Nico Coetzee

N.A. Coetzee (11 September 1911, Standerton – 13 Februarie 2003, Pretoria) was 'n registrateur van die Pretoriase Kollege vir Gevorderde Tegniese Onderwys en 'n Afrikaanse digter.

Lewe en werk

Herkoms en opleiding

Nicolaas Abraham Coetzee is op 11 September 1911 op Platrand naby Standerton gebore as derde van agt kinders van Francois Philippus Coetzee en Margaretha Johanna Coetzee. Sy grootvader was die Boerekryger Gert Hendrik Jacobus Coetzee (1850–1901) wat gesterf het in die konsentrasiekamp op Heidelberg, Tvl.. Sy vader was jare lank skoolhoof van die skool op Platrand en word daarna boer op die erfplaas van sy moeder in die distrik Burgersdorp, naby die Oranjerivier. Nico word in die Oos-Transvaal in sy geboortewêreld groot, waar hy bly en skoolgaan tot met sy elfde jaar. Vir ’n jaar is hy in die kosskool op Graaff-Reinet, waar hy by die Voortrekkerbeweging aansluit. Hierna gaan hy na die hoërskool op Bethulie, waar hy in 1928 matrikuleer. Sy verdere studie is vanaf 1929 aan die Universiteit van Kaapstad, waar hy in 1931 die B.A.-graad verwerf met Wiskunde en Ekonomie as hoofvakke, terwyl hy ook ’n jaarkursus in Afrikaans en Nederlands neem. Op universiteit gaan hy tuis in die manskoshuis teen die hange van Duiwelskop. In 1932 behaal hy die Hoër Onderwysdiploma aan die Universiteit van Pretoria.

Loopbaan as opvoeder

Sy onderwysloopbaan begin op die plaasskool Anniesdal naby Zastron in die Vrystaat, waar hy loseer by oom Herman en tant Bettie Henning op die plaas Spitskop. In 1935 word hy handelsonderwyser by die Rustenburg Handelskool en deur private studie behaal hy in 1939 sy B.Com.-graad. Vanaf 1945 is hy verbonde aan die Afrikaans Hoër Seunskool in Pretoria as onderwyser in handelsvakke en word later ook deeltydse lektor in Rekeningkunde en Ekonomie aan die Pretoria Tegniese Kollege. Aan die Universiteit van Pretoria behaal hy in 1950 die M.Ed.-graad met ’n verhandeling oor ’n Voorlopige standaardisasie van ’n boekhoutoets vir standerds VII en VIII, wat later gepubliseer word as Didaktiese beskouinge oor boekhou as middelbare skoolvak en die standaardisasie van boekhoutoetse vir gebruik op die middelbare skool. Sy loopbaan eindig terwyl hy Registrateur is van die Pretoriase Kollege vir Gevorderde Tegniese Onderwys (later die Pretoria Technikon).

Betrokkenheid by die gemeenskap

Hy is vir lank voorsitter van die Genootskap Oud-Pretoria, wat hom vir die bewaring van die erfenis van die stad beywer en onder andere die blad Pretoriana uitgee, terwyl hy ook by geleentheid algemene sekretaris is van die Vereniging van Onderwysers aan Transvaalse Middelbare Skole en in die raad dien van die Nasionale Kultuurhistoriese en Opelugmuseum. Verder is hy lid van die Suid-Afrikaanse Vereniging vir die Bevordering van die Wetenskap, die Genealogiese Vereniging van Suider Afrika, die National Geographic Society en die Afrikaanse Skrywerskring. Sy belangstellingsveld sluit ook die genealogie in en hy is outeur van verskeie familieregisters. Hy is in 1937 getroud met Anna Maria (Annatjie) du Plessis en die egpaar het twee dogters, Emmerenske Margaretha en Francoise Christine. Hulle woon in Waterkloof in Pretoria. Hy is op 13 Februarie 2003 in Pretoria oorlede.

Skryfwerk

Prosa en poësie

Terwyl hy op Rustenburg onderwys gee, verskyn sy skets Hoe lieflik is die berge in die tydskrif Die Naweek. Hy gee self meeste van sy werke uit. Sy bundel Uit die skatkamers bevat gedigte in ’n verouderde idioom, terwyl sy Jeugherinneringe opgedra word aan sy kinders. Die jongosse verdryf die kalwerliefde en ander verhale is ’n bundel met kortverhale.

Geskiedkundige skryfwerk

Op geskiedkundige gebied skryf hy oor Die geskiedenis van Rustenburg 1840–1940. Verder is hy verantwoordelik vir verskeie genealogiese boeke en skryf oor die Die stamouers Coetzee en nageslagte 1679–1979, Die Du Plessis familieboek 1688–1988 en Die Heystek familieboek. Op versoek van die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing verskaf hy biografieë van agtien persone vir die Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek en hy lewer tientalle bydraes vir die Ensiklopedie van Suider-Afrika en tydskrifte soos Familia, Historia en Africana Nuus.

Eerbewyse

Die toekenning "Uitblinker in Voortreflikheid" vir Pretorianers wat besonder presteer het, is aan hom gemaak.

Publikasies

Werke uit sy pen sluit in:

Jaar	Publiklasies
1953	Hasie verloor sy stert
1957	Hasie help vir skilpad
1968	Uit die skatkamers
1979	Die stamouers Coetzee en nageslagte 1697–1979
1983	Die jongosse verdryf die kalwerliefde en ander verhale
1986	Jeugherinneringe
1987	Die Heystek familieboek
	Die Du Plessis familieboek 1688–1988
1988	Legende en sage
1997	Die geskiedenis van Rustenburg 1840–1940

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg. Eerste uitgawe Eerste druk. 1983

Tydskrifte en koerante

• Anoniem. In memoriam Dr. N.A. Coetzee. Familia, Vol. 40 no. 2 2003
• Punt, Willem J.: Dr. Nicolaas Abraham Coetzee. Pretoriana. Nr. 115 Mei 2002

Ongepubliseerde dokumente

• Coetzee, N.A. Lewenskets. Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein