewyke van die gebiede wat deur magtige bure beheer is, eers die Groothertogdom Litaue, toe die Koninkryk Pole en daarna die Russiese Ryk.[6]

Die stad het weer floreer tydens Rusland se nywerheidsomwenteling in die laat 19de eeu. In 1918, nadat die Oekraïense Volksrepubliek sy onafhanklikheid van Sowjet-Rusland verklaar het, het Kijif sy hoofstad geword. Van 1921 af was Kijif 'n stad in Sowjet-Oekraïne en van 1934 af die republiek se hoofstad. Dit is weer heeltemal verwoes in die Tweede Wêreldoorlog, maar het ná die oorlog vinnig herstel en die Sowjetunie se derde grootste stad gebly.

Ná die verval van die Sowjetunie en Oekraïne se onafhanklikwording in 1991 het Kijif Oekraïne se hoofstad gebly en 'n bestendige invloei van etniese Oekraïners van ander dele van die voormalige Sowjetunie beleef.[7] Gedurende die land se transformasie in 'n vryemarkekonomie en demokrasie het Kijif Oekraïne se grootste en rykste stad gebly. Sy nywerheidsproduksie, wat van bewapening afhanklik was, het gedaal ná die verval van die Sowjetunie, en dit het sy wetenskap en tegnologie negatief beïnvloed, maar nuwe sektore van die ekonomie, soos dienste en finansies, het Kijif help groei en geld verskaf vir die ontwikkeling van behuising en 'n stedelike infrastruktuur. Kijif het die streek in Oekraïne geword wat die meeste pro-Westers is; politieke partye wat opname in die Europese Unie voorgestaan het, het oorheers gedurende die verkiesings.[8][9]

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Die eerste bekende mense in die omgewing van Kijif het in die laat Steentydperk daar gewoon.[10] Gedurende die vroeë Ystertydperk het sekere stamme hulle om Kijif gevestig wat met gewasse en diere geboer het en handel gedryf het met die Skitiërs en antieke state aan die kus van die noordelike Swartsee.[10] Die ontdekking van Romeinse muntstukke van die 2de tot 4de eeu dui op handelsbetrekkinge met die oostelike provinsies van die Romeinse Ryk.[10] Die volk van die Zaroebintsi-kultuur word beskou as die direkte voorvaders van die antieke Slawiërs wat later Kijif gestig het.[10]

Geleerdes verskil steeds oor wanneer presies die stad gestig is. Die tradisionele stigtingsdatum is 482 n.C. en die stad het sy 1 500ste herdenking in 1982 gevier. Volgens argeologiese data was die stigting in die 6de of 7de eeu[11][12] en volgens sekere navorsers eers in die laat 9de eeu.[13]

Die legendariese Ki, Sjtsjek, Chorif en Libid in die Königsberg-kroniek.

Daar is verskeie legendariese weergawes van die oorsprong van die stad. Volgens een in die Primêre Kroniek het die lede van 'n Slawiese stam die Oos-Poljane – die broers Ki (die oudste, na wie die stad genoem is), Sjtsjek en Chorif en hulle suster, Libid – die stad gestig.[10] Volgens 'n ander het die apostel Andreas in die 1ste eeu deur die gebied gereis. Waar die stad nou is, het hy 'n kruis opgerig en 'n kerk is later daar gebou. Sedert die Middeleeue het 'n beeld van die aartsengel Migael die stad en die hertogdom verteenwoordig.

Hongare in Kijif in 830, tydens die tyd van die Kanaat van Roes.

Daar is min historiese bewyse van die tyd waarin die stad gestig is. Verspreide Slawiese nedersettings het van die 6de eeu af in die gebied voorgekom, maar dit is onduidelik of enige van hulle later in die stad ontwikkel het. Een van die nedersettings was Azagarium, wat volgens sommige historici die voorloper van Kijif was.[14]

'n Ander naam vir Kijif, waarvan die oorsprong onbekend is, was Sambat, wat blykbaar iets met die Chasaarse Ryk te doen gehad het. Volgens die Primêre Kroniek het die inwoners van Kijif aan Askold gesê: "Daar was drie broers, Ki, Sjtsjek en Chorif. Hulle het dié stad gestig en gesterf, en nou bly ons hier en betaal belasting aan hulle familie die Chasare". In sy boek De Administrando Imperio noem Konstantyn Porphyrogennetos 'n karavaan van klein vragbote wat jaarliks byeengekom het en skryf: "Hulle het met die rivier Djepr afgevaar en byeengekom by Kijif (Kioava), ook genoem Sambatas."[15]

Die Primêre Kroniek lui dat Askold en Dir in 'n stadium in die 9de of 10de eeu oor Kijif regeer het. Hulle was dalk van Wikingafkoms. Hulle is in 882 deur Oleg van Nowgorod vermoor, maar volgens sommige historici, soos Omeljan Pritsak en Constantine Zuckerman, het die Chasaarse heerskappy tot so laat as die 920's geduur.

Ander historici glo Magjaarse stamme het tussen 840 en 878 oor die stad regeer, voordat hulle saam met sommige Chasaarse stamme na die Karpatebekken migreer het. Die Primêre Kroniek noem ook dat Hongare deur Kijif beweeg het. Tot vandag is daar 'n plek in Oekraïne met die naam Угорське урочище (Oehorske oerotsjisjtsje, "Hongaarse Plek"),[16] wat beter bekend is as "Askold se Graf".

Volgens die bogenoemde geleerdes is die fort in Kijif in 840 klaar gebou onder die leierskap van Keő (Keve), Csák, en Geréb, drie broers, moontlik lede van die Tardjanstam. Dié drie name is in die Primêre Kroniek Ki, Sjtsjek en Chorif. Hulle was dalk nie van Slawiese oorsprong nie, want Russiese historici het nog altyd gesukkel om rekenskap te gee van hulle betekenis en oorsprong. Volgens die Hongaarse historikus Viktor Padányi is hulle name in die 12de eeu in die Kijifse kroniek ingevoeg en is hulle geïdentifiseer as Oudrussiese mitologiese helde.[17]

Die stad Kijif was geleë aan die handelsroete tussen die Warangiërs en Grieke. In 968 het die nomadiese Petsjenege Kijif aangeval en beset.[18] Teen 1000 n.C. het die stad 45 000 inwoners gehad.[19]

In Maart 1169 het grootprins Andrei Bogoljoebski van Wladimir-Soezdal Kijif verwoes, waarna net ruïnes van die ou stad oor was.[20][21] Hy het baie godsdienskunswerke, onder meer die ikoon Teotokos van Wladimir, uit die nabygeleë Wisjhorod verwyder.[22] In 1203 het prins Rjoerik Rostislawitsj en sy Kiptsjak-bondgenote Kijif binnegeval en afgebrand. In die 1230's is die stad verskeie kere deur verskillende Roes-prinse binnegeval en verwoes. Die stad het nog nie van dié aanvalle herstel nie toe die Mongole onder Batoe Khan dit in 1240 heeltemal verwoes.[23]

Die Doop van die Kijifse inwoners, 'n skildery deur Klawdi Ljebedef.
Die Kosak Bohdan Chmelnitski gaan Kijif binne ná die Chmelnitski-opstand teen Poolse oorheersing. Skildery deur Mikola Iwasjoek.

Dié gebeure het 'n groot invloed op die toekoms van die stad en die Oos-Slawiese beskawing gehad. Voor Bogoljoebski se aanval het Kijif 'n reputasie gehad as een van die grootste stede in die wêreld, met 'n inwonertal van meer as 100 000 aan die begin van die 12de eeu.[24]

In die vroeë 1320's het 'n Litause leër onder groothertog Gediminas 'n Slawiese leër onder Stanislaf van Kiëf verslaan en die stad verower. Die Tatare, wat ook aanspraak op Kijif gemaak het, het in 1324–1325 vergeldingstappe geneem. Hoewel Kijif toe deur 'n Litause prins regeer is, moes die stad heffings aan die Goue Horde betaal. Eindelik het die groothertog van Litaue, Algirdas, Kijif en die omringende gebiede by die Groothertogdom Litaue ingelyf.[25] In 1482 het die Krim-Tatare 'n groot deel van Kijif afgebrand.[26]

Met die Unie van Lublin van 1569, toe die Pools-Litause Gemenebes gestig is, is die Litaus beheerde grondgebied van Kijif oorgedra van die Groothertogdom Litaue na die Koninkryk Pole.[27]

Russiese troepe het Kijif sedert die Verdrag van Perejaslaf beset en in 1667 het die stad deel van die Tsaredom Rusland geword, met 'n mate van outonomie. In die Russiese Ryk was Kijif 'n hoofsaaklik Christelike sentrum, wat pelgrims gelok het, en die wieg van baie van die ryk se belangrikste godsdiensfigure, maar tot in die 19de eeu was die stad van mindere kommersiële belang.

Ná 'n geleidelike afname in Oekraïne se outonomie is Kijif in die 19de eeu toenemend gerussifiseer deur middel van Russiese immigrasie, administratiewe optrede en sosiale modernisering. Aan die begin van die 20ste eeu het die Russiessprekende deel van die bevolking die middestad oorheers, terwyl die laer klasse aan die buitewyke gewoon en in 'n mate die Oekraïense volkskultuur behou het.

Kijif in die laat 19de eeu.

Gedurende die Russiese nywerheidsomwenteling in die laat 19de eeu het Kijif 'n belangrike handels- en vervoersentrum van die Russiese Ryk geword. Dit het gespesialiseer in suiker- en graanuitvoer per spoorlyn en op die Dnjepr. Teen 1900 het die stad ook 'n belangrike nywerheidsentrum geword en het dit 'n inwonertal van 250 000 gehad. Landmarke uit dié tydperk sluit in die spoorweginfrastruktuur, die stigting van talle opvoedings- en kultuurgeriewe en argitektoniese monumente, hoofsaaklik handelsgeoriënteerd. In 1892 is die eerste tremlyn in die Russiese Ryk in Kijif in gebruik geneem (die derde in die wêreld).

Kijif het floreer gedurende die Russiese nywerheidsomwenteling van die laat 19de eeu en het die derde belangrikste stad van die Russiese Ryk geword, asook die grootste handelsentrum in die suidweste. In die onstuimige tydperk ná die Russiese Rewolusie van 1917 het Kijif die hoofstad geword van verskeie opeenvolgende state en was dit midde-in verskeie konflikte: die Eerste Wêreldoorlog, waartydens Duitse soldate dit van 2 Maart 1918 tot November 1918 beset het, die Russiese Burgeroorlog van 1917 tot 1922 en die Pools-Sowjetoorlog van 1919–1921. In die laaste drie maande van 1919 is Kijif af en aan deur die Wit Leër beheer. Beheer oor Kijif het van die einde van 1918 tot in Augustus 1920 16 keer verander.[28]

Van 1921 tot 1991 was die stad deel van die Oekraïense Sosialistiese Sowjetrepubliek, wat in 1922 'n stigerstaat van die Sowjetunie was. Die belangrikste gebeure wat tussen die twee wêreldoorloë in Sowjet-Oekraïne plaasgevind het, het alles Kijif geraak: die Oekraïnifikasie van die 1920's sowel as die migrasie van die plattelandse Oekraïenssprekende bevolking het die Russiessprekende stad verander in 'n Oekraïenssprekende sentrum en het die Oekraïense kultuurlewe in die stad 'n hupstoot gegee; die Sowjetse industrialisasie wat laat in die 1920's begin het, het die stad (voorheen 'n sentrum van handel en godsdiens) omskep in 'n groot nywerheids-, tegnologiese en wetenskaplike sentrum; die Groot Hongersnood van 1932-'33 het 'n groot deel van die migrantebevolking wat nie vir rantsoenkaarte geregistreer was nie, verwoes; en Josef Stalin se Groot Suiwering van 1937-'38 het amper die stad se intelligentsia uitgewis.[29][30][31]

In 1934 het Kijif die hoofstad van Sowjet-Oekraïne geword. Die stad het weer floreer in die jare van die Sowjet-industrialisasie terwyl sy inwonertal vinnig gegroei en baie nywerheidsreuse gestig is, waarvan sommige vandag nog bestaan.

Die ruïnes van Kijif tydens die Tweede Wêreldoorlog.

In die Tweede Wêreldoorlog is die stad weer erg beskadig, en Nazi-Duitsland het dit van 19 September 1941 tot 6 November 1943 beset. Magte van die Spilmoondhede het meer as 600 000 Sowjetsoldate gevange geneem in die Slag van Kiëf in 1941, waarin die stad omsingel is. Die meeste het nie lewend teruggekeer nie.[32]

Kort nadat die Wehrmacht die stad oorgeneem het, het 'n span NKWD-offisiere wat weggekruip het die meeste geboue aan die hoofstraat, Chresjtsjatik, wat deur Duitse militêre en burgerlike owerhede beset is, met dinamiet opgeblaas. Die geboue het dae lank gebrand en 25 000 mense is dakloos gelaat.

Die Duitsers het, na bewering in reaksie op die NKWD se optrede, die plaaslike Jode (byna 34 000)[33] bymekaargemaak en hulle op 29 en 30 September 1941 by Babin Jar in Kijif uitgemoor.[34] In die daaropvolgende maande is nog duisende na Babin Jar geneem en geskiet. Die Duitsers het na raming meer as 100 000 mense van verskillende etniese groepe, meestal burgerlikes, in die oorlog by Babin Jar vermoor.[35]

Kijif het ná die oorlog ekonomies herstel en weer die derde belangrikste stad in die Sowjetunie geword. Die kernramp by Tsjernobil (nou Tsjornobil) in 1986 het net 100 km noord van die stad plaasgevind. Die suidewind het egter die meeste radioaktiewe afval weg van Kijif gewaai.

Met die verbrokkeling van die Sowjetunie het die Oekraïense parlement, die Werchowna Rada, die Oekraïne op 24 Augustus 1991 in die stad onafhanklik verklaar. In 2004-'05 was die stad die verhoog van die grootste post-Sowjetse openbare demonstrasies tot in daardie tyd, uit ondersteuning van die Oranje Rewolusie. Van November 2013 tot Februarie 2014 was Sentraal-Kijif die belangriste terrein van Euromaidan.

Kijif was een van die gasheerstede tydens die Europese Sokkerkampioenskap 2012 wat Oekraïne en Pole saam aangebied het.

Omgewing[wysig | wysig bron]

Geografie[wysig | wysig bron]

'n Satellietbeeld van Kijif en die Dnjepr.

Kijif is geografies geleë aan die grens van die ekologiese sone Polesië-woudland, wat deel is van die Europese gemengdewoudgebied en die Oos-Europese woudsteppebioom. Die stad se unieke landskap onderskei dit egter van die omringende gebied. Kijif is heeltemal deur die Kijif-oblast omring.

Kijif was aanvanklik aan die westeroewer van die Dnjepr geleë, maar lê nou weerskante van die rivier. Die Dnjepr vloei suidwaarts deur die stad na die Swartsee. Die ouer en hoër westelike deel van die stad lê op verskeie woudagtige heuwels, die Kijif-heuwels, met ravyne en klein riviere.

Kijif is deel van die groter Dnjepr-hoogland wat aan die westeroewer van die Dnjepr lê en bydra tot die stad se hoogtewisseling. Die noordelike buitewyke van die stad grens aan die Polesiese Laagland. Kijif het eers teen die 20ste eeu uitgebrei tot in die Dnjepr-laagland aan die linkeroewer (in die ooste). Dié gebied word dan ook die Linkeroewer (Oekraïens: Лівий берег, Liwi bereh) genoem.

In die stad vorm die Dnjepr verskeie sytakke, eilande en hawens. Die stad lê naby die mond van die Desnarivier en die Kijif-reservoir in die noorde, en die Kanif-reservoir in die suide. Beide die Dnjepr- en Desnarivier is by Kijif bevaarbaar, hoewel dit beperk word deur skeepvaartsluise en vriesing in die winter.

Daar is altesaam 448 oop watermassas binne die grense van Kijif, wat insluit die Dnjepr self, sy reservoirs en verskeie klein riviere, en talle natuurlike en kunsmatige mere. Dit beslaan 7 949 hektaar. Daar is ook 16 ontwikkelde strande en 35 ontspanningsterreine naby water. In sommige watermassas kan nie geswem word nie.[36][37]

Volgens die evaluasie van die VN in 2011 is daar geen gevaar van natuurrampe in Kijif en sy metropolitaanse gebied nie.[38]

'n Panoramiese uitsig oor die regteroewer van Kijif, waar die middestad geleë is (Mei 2011).
'n Panoramiese uitsig oor die regteroewer van Kijif, waar die middestad geleë is (Mei 2011).

Klimaat[wysig | wysig bron]

Kijif het 'n humiede kontinentale klimaat met warm somers (Köppen Dfb).[39] Die warmste maande is Junie, Julie en Augustus, met gemiddelde temperature van 13,8 tot 24,8 °C. Die koudste maande is Desember, Januarie en Februarie, met gemiddelde temperature van -4,6 tot -1,1 °C.

Die hoogste temperatuur wat nog in die stad gemeet is, was 39,4 °C op 30 Julie 1936.[40][41] Die koudste temperatuur was -32,9 °C op 11 Januarie 1951.[40][41]

Weergegewens vir Kijif (1991–2020)
Maand Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des Jaar
Gemiddelde maksimum (°C) −0,8 0,7 6,5 15,0 21,1 24,6 26,5 25,9 20,0 12,9 5,3 0,5 13,2
Gemiddelde temperatuur (°C) −3,2 −2,3 2,5 10,0 15,8 19,5 21,3 20,5 14,9 8,6 2,6 −1,8 9,0
Gemiddelde minimum (°C) −5,5 −5,0 −0,8 5,7 10,9 14,8 16,7 15,7 10,6 5,1 0,4 −3,9 5,4
Neerslag (mm) 38 40 40 42 65 73 68 56 57 46 46 47 618
Reëndae (d) 8 7 9 13 14 15 14 11 14 12 12 9 138
Humiditeit (%) 82,7 80,1 74,0 64,3 62,0 67,5 68,3 66,9 73,5 77,4 84,6 85,6 73,9
Bron: Pogoda.ru.net,[42] World Meteorological Organization (humiditeit 1981–2010)[43]

Demografie[wysig | wysig bron]

Volgens die amptelike registrasiestatistieke was daar in Julie 2013 altesaam 2 847 200 inwoners in Kijif.[44]

Historiese bevolking[wysig | wysig bron]

Volgens die Oekraïense sensus van 2001 was die inwonertal in dié jaar 2 611 300.[47] Volgens die sensus was daar 1 393 000 (53,3%) vroue en 1 219 000 (46,7%) mans. In vergelyking met die vorige sensus van 1989 kan die neiging van veroudering in die land gesien word, terwyl dit in Kijif gedeeltelik gekeer is deur die invloei van migrante van 'n werkersouderdom. Sowat 1 069 700 mense het 'n hoër opvoeding gehad of hulle sekondêre opvoeding voltooi: 'n aansienlike toename van 21,7% sedert 1989.

Etniese samestelling[wysig | wysig bron]

Volgens die sensusdata van 2001 het mense van meer as 130 nasionaliteite en etniese groepe in Kijif gewoon. Oekraïners was die meeste teen 2 110 800 mense, of 82,2% van die inwoners. Russe het 337 300 (13,1%), uitgemaak, Jode 17 900 (0,7%), Belarusse 16 500 (0,6%), Pole 6 900 (0,3%), Armeniërs 4 900 (0,2%), Azerbeidjanners 2 600 (0,1%), Tatare 2 500 (0,1%), Georgiërs 2 400 (0,1%) en Moldowiërs 1 900 (0,1%).

Volgens 'n studie van 2015 deur die International Republican Institute van Amerika was 94% van Kijif se inwoners etniese Oekraïners en 5% etniese Russe.[48] Die meeste van die stad se nie-Slawiese inwoners was Tatare, volke van die Kaukasus en ander volke van die voormalige Sowjetunie.

Taal[wysig | wysig bron]

Oekraïens en Russies word albei algemeen in die stad gepraat; sowat 75% van Kijif se inwoners het in die sensus van 2001 Oekraïens as hulle moedertaal aangegee en sowat 25% Russies.[49] Volgens 'n opname in 2006 word Oekraïens in 23% van Kijifse huise gepraat, Russies in 52% en albei in 24%.[50]

Jode[wysig | wysig bron]

Die Jode van Kijif word in 'n brief uit die 10de eeu die eerste keer genoem. Die Joodse bevolking het tot in die 19de eeu relatief klein gebly.[51] 'n Reeks pogroms is in 1882 uitgevoer en nog een in 1905. Aan die vooraand van die Eerste Wêreldoorlog was die stad se Joodse bevolking meer as 81 000.[52] In 1939 was daar sowat 224 000 Jode in Kijif,[51] van wie sommige uit die stad gevlug het voor die Duitse inval van die Sowjetunie, wat in Junie 1941 begin het. Op 29 en 30 September 1941 is byna 34 000 Kijifse Jode by Babi Jar vermoor.[53][54]

Jode het aan die einde van die oorlog na Kijif begin terugkeer, maar in September 1945 was daar nog 'n pogrom.[55] In die 21ste eeu het die stad se Joodse inwoners sowat 20 000 getel. Daar is twee groot sinagoges in Kijif.[56]

Stedelike landskap[wysig | wysig bron]

'n Panoramiese uitsig oor Podil, een van Kijif se sentrale woonbuurte.
'n Panoramiese uitsig oor Podil, een van Kijif se sentrale woonbuurte.

Die moderne Kijif is 'n mengsel van oud (sowat 70% van meer as duisend geboue wat van 1907 tot 1914 gebou is, het bewaar gebly)[57] en nuut, wat te sien is in van die argitektuur tot die winkels en die mense self. Toe die hoofstad van Sowjet-Oekraïne van Charkif na Kijif geskuif is, is baie nuwe geboue gebou om die stad die "prag en praal" van 'n hoofstad te gee.[57]

Te midde van 'n vinnige bevolkingsaanwas tussen die 1970's en die middel 1990's het die stad ná die millenniumwisseling bestendig bly groei. Intussen het die uitbreiding van die stad afgeneem en die bevolkingsdigtheid van die voorstede toegeneem. Die duurste eiendom is in die gebiede Petsjersk en Chresjtsjatik. Dit is ook prestigeryk om eiendom te besit in die nuut geboude geboue in die buurte Charkifski of Obolon aan die Dnjepr.

Oekraïne se onafhanklikheid met die eeuwisseling het ook ander veranderings ingelui. Woonkomplekse in 'n Westerse styl, moderne nagklubs, deftige restaurante en luuksehotels het hulle deure in die middestad oopgemaak. Nog belangriker is dat Oekraïne ná die verslapping van visumregulasies in 2005[58] 'n toptoeristeattraksie vol nuwe moontlikhede geword het. Die middestad is skoongemaak en geboue is herstel en oorversier. Baie historiese gebiede het gewilde handelsplekke geword waar 'n mens Oekraïense kuns, godsdiensitems, boeke, speletjies en juwele kan koop.[59]

Op die VN se Klimaatsveranderingskonferensie van 2009 was Kijif die enigste stad van die Gemenebes van Onafhanklike State wat die Europese TOP30-groenstadindeks gehaal het (in die 30ste plek).[60]

Die Rooi universiteitsgebou, hoofgebou van die Kijif-universiteit

Kijif se bekendste historiese argitektuurkomplekse is die Sint Sofia-katedraal en die Kijifse Petsjersk-lawra (Grotkloosters), wat deur Unesco as wêrelderfenisgebiede beskou word. Noemenswaardige historiese landmerke sluit in die Marijinski-paleis (ontwerp en gebou van 1745 tot 1752, en herbou in 1870) en verskeie kerke van die Oosters-Ortodokse Kerk.

Een van Kijif se makliks herkenbare landmerke is die uiters sigbare reusestandbeeld Moeder Moederland van titaan wat aan die regteroewer van die Dnjepr staan, by die Nasionale Museum van die Geskiedenis van Oekraïne in die Tweede Wêreldoorlog. Onder die stad se bekendste monumente tel Michail Mikesjin se standbeeld van Bohdan Chmelnitski op sy perd naby die Sint Sofia-katedraal, die een van Wladimir die Grote (sint Wladimir), wat Kiëf-Roes gekersten het, op Sint Wladimir-heuwel en die een vir Ki, Sjtsjek, Chorif en Libid, die legendariese stigters van die stad. Op Onafhanklikheidsplein in die middestad pryk twee monumente: een van die historiese beskermer van Kijif, die aartsengel Migael, bo 'n rekonstruksie van een van die ou stadspoorte; en 'n moderne uitvinding, die beskermingsgodin Berehinia, op 'n hoë pilaar.

  • Argitektoniese en historiese monumente van Kijif
  • Die Goue Poort.

    Die Goue Poort.

  • Die Sint Sofia-katedraal.

    Die Sint Sofia-katedraal.

  • Die Sint Migael-gouekoepelklooster.

    Die Sint Migael-gouekoepelklooster.

  • Die Klooster van die Voorspraak.

    Die Klooster van die Voorspraak.

  • Die Sint Andreas-kerk.

    Die Sint Andreas-kerk.

  • Die Marijinski-paleis.

    Die Marijinski-paleis.

Notas[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Die ou naam, Kiëf, is die verafrikaanste vorm van die Russiese naam, Киев (tr.: Kijef). Die Oekraïense naam is Київ, wat in Engels Kyiv gespel word en in Afrikaans Kijif. In Oekraïne self word die Engelse transliterasie gebruik.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ (uk) "Чисельність наявного населення України" (PDF). Oekraïense Staatsdiens vir Statistiek. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 4 November 2021. Besoek op 11 Julie 2021.
  2. ↑ (en) "Major Agglomerations of the World". Citypopulation.de. 1 Januarie 2021. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 November 2019. Besoek op 23 September 2021.
  3. ↑ Чисельність населення м.Києва [Number of present population of Ukraine 1 January 2021] (PDF) (in Oekraïens). UkrStat.gov.ua. 1 Januarie 2021. Besoek op 15 Julie 2021.
  4. ↑ "City Mayors: The 500 largest European cities (1 to 100)". www.citymayors.com.
  5. ↑ "Kiev". TheFreeDictionary.com. Besoek op 4 Julie 2015.
  6. ↑ "Kyiv – History". Encyclopædia Britannica (in Engels). Besoek op 9 Maart 2020.
  7. ↑ Magocsi, Paul Robert (2010). A History of Ukraine: The Land and Its Peoples (2de, hersien uitg.). University of Toronto Press. p. 481. ISBN 978-1-4426-9879-6.
  8. ↑ "Виборчі комісії фіксують перемогу опозиційних кандидатів у Києві". www.radiosvoboda.org.
  9. ↑ Битва за Київ: чому посада мера вже не потрібна Кличку і чи будуть вибори взагалі (in Oekraïens). Kontrakty. 19 Maart 2013. Besoek op 19 Augustus 2013.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Kyiv at Ukrainian Soviet Encyclopedia
  11. ↑ "Kyiv", Encyclopædia Britannica, besoek op 9 Maart 2020.
  12. ↑ Petro Tolochko, Glib Ivakin, Yaroslava Vermenych. Kyiv. Encyclopedia of History of Ukraine.
  13. ↑ Rabinovich GA From the history of urban settlements in the eastern Slavs. In the book.: History, culture, folklore and ethnography of the Slavic peoples. M. 1968. 134.
  14. ↑ Ерофалов-Пилипчак, Борис (22 Februarie 2019). "Римский Киев: или Castrum Azagarium на Киево-Подоле". A+C – via Google Books.
  15. ↑ Sigfús Blöndal. "The Varangians of Byzantium".
  16. ↑ History. Pechersk Raion in the Kiev City.
  17. ↑ dr. Viktor Padányi – Dentu-Magyaria p. 325, voetnoot 15
  18. ↑ Lowe, Steven; Ryaboy, Dmitriy V. "The Pechenegs". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Oktober 2009. Besoek op 27 Oktober 2009.
  19. ↑ Paul M. HOHENBERG; Lynn Hollen Lees; Paul M Hohenberg (2009). The Making of Urban Europe, 1000–1994. Harvard University Press. p. 10. ISBN 978-0-674-03873-8.
  20. ↑ Plokhy, Serhii (2006). The Origins of the Slavic Nations (PDF). Cambridge University Press. p. 42. ISBN 978-0-521-86403-9. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 29 Maart 2017.
  21. ↑ Martin, Janet L. B. (2004) [1986]. Treasure of the Land of Darkness: The Fur Trade and Its Significance for Medieval Russia. Cambridge, England: Cambridge University Press. p. 127. doi:10.1017/CBO9780511523199. ISBN 978-0-521-54811-3.
  22. ↑ Janet Martin, Medieval Russia:980–1584, (Cambridge University Press, 1996), 100.
  23. ↑ The Destruction of Kiev, University of Toronto Research Repository
  24. ↑ Orest Subtelny (1989). Ukraine. A History. [Illustr.] (Repr.). CUP Archive. p. 38.
  25. ↑ Jones, Michael (2000). The New Cambridge Medieval History, Volume 6, c.1300–c.1415. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-36290-0
  26. ↑ Jerzy Lukowski, W. H. Zawadzki (2006). A concise history of Poland. Cambridge University Press. p.53. ISBN 0-521-61857-6
  27. ↑ Davies, Norman (1982). God's Playground: A History of Poland, Vol. 1: The Origins to 1795. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-05351-8
  28. ↑ Eksteins, Modris (1999). Walking Since Daybreak. Houghton Mifflin. p. 87. ISBN 0-618-08231-X.
  29. ↑ "The Great Purge under Stalin 1937–38". brama.com. Besoek op 14 Januarie 2010.
  30. ↑ Orlando Figes, The Whisperers: Private Life in Stalin's Russia, 2007, ISBN 0805074619, pages 227–315.
  31. ↑ Robert Gellately, Lenin, Stalin, and Hitler: The Age of Social Catastrophe (Knopf, 2007: ISBN 1-4000-4005-1), 720 bladsye.
  32. ↑ Daniel Goldhagen, Hitler's Willing Executioners (p. 290) – "2.8 million young, healthy Soviet POWs" killed by the Germans, "mainly by starvation... in less than eight months" of 1941–42, before "the decimation of Soviet POWs... was stopped" and the Germans "began to use them as laborers".
  33. ↑ "Babi Yar". Jewish Virtual Library. 2012.
  34. ↑ Andy Dougan, Dynamo: Triumph and Tragedy in Nazi-Occupied Kiev (Globe Pequot, 2004: ISBN 1-59228-467-1), p. 83.
  35. ↑ "Kiev and Babi Yar". Holocaust Encyclopedia. United States Holocaust Memorial Museum.
  36. ↑ "У Києві біля водойм відкрито 32 зони для відпочинку, з яких 12 – із можливістю купання". kyivcity.gov.ua (in Oekraïens). Kyivcity.gov.ua. 19 Junie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Augustus 2020. Besoek op 12 Oktober 2020.
  37. ↑ "У Кличка розповіли, де в Києві можна купатися, а де тільки засмагати. Список". pravda.com.ua (in Oekraïens). Pravda.com.ua. 19 Junie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2020. Besoek op 12 Oktober 2020.
  38. ↑ "Urban agglomerations with 750,000 inhabitants or more in 2011 and types of natural risks". United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. April 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Oktober 2014. Besoek op 1 September 2013.
  39. ↑ Kottek, M.; J. Grieser; C. Beck; B. Rudolf; F. Rubel (2006). "World Map of the Köppen-Geiger climate classification updated" (PDF). Meteorol. Z. 15 (3): 259–263. Bibcode:2006MetZe..15..259K. doi:10.1127/0941-2948/2006/0130. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 9 Februarie 2012. Besoek op 24 Augustus 2012.
  40. ↑ 40,0 40,1 "ЦГО Кліматичні дані по м.Києву". cgo-sreznevskyi.kyiv.ua (in Oekraïens). Central Observatory for Geophysics. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 April 2020. Besoek op 12 Oktober 2020.
  41. ↑ 41,0 41,1 "ЦГО Кліматичні рекорди". cgo-sreznevskyi.kyiv.ua (in Oekraïens). Central Observatory for Geophysics. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Maart 2020. Besoek op 12 Oktober 2020.
  42. ↑ "Weather and Climate – The Climate of Kiev" (in Russies). Weather and Climate (Погода и климат). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Desember 2019. Besoek op 8 November 2021.
  43. ↑ "World Meteorological Organization Climate Normals for 1981–2010". World Meteorological Organization. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Julie 2021. Besoek op 17 Julie 2021.
  44. ↑ Чисельність населення м.Києва [Population of Kyiv city] (in Oekraïens). UkrStat.gov.ua. 1 November 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2020. Besoek op 9 Januarie 2016.
  45. ↑ Vilenchuk, S.R.; Yatsuk, T.B., reds. (2009). Kyiv Statistical Yearbook for 2008. Kiev: Vydavnytstvo Konsultant LLC. p. 213. ISBN 978-966-8459-28-3.
  46. ↑ Kudritskiy, A. V. (1982). KIEV entsiklopedicheskiy spravochnik. Kiev: Glavnaya redaktsia Ukrainskoy Sovetskoy Entsiklopedii. p. 30.
  47. ↑ Ukrcensus.gov.ua – Kyiv city Besoek op 4 Augustus 2007. Estimates based on the amount of bakery products sold in the city (thus including temporary visitors and commuters) suggest a minimum of 3.5 million. "There are up to 1.5 mln undercounted residents in Kiev Geargiveer 2 Desember 2008 op Wayback Machine", Korrespondent, 15 June 2005 (in Russies)
  48. ↑ "Ukrainian Municipal Survey, March 2–20 2015" (PDF). IRI. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 19 Oktober 2017. Besoek op 27 Mei 2015.
  49. ↑ According to the official 2001 census data: "Всеукраїнський перепис населення 2001 | Результати | Основні підсумки | Національний склад населення | місто Киів" (in Oekraïens). ukrcensus.gov.ua. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Desember 2009. Besoek op 14 Januarie 2010. "Всеукраїнський перепис населення 2001 | Результати | Основні підсумки | Мовний склад населення | місто Київ" (in Oekraïens). ukrcensus.gov.ua. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Januarie 2010. Besoek op 14 Januarie 2010.
  50. ↑ "Kiev: the city, its residents, problems of today, wishes for tomorrow", Zerkalo Nedeli, 29 April – 12 Mei 2006. in Russian. Geargiveer 17 Februarie 2007 op Wayback Machine, in Ukrainian Geargiveer 17 Februarie 2007 op Wayback Machine
  51. ↑ 51,0 51,1 "Kiev". www.jewishvirtuallibrary.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Augustus 2016. Besoek op 24 Mei 2019.
  52. ↑ "The Jewish Community of Kiev". The Museum of the Jewish People at Beit Hatfutsot. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Junie 2020. Besoek op 1 Augustus 2019.
  53. ↑ "Kiev and Babi Yar". Holocaust Encyclopedia. United States Holocaust Memorial Museum. 
  54. ↑ Gutman, Israel (1990). Encyclopedia of the Holocaust, vol. 1. Macmillan. pp. 133–6.
  55. ↑ "State-sponsored Anti-Semitism in Postwar USSR. Studies and Research Perspectives; Antonella Salomoni". Quest. Issues in Contemporary Jewish History / Questioni di storia ebraica contemporanea. 2 April 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Januarie 2020. Besoek op 26 Julie 2012.
  56. ↑ alla levy. "Jewish People Around the World". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2013. Besoek op 4 Julie 2015.
  57. ↑ 57,0 57,1 Forgotten Soviet Plans For Kyiv Geargiveer 4 Februarie 2012 op Wayback Machine, Kyiv Post (28 Julie 2011)
  58. ↑ Workpermit.com Geargiveer 30 Desember 2009 op Wayback Machine. Retrieved 30 July 2006.
  59. ↑ Kiev.info Geargiveer 27 Junie 2009 op Wayback Machine. Besoek op 20 Junie 2006.
  60. ↑ Kyiv found among greenest cities in Europe, Emirates News Agency (10 Desember 2009)

Skakels[wysig | wysig bron]

Flag of Ukraine.svg Deelgebiede van Oekraïne
Oblaste  Charkif • Cherson • Chmelnitski • Dnipropetrofsk • Donetsk • Iwano-Frankifsk • Loehansk • Lwif • Mikolajif • Odesa • Kijif • Kirowohrad • Poltawa • Riwne • Zaporizjzja • Zjitomir • Soemi • Ternopil • Transkarpatië • Tsjerkasi • Tsjernihif • Tsjerniftsi • Winnitsja • Wolhin
 Outonome republiek  Krim
Munisipaliteite  Kijif • Sewastopol
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Kijif&oldid=2563084"