Bensoësuur
|
Algemeen | |
|---|---|
| Naam | Bensoësuur |
 |
 |
| Chemiese formule | C6H5COOH |
| Molêre massa | 122,12134 [1][g/mol] |
| CAS-nommer | 65-85-0[2] |
| Voorkoms | Kleurlose vastestof |
| Reuk | geen of lig soos bensaldehide[1] |
| Fasegedrag | |
| Smeltpunt | 122,4 °C[2] |
| Kookpunt | 249,4 °C[2] |
| Digtheid | 1,259 (rel) |
| Oplosbaarheid | 3,5 [g/L] in water (@25 °C)[1] |
| Viskositeit | 1,26 cP (@130 °C)[1] |
| ΔvapH |
534 [kJ/mol] (@140 °C)[1] |
|
Suur-basis eienskappe | |
| pKa | 4,20 (@25 °C)[1] |
|
Veiligheid | |
| Flitspunt | 121 °C[2] |
| Selfontbrandingspunt | 574 °C[2] |
| LD50 | oraal 1700 mg/kg (in rotte)[2] |
|
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande. | |
Bensoësuur (C6H5COOH) is 'n aromatiese karboksielsuur. Sy soute en esters word bensoate genoem.
Vervaardiging[wysig | wysig bron]
Bensoësuur kan verkry word uit die sap van Styrax benzoin, 'n boom wat voorkom is suidoos-Asië. Indien die kambium van die boom se bas ingesny word, produseer dit 'n sap wat verhard tot bensoïen, wat al in die 8ste eeu tussen die huidige Indonesië en China verhandel is. Die stof is gebruik vir reukstowwe, speserye, medisyne en wierook.
Blaise de Vigenère (1523-1596) het vir die eerste keer deur droë destillasie uit besoïen bensoësuur vervaardig. Bensoësuur kan op verskeie wyse gesintetiseer word. In die industrie word dit met katalisatore soos Mn, Co, V/Ti deur die gedeeltelike oxksidasie van tolueen in die vloestoffase verkry. Bensoësuur word gewoonlik gebruik om ander stowwe aan te maak. Meer as 90% word tot fenol (C6H5OH) of kaprolaktam (C6H11NO) verwerk. Kaprolaktam word weer vir die vervaardiging van nylon en ander kunsvesels gebruik.[3]
Preserveermiddel[wysig | wysig bron]
Bensoësuur word dikwels as preserveermiddel in voedsel gebruik. By 'n pH van 2,6 - 5,0 werk die stof goed teen party skimmels en giste. [4]
Voorbeelde[wysig | wysig bron]
| Organisme | Maxsimale konsentrasie (mM) wat groei toelaat |
Minimale konsentrasie (mM) wat groei verhinder |
|---|---|---|
| Kloeckera apiculata | 1,5 | 2 |
| Hansenula anomala | 0,5 | 1 |
| Kluveromyces fragilis | 1 | - |
| Saccharamyces cerevisiae | 0,7 | 1 |
| S. cerevisiae | 2 | 3 |
| Candida krusei | 3 | - |
| Saccharomycodes ludwigii | 3 | 3 |
| Schizosaccharomyces pombe | 4 | 6 |
| Zygosaccharomyces baillii | 2 | 3 |
| Z. baillii | 4 | 6 |
| Z baillii | 4 | 6 |
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 "PubChem database" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 April 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 "Science Lab MSDS" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 November 2018. Besoek op 1 Februarie 2016.
- ↑ Richard Leroy Myers The 100 Most Important Chemical Compounds, 2007, ISBN 978-0-313-33758-1
- ↑ Barbara Lund, Tony C. Baird-Parker, Grahame W. Gould Microbiological Safety and Quality of Food, 2000, ISBN 0-8342-1323-0
