Gaan na inhoud

Taalkommissie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Die Taalkommissie van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns (voor 1964 bekend as die Spellingkommissie) is die de facto-liggaam vir die standaardisering van Afrikaans. Die Taalkommissie is verantwoordelik vir die saamstel van die Afrikaanse Woordelys en Spelreëls (AWS), 'n naslaanwerk oor Afrikaans se skryf- en spellingwyses.

Voorsitters van die Taalkommissie

[wysig | wysig bron]
Van en voorletter(s)  Begindatum  Einddatum  Aantal jaar
T.H. le Roux 1914 1921 7
D.F. Malherbe 1921 1939 18
D.B. Bosman 1940 1950 10
S.P.E. Boshoff 1951 1953 2
T.H. le Roux 1953 1955 2
D.F. Malherbe 1956 1959 3
S.P.E. Boshoff 1959 1964 5
W. Kempen 1964 1977 13
F.F. Odendal 1977 1992 15
J.G.H. Combrink 1992 1999 7
A.F. Prinsloo 1999 2003 4
E.F. Kotzé 2004 2012 8
J.D. McLachlan 2012 2013 1
G.B. Van Huyssteen 2013 2021 9
Suléne Pilon 2021

Lede van die Taalkommissie

[wysig | wysig bron]
Voornaam en van  Van en voorletter(s)  Begindatum  Einddatum  Aantal jaar Ampsposisie
Mariëtta Alberts Alberts, M. 1996 2012 16
Johan Anker Anker, J. 1995 2012 17 ondervoorsitter: 2012
Chris Banda Banda, C.J. 2019 2021 3
Herman Beyer Beyer, H. 2011 2017 6
S.P.E Boshoff Boshoff, S.P.E. 1921 1969 48 voorsitter: 1951–1953; 1959–1964
D.B. Bosman Bosman, D.B. 1918 1948 30 voorsitter: 1940-1950
T.J.R. Botha Botha, T.J.R. 1971 1991 20
Adelia Carstens Carstens, A. 1995 1999 4
Wannie Carstens Carstens, W.A.M. 1991 2003 12
Jan F.E. Celliers Celliers, J.F.E. 1914 1918 4
Anna Coetzee Coetzee, A. 1998 2004 6
Johan Combrink Combrink, J.G.H. 1974 1999 25 voorsitter: 1992-1999
Leona Compion Compion, L. 2018 2021 4
Willem de Klerk De Klerk, W.J. 1974 1984 10
Leon de Stadler De Stadler, L.G. 1991 1994 3
Meyer de Villiers De Villiers, M. 1956 1974 18
Hans du Plessis Du Plessis, H.G.W. 1986 1991 5
Madaleine du Plessis Du Plessis, M. 2004 2012 8
J.D. du Toit (Totius) Du Toit, J.D. 1914 1918 4
S.J. du Toit Du Toit, S.J. 1949 1965 16
Louis Eksteen Eksteen, L.C. 1971 1990 19
Gerda Engelbrecht Engelbrecht, G. 2018 2021 4
Ilse Feinauer Feinauer, I. 1991 1996 5
Rufus Gouws Gouws, R.H. 1986 1994 8
D.C. Hauptfleisch Hauptfleisch, D.C. 1971 1991 20
Frank Hendricks Hendricks, F. 2010 2017 7 ondervoorsitter: 2013–2017
L.W. Hiemstra Hiemstra, L.W. 1940 1971 31
Sophia Kapp Kapp, S. 2013 2021 9
Willem Kempen Kempen, W. 1949 1978 29 voorsitter: 1964–1977
Benedictus Kok Kok, B. 1959 1961 2
Ernst Kotzé Kotzé, E.F. 1992 2012 20 voorsitter: 2004–2012
G.J. Labuschagne Labuschagne, G.J. 1963 1965 2
C.J. Langenhoven Langenhoven, C.J. 1914 1918 4
T.H. le Roux Le Roux, T.H. 1914 1965 51 voorsitter: 1914–1921; 1953-1955
Tony Links Links, T. 1992 1996 4
Frikkie Lombard Lombard, F.J. 1995 2020 25 sekretaris: 1995–2010
J.E. Loubser Loubser, J.E. 1971 1981 10
Phillip Louw Louw, P. 2013 2018 5
Jana Luther Luther, J.G.S. 2013 2021 9 sekretaris: 2018-2021
D.F. Malherbe Malherbe, D.F. 1914 1966 52 voorsitter: 1921-1939; 1956-1959
W.M.R. Malherbe Malherbe, W.M.R. 1914 1918 4
J.S.B. Marais Marais, J.S.B. 1963 1965 2
Tom McLachlan McLachlan, J.D. 1995 2013 18 ondervoorsitter: 2004-2012; voorsitter: 2012–2013
Gawie Nienaber Nienaber, G.S. 1959 1974 15
Francois Odendal Odendal, F.F. 1962 1989 27 voorsitter: 1977–1992
Annél Otto Otto, A. 2004 2012 8
Fred Pheiffer Pheiffer, F.C. 2018 2021 4
Marné Pienaar Pienaar, M. 2013 2021 9
Suléne Pilon Pilon, S. 2010 2021 12 sekretaris: 2012–2017; ondervoorsitter: 2018–2021
Larry Pokpas Pokpas, L. 1995 1998 3
Fritz Ponelis Ponelis, F.A. 1977 1984 7
M.J. Posthumus Posthumus, M.J. 1968 1971 3
Gustav Preller Preller, G.S. 1914 1918 4
Anton Prinsloo Prinsloo, A.F. 1989 2003 14 voorsitter: 1999–2003
Elvis Saal Saal, E.O. 2005 2007 2
C.J. Scheffer Scheffer, C. 1993 1996 3
Johannes du Plessis Scholtz Scholtz, J. du P. 1944 1956 12
P.C. Schoonees Schoonees, P.C. 1961 1971 10
Johannes J. Smith Smith, J.J. 1917 1926 9
F.J. Snijman Snijman, F.J. 1953 1980 27
S. Strydom Strydom, S. 1962 1967 5
Joey Swanepoel Swanepoel, J. 1992 1998 6
Piet Swanepoel Swanepoel, P.H. 1992 1997 5
Marius Swart Swart, M. 2021 2021 1
H.J. Terblanche Terblanche, H.J. 1963 1967 4
H.J.J.M. van der Merwe Van der Merwe, H.J.J.M. 1962 1970 8
Gerhard van Huyssteen Van Huyssteen, G.B. 2005 2021 17 sekretaris: 2011–2012; ondervoorsitter: 2012–2013; voorsitter: 2013–2021
Jarries van Jaarsveld Van Jaarsveld, G.J. 1986 1991 5
Christo van Rensburg Van Rensburg, M.C.J. 1979 1991 12
Dirk van Schalkwyk Van Schalkwyk, D. 1991 2004 13
Gerhard van Wyk Van Wyk, G. 2010 2012 2
H. Venter Venter, H. 1968 1977 9

Taalkommissies verantwoordelik vir die AWS

[wysig | wysig bron]

Die Spellingkommissie van die 1917-AWS (eerste/tweede uitgawe)

[wysig | wysig bron]
  • Jan F.E. Celliers
  • J.D. du Toit
  • C.J. Langenhoven
  • T.H. le Roux (konvener) (ook lid van die Woordelijs-kommissie)
  • D.F. Malherbe (ook lid van die Woordelijs-kommissie)
  • Gustav S. Preller
  • W.M.R. Malherbe
  • Johannes J. Smith (slegs lid van die Woordelijs-kommissie)

Die Spellingkommissie van die 1921-AWS (derde uitgawe)

[wysig | wysig bron]
  • D.B. Bosman
  • Jan F.E. Celliers
  • J.D. du Toit
  • C.J. Langenhoven
  • T.H. le Roux
  • D.F. Malherbe
  • Gustav S Preller
  • Johannes J. Smith

Die Spellingkommissie van die 1931-AWS (vierde uitgawe)

[wysig | wysig bron]
  • D.B. Bosman
  • Jan F.E. Celliers
  • J.D. du Toit
  • C.J. Langenhoven
  • T.H. le Roux
  • D.F. Malherbe
  • Gustav S. Preller

By die spelreëls was ook vir die eerste keer 'n bylae oor leestekens. Hierdie is deur A.C. Bouman opgestel. Dit is onduidelik of A.C. Bouman in dié tydperk lid was van die Taalkommissie.

Die Spellingkommissie van die 1937-AWS (vyfde uitgawe)

[wysig | wysig bron]

Die Spellingkommissie van die 1953-AWS (sesde uitgawe)

[wysig | wysig bron]
  • S.P.E. Boshoff
  • S.J. du Toit
  • L.W. Hiemstra
  • Willem Kempen
  • T.H. le Roux
  • D.F. Malherbe
  • Johannes du Plessis Scholtz

Die Taalkommissie van die 1964-AWS (sewende uitgawe)

[wysig | wysig bron]
  • S.P.E. Boshoff (voorsitter)
  • M de Villiers
  • S.J. du Toit
  • L.W. Hiemstra
  • Willem Kempen (sekretaris)
  • G.J. Labuschagne
  • T.H. le Roux
  • D.F. Malherbe
  • J.S.B. Marais
  • G.S. Nienaber
  • F.F. Odendal
  • F.J. Snijman
  • S. Strydom
  • H.J. Terblanche
  • H.J.J.M. van der Merwe

Die Taalkommissie van die 1991-AWS (agtste uitgawe)

[wysig | wysig bron]
  • T.J.R. Botha (ondervoorsitter)
  • Johan Combrink
  • Hans du Plessis
  • Louis Eksteen
  • Rufus Gouws
  • D.C. Hauptfleisch (sekretaris)
  • Francois Odendal (voorsitter)
  • Anton Prinsloo
  • Jarries van Jaarsveld
  • Christo van Rensburg

In die Voorwoord van die 1991-AWS word ook erkenning gegee aan die volgende oud-Taalkommissielede (in alfabetiese volgorde) wat oor 'n korter of langer tyd sedert 1964 bydraes gelewer het:

  • S.P.E. Boshoff
  • Willem de Klerk
  • Meyer de Villiers
  • S.J. du Toit
  • L.W. Hiemstra
  • Willem Kempen
  • G.J. Labuschagne
  • T.H. le Roux
  • J.E. Loubser
  • D.F. Malherbe
  • J.S.B. Marais
  • Gawie Nienaber
  • Fritz Ponelis
  • M.J. Posthumus
  • F.J. Snijman
  • S Strydom
  • H.J. Terblanche
  • H.J.J.M. van der Merwe
  • H Venter

In dié voorwoord word A Coetser (adjunksekretaris) en Leon de Stadler ook vir hulle sekretariële hulp bedank. Dit is onduidelik of die twee persone in die tydperk lid was van die Taalkommissie.

Die Taalkommissie van die 2002-AWS (negende uitgawe)

[wysig | wysig bron]
  • Mariëtta Alberts
  • Johan Anker
  • Wannie Carstens
  • Anna Coetzee
  • Ernst Kotzé
  • Frikkie Lombard
  • Tom McLachlan
  • Anton Prinsloo (voorsitter)

Hierdie lede (insluitende Johan Combrink (postuum)) ontvang almal in 2003 die C.J. Langenhovenprys vir Taalwetenskap van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.

In die Voorwoord van die 2002-AWS word ook erkenning gegee aan die volgende Taalkommissielede (in alfabetiese volgorde):

  • Adelia Carstens
  • Johan Combrink
  • Leon de Stadler
  • Hans du Plessis
  • Louis Eksteen
  • Ilse Feinauer
  • Rufus Gouws
  • D.C. Hauptfleisch
  • Christo van Rensburg
  • Tony Links
  • Francois Odendal
  • Larry Pokpas
  • C.J. Scheffer
  • Joey Swanepoel
  • Piet Swanepoel
  • Jarries van Jaarsveld
  • Dirk van Schalkwyk

Die Taalkommissie van die 2009-AWS (tiende uitgawe)

[wysig | wysig bron]
Taalkommissie: Augustus 2006
  • Mariëtta Alberts
  • Johan Anker
  • Madaleine du Plessis
  • Ernst Kotzé (voorsitter)
  • Frikkie Lombard (sekretaris)
  • Tom McLachlan (ondervoorsitter)
  • Annél Otto
  • Gerhard van Huyssteen

Hierdie lede ontvang almal in 2009 die C.L. Engelbrechtprys van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.

In die Voorwoord van die 2009-AWS word ook erkenning gegee aan die volgende Taalkommissielede (in alfabetiese volgorde):

  • Wannie Carstens
  • Anna Coetzee
  • Anton Prinsloo
  • Elvis Saal

Die Taalkommissie van die 2017-AWS (elfde uitgawe)

[wysig | wysig bron]
Taalkommissie: April 2010

In die Voorwoord van die 2017-AWS word ook erkenning gegee aan die volgende Taalkommissielede (in alfabetiese volgorde):

  • Mariëtta Alberts
  • Johan Anker
  • Madaleine du Plessis
  • Ernst Kotzé
  • Tom McLachlan
  • Annél Otto
  • Gerhard van Wyk

Die Taalkommissie van 2017-2021

[wysig | wysig bron]

Die Taalkommissie wat vanaf 2018 tot 2021 gedien het, het bestaan uit:

  • Leona Compion (2018–2021)
  • Gerda Engelbrecht (2018–2021)
  • Sophia Kapp (2013–2021)
  • Jana Luther (2013–2021) (sekretaris: 2018–2021)
  • Fred Pheiffer (2018–2021)
  • Suléne Pilon (2010–2021) (sekretaris: 2012–2017; ondervoorsitter: 2018–2021)
  • Marius Swart (2021)
  • Gerhard van Huyssteen (2005–2021) (sekretaris: 2011–2012; ondervoorsitter: 2012–2013; voorsitter: 2013–2021)

Doelwitte van dié Taalkommissie was onder andere om die AWS toegankliker vir jonger gebruikers te maak. Tot en met 2021 is die woordelys grondig herwerk, sodat dit in die toekoms makliker sou kon wees om inligting in die lys na te slaan. Die struktuur van die res van die inhoud in die AWS is ook herwerk en in 'n nuwe formaat gegiet. Aan die einde van die termyn van dié TK is geen van die uitsette egter gepubliseer nie en is die inligting aan 'n nuwe TK oorhandig.

Die volgende lede het gedurende hierdie termyn van die Taalkommissie uitgetree:

  • Chris Banda (2019–2021)
  • Frikkie Lombard (1995–2020) (sekretaris: 1995–2010)
  • Marné Pienaar (2013–2021)

Die huidige Taalkommissie

[wysig | wysig bron]

In 2020 het die raad van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns – op aanbeveling van die Taalkommissie – besluit om die struktuur, aanstelling/benoeming en werkswyse van die Taalkommissie ingrypend te verander. Veranderinge sluit in die aanstel van 'n Taalkommissieadviespaneel, bestaande uit 100 lede, om die Taalkommissie van advies te voorsien. Taalkommissielede word ook van 2022 af nie meer vir aanstelling benoem deur bestaande lede nie, maar word, na afloop van 'n aansoek- en onderhoudproses, deur die raad in spesifieke portefeuljes aangestel. Aangestelde lede verdien van 2022 af ook 'n honorarium vir hul Taalkommissiewerk.

Die Taalkommissie wat vir die termyn 2022 tot 2024 aangestel is, is:

  • Annelise de Vries (2022)
  • Jaco du Toit (2022)
  • Jana Luther (2013–2022) (sekretaris: 2018–2022)
  • Fred Pheiffer (2018–2022)
  • Suléne Pilon (2010–2022) (sekretaris: 2012–2017; ondervoorsitter: 2018–2021; voorsitter: 2022)
  • Monique Rabé (2022)
  • Marius Swart (2021–2022) (ondervoorsitter: 2022)

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]