Gaan na inhoud

Pseudepigraaf

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

’n Pseudepigraaf (van die Griekse ψευδής, pseudḗs, "vals", en ἐπιγραφή, epigraphḗ, "naam", "inskripsie" of "toeskrywing"; saamgevoeg beteken dit dus "vals opskrif of titel")[1] dui daarop dat ’n boek of ander geskrif onder ’n vals naam of skuilnaam geskryf is. Baie geskrifte, veral uit die oudheid, word aan ’n sekere persoon toegeskryf, terwyl iemand anders dit eintlik geskryf het.[2]

Dikwels beteken dit ’n geskrif is onder die naam van ’n gesaghebbende figuur geskryf om dit groter gesag te gee. Soms word ’n werk deur ander per ongeluk aan ’n sekere persoon toegeskryf. Die aanduiding sê niks oor die inhoud van die werk nie.

Ou Testament

[wysig | wysig bron]

In verband met die Hebreeuse Bybel is pseudepigrawe gewoonlik Joodse godsdiensgeskrifte van tussen omstreeks 200 v.C. en 200 n.C., en hulle is nie in die Bybelse kanon opgeneem nie. Hierdie werke is nie almal letterlik pseudepigrafies nie en word onderskei van die apokriewe boeke van die Ou Testament. Voorbeelde hiervan is:[3]

Nuwe Testament

[wysig | wysig bron]

Vlakke van egtheid

[wysig | wysig bron]

Wetenskaplikes het sewe vlakke van outentisiteit geïdentifiseer waarin dokumente wat aan ’n bepaalde skrywer toegeskryf word, geplaas kan word – van outentiek tot vervalsing:[4]

  1. Letterlike outerskap: ’n Kerkleier wat ’n dokument in sy eie handskrif geskryf het;
  2. Diktering: ’n Kerkleier wat ’n dokument woord vir woord aan ’n sekretaris dikteer het;
  3. Gedelegeerde outeurskap: ’n Kerkleier wat die kernboodskap of bedoeling aan ’n dissipel of sekretaris beskryf het;
  4. Postume outeurskap: Die dissipel van ’n afgestorwe kerkleier het ’n werk voltooi wat hy wou skryf en dit in sy naam rondgestuur;
  5. Leerlingouteurskap: ’n Kerkleier het gesterf en dissipels aangestel om namens hom te praat en werke in sy naam te skryf;
  6. Pseudepigrafie as eerbetoon: n Kerkleier het gesterf en sy bewonderaars wou aan hom eer betoon deur werke in sy naam te skryf, in die opregte oortuiging dat hulle die verantwoordelike draers van sy tradisie is;
  7. Pseudepigrafie as vervalsing: ’n Kerkleier het so baie invloed gehad dat mense sy nalatenskap wou gebruik om werke in sy naam te skryf waarin hulle hulle eie idees propageer.

Kanonieke pseudepigrawe

[wysig | wysig bron]

Die meeste van die werke in die kanon van die Nuwe Testament is pseudepigrafies.[5] Die skrywers van die vier evangelies noem byvoorbeeld nie ’n skrywer nie, en hulle is in die eeue ná hulle ontstaan toegeskryf aan die "evangeliste" Matteus, Markus, Lukas en Johannes.[6][7]

Die outeurskap van die helfte van die 14 briewe van Paulus word betwis.[8][9][10]

Ook die sogenaamde "algemene briewe" is vermoedelik pseudepigrafies:

Ook van Die Openbaring aan Johannes word algemeen aanvaar dat dit pseudepigrafies is. Die boek noem Johannes as skrywer, tradisioneel beskou as die apostel Johannes.

Apokriewe pseudepigrawe

[wysig | wysig bron]

Daaar is ook pseudepigrawe uit die tydperk 100 tot 300 n.C. Hulle word meestal aangedui met die term apokriewe boeke van die Nuwe Testament. Voorbeelde is:

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Henry George Liddell; Robert Scott (1940). "ψευδεπίγραφος". A Greek-English Lexicon. Trustees of Tufts University, Oxford. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Januarie 2021. Besoek op 17 Julie 2018.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  2. "Pseudepigraphy". Merriam-Webster. Besoek op 17 Julie 2018.
  3. Harris, Stephen L. (2010). Understanding The Bible. McGraw-Hill Education. ISBN 978-0-07-340744-9. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  4. Mark A. Powell (2009): Introducing the New Testament, Baker Academic, p. 224
  5. D., Ehrman, Bart (2011). Forged : writing in the name of God : why the Bible's authors are not who we think they are (1st uitg.). New York: HarperOne. ISBN 9780062012616. OCLC 639164332.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  6. Farley (Archbishop of New York), Imprimatur John Cardinal (1913). Herbermann, Charles George; Pace, Edward Aloysius; Pallen, Condé Bénoist; Wynne, John Joseph; Shahan, Thomas Joseph (reds.). The Catholic Encyclopedia: An International Work of Reference on the Constitution, Doctrine, and History of the Catholic Church, Volume 6. New York: The Encyclopedia Press. pp. 655–56.
  7. D., Ehrman, Bart (2005). Misquoting Jesus : the story behind who changed the Bible and why (1st uitg.). New York: HarperSanFrancisco. ISBN 0060738170. OCLC 59011567.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  8. David E. Aune: The Blackwell Companion to The New Testament, ISBN 1405108258, p. 9: "While seven of the letters attributed to Paul are almost universally accepted as authentic (Romans, 1 and 2 Corinthians, Galatians, Philippians, 1 Thessalonians, Philemon), four are just as widely judged to be pseudepigraphical, i.e. written by unknown authors under Paul's name: Ephesians and the Pastorals (1 and 2 Timothy and Titus).
  9. James D.G. Dunn (2003): Eerdmans Commentary on the Bible, ISBN 0802837115, p. 1274: "There is general scholarly agreement that seven of the thirteen letters beariing Paul's name are authentic, but his authorship of the other six cannot be taken for granted... Romans, 1 and 2 Corinthians, Galatians, Philippians, 1 Thessalonians and Philemon are certainly Paul's own."
  10. Daniel B. Wallace: Hebrews: Introduction, Argument, and Outline

Skakels

[wysig | wysig bron]