Savuka
Savuka | |
|---|---|
| Oorsprong | Johannesburg, Suid Afrika |
| Genres | World, Afro pop, indie rock, pop rock, Zoeloemusiek, alternatiewe rock |
| Jare aktief | 1986–1994 |
| Etikette | EMI, Capitol |
| Assosiasies | Juluka |
| Gewese lede | Johnny Clegg Derek de Beer Keith Hutchinson Jabu Mavuso Steve Mavuso Dudu Zulu Solly Letwaba Mandisa Dlanga Andy Innes |
Savuka, ook bekend as Johnny Clegg & Savuka,[1] was 'n veelrassige Suid-Afrikaanse groep wat in 1986 deur Johnny Clegg gestig is na die ontbinding van Juluka. Savuka se musiek het die invloed van tradisionele Zoeloemusiek met Keltiese musiek en rockmusiek vermeng, met 'n veelrassige aanklank. Hulle lirieke was dikwels tweetalig (in Engels en Zoeloe) en hulle het verskeie politiesgelaaide liedjies geskryf, veral met betrekking tot apartheid. Sommige beter bekende Savuka-liedjies sluit in "Asimbonanga", "Cruel Crazy Beautiful World", "Scatterlings of Africa" en "Third World Child". Tromspeler Dudu Zulu is in 1992 vermoor waarna die liedjie "The Crossing", 'n huldeblyk aan hom, vrygestel is.
Geskiedenis: Juluka
[wysig | wysig bron]Johnny Clegg het in tradisionele Zoeloemusiek begin belangstel toe hy 'n tiener in Johannesburg was, en het na 'n swart musikant gesoek wat hom kon leer. Hy het onder andere vir Sipho Mchunu genader, wat as tuinier gewerk het. Mchunu was aanvanklik verbaas oor Clegg se belangstelling in Zoeloemusiek, wat ongewoon was vir 'n wit Suid-Afrikaner, maar het tog begin om Clegg te leer.[2] Hulle het saam 'n musikale duo gevorm wat tussen 1970 en 1976 opgetree het. In 1979 stel hulle 'n album vry, genaamd Universal Men, onder die naam Juluka (Zoeloe vir "sweet"). In hierdie tydperk het Clegg ook die Zoeloe-taal aangeleer, sowel as Zoeloe-dansvorme. Juluka het in hul vroeë jare probleme ondervind omdat Suid-Afrika wette in die apartheids-era gehad het wat 'n gemengde groep verbied om voor 'n wit gehoor op te tree. Juluka word soms beskou as die eerste gemengde-ras musiekgroep in Suid-Afrika, alhoewel Clegg dit betwis het en gesê het dat verskeie gemengde groepe reeds in die 1950's bestaan het.
Savuka gestig
[wysig | wysig bron]In 1985 het Mchunu Juluka verlaat en afgetree met die geld wat hy met die orkes gemaak het. Clegg het Savuka in 1986 gestig met musikante wat voorheen saam met Juluka gewerk het. Soos sy voorganger was Savuka 'n gemengde-rasgroep wat drie swart Suid-Afrikaners en drie blankes bevat het. "Savuka" kan uit Zoeloe vertaal word as "Ontwaking" of "Ons het opgestaan".[2] Savuka se 1987-album, Third World Child, het geweldig gewild geword en het meer as een miljoen kopieë is verkoop. Die groep het daarna deur Frankryk, Kanada en die Verenigde State getoer. Hulle toer in Frankryk was uitverkoop.
Die groep se politiesgelaaide liedjies het hulle dikwels by die destydse regering in die moeilikheid gebring.[3][4] Asimbonanga, wat aan anti-apartheid aktiviste Nelson Mandela en Steve Biko opgedra is, het daartoe gelei dat groeplede in hegtenis geneem is.[3] Clegg se belangstelling in tradisionele Zoeloemusiek en sy werk saam met die Zoeloe-musikant Sipho Mchunu het hom ook al voorheen in die moeilikheid laat beland. "Asimbonanga" is hierna verbied in Suid-Afrika. Savuka het sedert 1983 die beëindiging van verpligte militêre diens ondersteun. In 1988 was Savuka op toer in Europa toe die Nelson Mandela-70ste verjaardag-konsert plaasgevind het, maar is egter verbied om deel te neem weens die destydse kulturele boikot teen Suid-Afrika. Selfs bemiddeling deur Winnie Mandela was onvoldoende om vir hulle 'n plek op die verhoog te kry.[2] Savuka het nogtans internasionaal sukses geniet, veral in Frankryk. Hulle het die tweede Suid-Afrikaanse groep buite die land geword, ná Ladysmith Black Mambazo, wat 'n topverkoper geword het.[5] Die tromspeler Dudu Zulu is in 1992 vermoor terwyl hy probeer het om 'n dispuut tussen taxi-groepe te bemiddel; Savuka het daarna ontbind.[6][7] Savuka se liedjie "The Crossing" is geskryf as 'n huldeblyk aan hom.
Musiekstyl
[wysig | wysig bron]Juluka se musiekstyl, wat dié van Savuka beïnvloed het, was gebaseer op 'n samesmelting van popmusiek, Zoeloe-musiek en mbaqanga. Die groep het musiek gespeel wat inspirasie uit Zoeloe-tradisies, sowel as Keltiese musiek en rockmusiek geput het. Hul klank was meer gegrond op elektroniese musiek en sterk ritme as Juluka s'n. Teen die tyd van hul derde album Cruel, Crazy Beautiful World, het die groep verder wegbeweeg van tradisionele melodieë en musiek gespeel wat deur gewilde Westerse style beïnvloed is. Hierdie invloede het funk ingesluit, veral afkomstig van The Artist Formerly Known as Prince, en die politiesgelaaide musiek wat deur Sting geskryf is.[2] Die 1987 Asimbonanga was deel van 'n tendens wat na die 1976 Soweto-opstand binne Suid-Afrikaanse musiek na vore gekom het, om politiesbewuste lirieke met jive en dansritmes te kombineer. Die styl is beskryf as "township jive", "township soul" of "bubblegum".[8] Hulle liedjies was dikwels tweetalig. In 1988 het The Washington Post hul musiek beskryf as "soepel poli-ritmes". Die musiektydskrif The Crisis het hul styl beskryf as 'n kombinasie van verskeie interessante instrumente, tempo's en vokale style. Tydens konserte het Clegg dikwels gebruik gemaak van sy antropologiese opleiding om 'n kort historiese of kulturele anekdote of verduideliking oor Zoeloekultuur te verskaf, en hierdie "mini-lesings" het 'n gewilde kenmerk van Savuka se lewendige optredes geword.[5]
Geselekteerde diskografie
[wysig | wysig bron]Albums
[wysig | wysig bron]- 1987: Third World Child[9]
- 1988: Shadow Man (#31 Canada)
- 1989: Cruel, Crazy Beautiful World (#67 Canada)
- 1993: Heat, Dust and Dreams
Liedjies
[wysig | wysig bron]- "Asimbonanga"
- "Third World Child"
- "The Crossing"
- "Dela"
- "Cruel Crazy Beautiful World"
- "Scatterlings of Africa"
Lede
[wysig | wysig bron]- Johnny Clegg – kitaar, konsertina, sanger (1986 – 1994; sterf 2019).[2]
- Steve Mavuso – klawerborde, sanger (1986 – 1994).
- Keith Hutchinson – saksofoon, klawerborde, sang (1986 – 1994).
- Derek de Beer – tromme (1986 – 1994).
- Mandisa Dlanga – sang (1986 – 1994).
- Dudu Zulu – perkussie, sang (1986 – 1992; sterf 1992).
- Jabu Mavuso – bas (1986 – 1987).
- Solly Letwaba – bas (1987 – 1994; sterf 2001).
- Andy Innes – kitaar, mandolien, sang (1992 – 1994).
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Rickelman, Melinda (February 1989). "The Case for Eclecticism". The Crisis: https://books.google.com/books?id=oMOhWhfz0jwC&pg=PA11
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Taylor, Timothy D. (2014). "7: Toward a More Perfect Union". Global Pop: World Music, World Markets. Routledge. [1] ISBN 9781135254155
- ↑ 3,0 3,1 Dorian Lynskey (6 December 2013). "Nelson Mandela: the triumph of the protest song". The Guardian. Verkry 26 Oktober 2016.
- ↑ Martin, Denis-Constant (2013). Sounding the Cape: Music, Identity and Politics in South Africa. Somerset West, South Africa: African Minds. pp. 149–156. ISBN 978-1-920489-82-3.
- ↑ 5,0 5,1 Coplan, David (2008). In Township Tonight. London, UK: University of Chicago Press. pp. 258–259, 301–302, 306. ISBN 978-0-226-11566-5.
- ↑ Sassen, Robyn (16 October 2002). "Johnny Clegg: A South African Story". PopMatters. Retrieved 2 July 2015
- ↑ Lewis, Randy (12 August 1993). "South Africa's Johnny Clegg: A Witness to History : Pop music: The singer loses a band member to violence even as his new album celebrates a brave new world. He starts a Southland tour Friday". Los Angeles Times. Verkry 30 Junie 2017.
- ↑ The Concise Garland Encyclopedia of World Music, Volume 1. Routledge. 2013. p. 122. ISBN 9781136095702.
- ↑ "Johnny Clegg & Savuka". AllMusic. Retrieved 30 June 2017.
