Verkiesings in Suid-Afrika

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Suid-Afrikaanse politiek
Parlement van Suid-Afrika
Nasionale Vergadering
Nasionale Raad van Provinsies
President
Adjunkpresident
Ministers
Speaker van die Nasionale Vergadering
Opposisieleier
Politici
Politieke partye
Konstitusionele Hof
Hoogste Hof van Appèl
Hooggeregshof
Verkiesings

Verkiesings in Suid-Afrika vind plaas op nasionale, provinsiale en plaaslike vlakke. Suid-Afrika is 'n veelparty-demokrasie met die African National Congress wat regeer met 'n beduidende meerderheid sedert 1994. Alhoewel die Demokrasie-Indeks wat deur die Economist geloods is, meen dat demokrasie in Suid-Afrika misluk het, is die telling vir die verkiesingsproses dieselfde as dié van die Verenigde State en Japan.[1] 'n Sisteem van proporsionele verteenwoordiging is in plek wat dit moontlik maak vir klein partye om verteenwoordiging in die parlement te kry.

Die parlement het twee kamers en kies self die president. Die Nasionale Vergadering het 400 lede wat vir 'n termyn van vyf jaar verkies word. Die Nasionale Raad van Provinsies het 90 lede wat ook vir 'n termyn van vyf jaar verkies word deur die provinsiale parlemente. Die Nasionale Vergadering en Provinsiale Rade word verkies wanneer die algemene verkiesings plaasvind.

Lede van die plaaslike regeringsrade in die munisipaliteite, asook die burgemeesters, word in plaaslike verkiesings verkies.

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Vroeë dae van die Unie[wysig | wysig bron]

Ten tyde van die Unifikasie en toelating as 'n afdeling van Groot-Brittanje in 1910 tot die 1929-verkiesings was die strukture van die kolonies van toepassing. Gevolglik kon slegs blanke mans in drie van die provinsies stem terwyl 'n beperkte hoeveelheid swart en gekleurde mans in die Kaapkolonie kon stem. In 1930 het blanke vroue ook die stemreg gekry. Teen 1939 is swart mans in die Kaap op 'n aparte kiesersrol geplaas.

Republiek van Suid-Afrika[wysig | wysig bron]

In 1960 is 'n referendum gehou om te besluit of die land 'n republiek moet word al dan nie. In terme van die kiesproses is geen wysigings gemaak nie. Met die totstandkoming van die tuislande het swartes hul stemreg in Suid-Afrika verloor maar in hul eie tuislande kon hulle normaalweg stem.

Driekamerparlement[wysig | wysig bron]

Met die referendum in 1983 is 'n besluit geneem om die bestel na 'n driekamerparlement te verander. Dit het beperkte politieke invloed en verteenwoordiging aan Indiërs en Kleurlinge in die Parlement verleen.

Einde van apartheid[wysig | wysig bron]

Na afloop van die referendum in 1992 is besluit om 'n einde te maak aan die beleid van afsonderlike ontwikkeling, wat universele stemreg aan alle kiesers binne die grense van Suid-Afrika sou verleen. Dit het gelei tot die eerste demokratiese verkiesing in Suid-Afrika in April 1994.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "Democracy Index 2008" (PDF). Besoek op 11 Februarie 2009.