Gaan na inhoud

Antares

Koördinate: Sky map 16h 29m 24s, −26° 25′ 55″
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Antares
Antares se ligging (in die rooi sirkel).
Antares se ligging (in die rooi sirkel).
Sterrebeeld Skerpioen
Bayer-naam Alpha Scorpii
Spektraaltipe M1,5 Iab-Ib[1] + B2,5 V[2]
Soort Superreus/Dubbelster
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 16h 29m 24.45970s[3]
Deklinasie -26° 25′ 55.2094″[3]
Skynmagnitude (m) 0,6-1,6[4] + 5,5[5]
Absolute magnitude (M) -5,28[6] (wissel)
B-V-kleurindeks  +1,83[5]
U-B-kleurindeks  +1,34[5]
Besonderhede
Komponent 1 A
Massa (M☉) 11-14,3[7]
Radius (R☉) 680[7]-800[8]
Ligsterkte (L☉) 75 900+53 000−31 200[9]
Temperatuur (K) 3 660±120[7]
Rotasiespoed (km/s) 20[5]
Komponent 2 B
Massa (M☉) 7,2[10]
Radius (R☉) 5,2[10]
Ligsterkte (L☉) 2 754[10]
Temperatuur (K) 18 500[11]
Rotasiespoed (km/s) 250[10]
Eienskappe
Ouderdom (jaar) 15±5 miljoen[7] /
Veranderlikheid Stadig onreëlmatig[4]
Ander name
21 Scorpii, Cor Scorpii, Kalb al Akrab,
HR 6134, CD−26°11359, HIP 80763,
SAO 184415, FK5 616, WDS 16294-2626,
CCDM J16294-2626
A: HD 148478, AAVSO 1623-26
B: HD 148479
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Antares (onder meer ook genoem Alpha Scorpii of α Sco) is gemiddeld die 15de helderste ster in die naglug en die helderste ligpunt in die sterrebeeld Skerpioen (Scorpius). Dit lyk rooi wanneer met die blote oog daarna gekyk word; dit is ’n stadige onreëlmatige veranderlike waarvan die skynbare magnitude wissel tussen 0,6 en 1,6.

Dit word geklassifiseer as ’n ster van spektraaltipe M1,5 Iab-Ib en is dus ’n groot, geëvolueerde superreus. Sy presiese grootte is onseker, maar as dit in die middel van die Sonnestelsel geplaas kan word, sal dit strek tot tussen die wentelbane van Mars en Jupiter. Sy massa is sowat 12 keer dié van die Son.

Antares is die helderste, swaarste en mees geëvolueerde lid van die naaste OB-assosiasie, die Scorpius-Centaurus-assosiasie. Antares is lid van die subgroep Bo-Scorpius van die assosiasie, wat duisende sterre met ’n gemiddelde ouderdom van 11 miljoen jaar bevat. Dit is sowat 170 ligjare van die Son af.

Antares lyk soos ’n enkelster wanneer met die blote oog daarna gekyk word, maar dit is eintlik ’n dubbelster wat uit twee komponente, α Scorpii A en α Scorpii B, bestaan. Die helderste van die twee sterre is die rooi superreus, terwyl die dowwer ster ’n warm hoofreeksster met ’n skynbare magnitude van 5,5 is.

Name

[wysig | wysig bron]

Die dubbelster se Bayer-naam is "Alpha Scorpii" en sy Flamsteed-naam "21 Scorpii". Die tradisionele naam "Antares" kom van die Antieke Griekse Ἀντάρης, wat beteken "teenstander van Ares (Mars)" vanweë sy eenderse rooi kleur as dié van die planeet Mars.[12] In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep (WGSN) die naam "Antares" vir die ster α Scorpii A goedgekeur.[13]

Waarneming

[wysig | wysig bron]
Antares lê tussen σ en τ Scorpii. Dit lyk wit op hierdie WISE-infrarooifoto met vals kleure.

Antares is omstreeks 31 Mei van elke jaar deurnag sigbaar, wanneer die ster in opposisie met die Son is. Dit kom dan by die ewenaar teen skemeraand op en gaan met dagbreek onder. Vir twee of drie weke voor en ná 30 November is Antares nie sigbaar nie omdat dit naby konjunksie met die Son is;[14] dié tydperk van onsigbaarheid is korter in die Suidelike Halfrond as in die Noordelike Halfrond omdat die ster se deklinasie suid van die hemelewenaar is.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Wisselings in radiale snelheid is vroeg in die 20ste eeu in Antares se spektrum waargeneem.[15] Dit het duidelik geword dat die klein wisselings nie vanweë sy wentelbeweging is nie, maar dat dit deur pulse in die ster se atmosfeer veroorsaak word. In 1928 nog is gereken die ster se grootte moet met omtrent 20% wissel.[16]

Johann Tobias Bürg het tydens ’n okkultasie op 13 April 1819 die eerste keer berig dat Antares ’n metgeselster het,[17] maar dit is nie algemeen aanvaar nie en toegeskryf aan ’n moontlike atmosferiese effek.[18] Die Skotse sterrekundige James William Grant FRSE het dit toe op 23 Julie 1844 in Indië waargeneem.[19] Dit is in 1846 deur Ormsby M. Mitchel herontdek[20] en in April 1847 deur William Rutter Dawes gemeet.[21][22]

In 1952 is berig Antares se helderheid wissel. ’n Fotografiese magnitude-omvang van 3 tot 3,16 is beskryf.[23] Sedertdien is die ster as ’n stadige onreëlmatige veranderlike geklassifiseer waarvan die skynbare magnitude stadig wissel tussen 0,6 en 1,6, hoewel dit gewoonlik naby magnitude 1 is.

Okkultasies en konjunksies

[wysig | wysig bron]

Antares is 4,57 grade suid van die sonnebaan en is een van vier sterre van die eerste magnitude binne 6 grade van die sonnebaan (die ander drie is Spica, Regulus en Aldebaran). Dit kan dus deur die Maan verduister word. Dit het op 31 Julie 2009 gebeur en was sigbaar in ’n groot deel van Suid-Asië en die Midde-Ooste.[24][25] Elke jaar omstreeks 2 Desember beweeg die Son 5 grade noord van Antares verby.[14] Verduisterings van Antares deur die Maan is redelik algemeen.

Antares kan ook deur planete soos Venus verduister word, maar dit gebeur selde. Die laaste keer dat Venus die ster verduister het, was op 17 September 525 v.C.; die volgende keer sal op 17 November 2400 wees.[26] Venus sal op 19 Oktober 2117 uiters naby aan Antares wees en elke agt jaar daarna, tot 29 Oktober 2157, sal dit suid van die ster verbybeweeg.[27]

Sterstelsel

[wysig | wysig bron]

Alpha Scorpii is twee sterre wat vermoedelik om mekaar wentel. Die beste geraamde wentelbaan van die sterre word as onbetroubaar beskou.[28] Dit beskryf ’n feitlik ronde wentelbaan met ’n periode van 1 218 jaar en ’n halwe lengteas van sowat 2,9".[29] Ander onlangse ramings van die periode wissel tussen 880[30] en 2 562 jaar.[31]

Verskillende afstande is ook vir die twee sterre bereken, van 3,5" in 1847-'49[22] tot 2,5" in 1848.[20] Moderner waarnemings dui konsekwent op ’n skeiding van 2,6"-2,8".[32][33][34][35]

Antares

[wysig | wysig bron]
’n Restruktueerde beeld van Antares se oppervlak.

Antares is ’n rooi superreus met ’n klassifikasie van M1,5 Iab-Ib, en is ’n spektrale standaard vir dié klas.[1] Vanweë die aard van die ster is daar groot foute in die afgeleide parallaksmetings. Die geraamde afstand van die Son is sowat 550 ligjare.[3]

Die absolute magnitude van Antares teen visuele golflengtes is sowat 10 000 keer dié van die Son, maar omdat die ster ’n aansienlike deel van sy energie in die infrarooideel van die elektromagnetiese spektrum uitstraal, is die ware bolometriese ligsterkte sowat 100 000 keer die Son s'n. Daar is ’n groot foutmarge in die waardes van die bolometriese ligsterkte, gewoonlik 30% of meer. Daar is ook aansienlike verskille tussen waardes wat deur verskillende skrywers gepubliseer word: tussen 75 900 en 97 700 keer dié van die Son.[9][7]

’n Vergelyking tussen die rooi superreus Antares en die Son, wat die klein kolletjie regs heel bo is.

Die ster se massa is bereken as sowat 12 keer dié van die Son,[9] of 11 tot 14,3 keer.[7]

Nes met die meeste superreuse is daar groot onsekerheid oor Antares se grootte vanweë die yl en deurskynende aard van die ster se uitgebreide buitenste streke. Om ’n effektiewe temperatuur vas te stel is moeilik omdat die spektraallyne op verskillende dieptes in die atmosfeer gegenereer word, en verskillende waardes word met lineêre metings verkry na gelang van die golflengte wat waargeneem word.[36] Daarby lyk dit of Antares pulseer en sy radius wissel met 165 sonradiusse, of 19%.[9]

Hipparcos se parallaksmetings van 5,40±1,68 mas[37] lei tot ’n radius van sowat 680 sonradiusse.[7] Ouer ramings oortref 850 sonradiusse,[38] maar dit is waarskynlik beïnvloed deur asimmetrie van die atmosfeer en die smal omvang van infrarooigolflengtes wat waargeneem is; Antares het ’n uitgebreide skil wat sterk by dié spesifieke golflengtes uitstraal.[7] Ondanks sy enorme grootte in vergelyking met die Son, word Antares verdwerg deur selfs groter rooi superreuse, soos VY Canis Majoris, wat amper 30 keer groter is in terme van volume, of VV Cephei A en Mu Cephei.

Antares sal, nes die ewe groot superreus Betelgeuse in die sterrebeeld Jagter, feitlik vir seker as ’n supernova ontplof,[39] moontlik binne die volgende 10 000 jaar. Vir ’n paar maande sal die Antares-supernova so helder soos die volmaan wees en in die dag gesien kan word.[40]

Antares B

[wysig | wysig bron]

Antares B is ’n B-tipe hoofreeksster met ’n klassifikasie van B2,5 V en ’n skynbare magnitude van 5,5. Dit het ook talle ongewone spektraallyne, wat daarop dui dat dit dalk deur materie besoedel word wat deur Antares uitgewerp word.[2] Daar word aangeneem dit is ’n relatief normale vroeë B-tipe ster met ’n massa van sowat sewe keer dié van die Son, ’n temperatuur van 18 500 K en ’n radius van omtrent vyf keer die Son s'n.[10]

Antares B is gewoonlik moeilik sigbaar vanweë die hoofster se gloed, maar kan soms gesien word in lensopeninge van groter as 150 mm.[41] Dit word dikwels as groen beskryf, maar dit is waarskynlik óf ’n kontraseffek[42] óf die gevolg van die vermenging van lig van die twee sterre wanneer hulle so naby aan mekaar gesien word deur ’n teleskoop dat hulle nie heeltemal van mekaar onderskei kan word nie. Antares B kan soms vir ’n paar sekondes deur ’n klein teleskoop gesien word terwyl Antares deur die Maan verduister word.[17].

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 Keenan, Philip C; McNeil, Raymond C (1989). "The Perkins catalog of revised MK types for the cooler stars". Astrophysical Journal Supplement Series. 71: 245. Bibcode:1989ApJS...71..245K. doi:10.1086/191373.
  2. ↑ 2,0 2,1 Baade, R.; Reimers, D. (Oktober 2007). "Multi-component absorption lines in the HST spectra of α Scorpii B". Astronomy and Astrophysics. 474 (1): 229–237. Bibcode:2007A&A...474..229B. doi:10.1051/0004-6361:20077308.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 van Leeuwen, F. (November 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
  4. ↑ 4,0 4,1 Kiss, L. L.; Szabo, G. M.; Bedding, T. R. (2006). "Variability in red supergiant stars: pulsations, long secondary periods and convection noise". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 372 (4): 1721–1734. arXiv:astro-ph/0608438. Bibcode:2006MNRAS.372.1721K. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.10973.x. ISSN 0035-8711.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Hoffleit, D.; Warren, W. H. (1995). "VizieR Online Data Catalog: Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". VizieR On-line Data Catalog: V/50. Oorspronklik gepubliseer in: 1964BS....C......0H. 5050. Bibcode:1995yCat.5050....0H. Vizier-databasis CDS. Besoek op 7 September 2012
  6. ↑ Buick, Tony (2010). "Classification of the Stars". The Rainbow Sky. Patrick Moore's Practical Astronomy Series. pp. 43–71. doi:10.1007/978-1-4419-1053-0_4. ISBN 978-1-4419-1052-3. ISSN 1431-9756.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 Ohnaka, K; Hofmann, K.-H; Schertl, D; Weigelt, G; Baffa, C; Chelli, A; Petrov, R; Robbe-Dubois, S (2013). "High spectral resolution imaging of the dynamical atmosphere of the red supergiant Antares in the CO first overtone lines with VLTI/AMBER". Astronomy & Astrophysics. 555: A24. arXiv:1304.4800. Bibcode:2013A&A...555A..24O. doi:10.1051/0004-6361/201321063.
  8. ↑ "Antares: Betelgeuse's Neglected Twin" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2019. Besoek op 1 Junie 2019.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Mark J. Pecaut; Eric E. Mamajek; Eric J. Bubar (Februarie 2012). "A Revised Age for Upper Scorpius and the Star Formation History among the F-type Members of the Scorpius-Centaurus OB Association". Astrophysical Journal. 746 (2): 154. arXiv:1112.1695. Bibcode:2012ApJ...746..154P. doi:10.1088/0004-637X/746/2/154. {{cite journal}}: Onbekende parameter |last-author-amp= geïgnoreer (hulp)
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Kudritzki, R. P.; Reimers, D. (1978). "On the absolute scale of mass-loss in red giants. II. Circumstellar absorption lines in the spectrum of alpha Sco B and mass-loss of alpha Sco A". Astronomy and Astrophysics. 70: 227. Bibcode:1978A&A....70..227K.
  11. ↑ Schröder, K.-P.; Cuntz, M. (April 2007). "A critical test of empirical mass loss formulas applied to individual giants and supergiants". Astronomy and Astrophysics. 465 (2): 593–601. arXiv:astro-ph/0702172. Bibcode:2007A&A...465..593S. doi:10.1051/0004-6361:20066633.
  12. ↑ Fred Gettings (1990). The Arkana Dictionary of Astrology. Penguin Publishing Group. ISBN 978-0-14-019287-2.
  13. ↑ "IAU Catalog of Star Names" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 April 2020. Besoek op 28 Julie 2016.
  14. ↑ 14,0 14,1 Star Maps created using XEphem (2008). "LASCO Star Maps (identify objects in the field of view for any day of the year)". Large Angle and Spectrometric Coronagraph Experiment (LASCO). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Junie 2012. Besoek op 1 Desember 2011. (2009, 2010, 2011)
  15. ↑ Wright, W. H. (1907). "The variable radial velocity of Antares". The Astrophysical Journal. 25: 58. Bibcode:1907ApJ....25...58W. doi:10.1086/141419.
  16. ↑ Spencer Jones, H. (1928). "The Radial Velocity Variations of a Orionis and a Scorpii". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 88 (8): 660–679. doi:10.1093/mnras/88.8.660.
  17. ↑ 17,0 17,1 Burnham, Robert jr. (1978). Burnham's Celestial Handbook. New York: Dover Publications. p. 1666.
  18. ↑ Johnson, S. J. (1879). "Occultation of Antares". The Observatory. 3: 84. Bibcode:1879Obs.....3...84J.
  19. ↑ William Arthur Darby (1864). The astronomical observer. Hardwicker. pp. 85–.
  20. ↑ 20,0 20,1 Edward Crossley; Joseph Gledhill; J. M. Wilson (6 Februarie 2018). A Handbook of Double Stars, with a Catalogue of Twelve Hundred Double Stars and Extensive Lists of Measures. with Additional Notes Bringing the Measur. Creative Media Partners, LLC. p. 329. ISBN 978-1-376-84608-9.
  21. ↑ Reference Catalogue of Southern Double Stars. H. M. Stationery Office. 1899. p. 161A.
  22. ↑ 22,0 22,1 Dawes, W. R. (1856). "On an Occultation of Antares by the Moon". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 16: 143. Bibcode:1856MNRAS..16..143D. doi:10.1093/mnras/16.6.143.
  23. ↑ Cousins, A. W. J. (1952). "Bright variable stars in southern hemisphere (second list)". The Observatory. 72: 86. Bibcode:1952Obs....72...86C.
  24. ↑ "Occultation of Antares on 31 July 09". The International Occultation Timing Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Oktober 2009. Besoek op 2 Augustus 2009.
  25. ↑ "Sky watchers report occultation of Antares by moon". The Times Of India. 2 Augustus 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 November 2012.
  26. ↑ Journal of the British Astronomical Association - Volume 2. p. 155. ISBN 978-1-345-66291-7.
  27. ↑ https://www.skyandtelescope.com/interactive-sky-chart/
  28. ↑ Malkov, O. Yu; Tamazian, V. S.; Docobo, J. A.; Chulkov, D. A. (2012). "Dynamical masses of a selected sample of orbital binaries". Astronomy and Astrophysics. 546: A69. Bibcode:2012A&A...546A..69M. doi:10.1051/0004-6361/201219774.
  29. ↑ Pavlovic, R.; Todorovic, N. (2005). "Orbits of Seven Edge-On Visual Double Stars". Serbian Astronomical Journal. 170 (170): 73–78. Bibcode:2005SerAJ.170...73P. doi:10.2298/SAJ0570073P.
  30. ↑ Baize, P.; Petit, M. (1989). "Etoiles doubles orbitales a composantes variables". Astronomy and Astrophysics Supplement Series. 77: 497. Bibcode:1989A&AS...77..497B.
  31. ↑ Reimers, D.; Hagen, H. -J.; Baade, R.; Braun, K. (2008). "The Antares emission nebula and mass loss of α Scorpii A". Astronomy and Astrophysics. 491 (1): 229–238. arXiv:0809.4605. Bibcode:2008A&A...491..229R. doi:10.1051/0004-6361:200809983.
  32. ↑ Mason, Brian D.; Wycoff, Gary L.; Hartkopf, William I.; Douglass, Geoffrey G.; Worley, Charles E. (2001). "The 2001 US Naval Observatory Double Star CD-ROM. I. The Washington Double Star Catalog". The Astronomical Journal. 122 (6): 3466–3471. Bibcode:2001AJ....122.3466M. doi:10.1086/323920.
  33. ↑ Dave, Gault; Brian, Loader (September 2006). "Determining the Separation and Position Angle of Antares A-B during Lunar Occultation". Southern Stars (in Engels). 45 (3): 14. Bibcode:2006SouSt..45c..14G. ISSN 0049-1640.
  34. ↑ Anton, Rainer (2015). "Double Star Measurements at the Southern Sky with a 50 cm Reflector and a Fast CCD Camera in 2014". Journal of Double Star Observations. 11 (2): 81. Bibcode:2015JDSO...11...81A.
  35. ↑ McAlister, Harold; Hartkopf, William I.; Franz, Otto G. (1990). "ICCD Speckle Observations of Binary Stars. V. Measurements During 1988-1989 from the Kitt Peak and the Cerro Tololo 4 M Telescopes". The Astronomical Journal. 99: 965. Bibcode:1990AJ.....99..965M. doi:10.1086/115387.
  36. ↑ Ireland, M. J.; et al. (Mei 2004). "Multiwavelength diameters of nearby Miras and semiregular variables". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 350 (1): 365–374. arXiv:astro-ph/0402326. Bibcode:2004MNRAS.350..365I. doi:10.1111/j.1365-2966.2004.07651.x.
  37. ↑ Perryman, M. A. C.; Lindegren, L.; Kovalevsky, J.; Hoeg, E.; Bastian, U.; Bernacca, P. L.; Crézé, M.; Donati, F.; Grenon, M.; Grewing, M.; van Leeuwen, F.; van der Marel, H.; Mignard, F.; Murray, C. A.; Le Poole, R. S.; Schrijver, H.; Turon, C.; Arenou, F.; Froeschlé, M.; Petersen, C. S. (Julie 1997). "The HIPPARCOS Catalogue". Astronomy and Astrophysics. 323: L49–L52. Bibcode:1997A&A...323L..49P.
  38. ↑ Pugh, T.; Gray, D.F. (2013). "On the Six-year Period in the Radial Velocity of Antares A". The Astronomical Journal. 145 (2): 4. Bibcode:2013AJ....145...38P. doi:10.1088/0004-6256/145/2/38. 38.
  39. ↑ Firestone, R. B. (Julie 2014), "Observation of 23 Supernovae That Exploded <300 pc from Earth during the past 300 kyr", The Astrophysical Journal 789 (1): 11, doi:10.1088/0004-637X/789/1/29, 29, Bibcode: 2014ApJ...789...29F. Sien bl. 10. 
  40. ↑ Hockey, T.; Trimble, V. (2010). "Public reaction to a V = -12.5 supernova". The Observatory. 130 (3): 167. Bibcode:2010Obs...130..167H.
  41. ↑ Schaaf, Fred (2008). The Brightest Stars: Discovering the Universe Through the Sky's Most Brilliant Stars. John Wiley and Sons. p. 218. ISBN 978-0-471-70410-2.
  42. ↑ Kaler, James. "Antares" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 September 2019. Besoek op 13 Augustus 2008.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Antares&oldid=2473168"