Platsessilinder
'n Plat-6 of horisontaal-teenoorstaande-6 is 'n platenjin met ses silinders horisontaal in twee banke van drie silinders aan elke kant van 'n sentrale krukkas geplaas. Dit moet nie verwar word met die teenoorstaande-suierenjin nie. Die suiers word so op die krukas gemonteer dat opponerende suiers heen-en-weer beweeg in teenoorgestelde rigtings op dieselfde tyd, 'n bietjie soos 'n bokser sy handskoene saamslaan voor 'n geveg, wat daartoe gelei het dat dit as 'n bokserenjin bekend staan.
Die uitleg lewer 'n resultaat met inherente goeie balans van die resiprokerende dele, 'n lae swaartepunt, en 'n baie kort enjinlengte. Die uitleg leen hom ook tot effektiewe verkoeling. Die vorm van die enjin pas beter in agter- en mid-enjin ontwerpe, waar die lae swaartepunt 'n voordeel is; in voorenjinontwerpe bemoeilik die breedte van die enjin die vermoë van die voorste wiele om te stuur. Dit is egter 'n intrinsieke duur ontwerp om te vervaardig, wat dit meer geskik maak vir luukse sportmotors, toermotorfietse en sekere vliegtuie.[1]
Slegs 'n paar motorfabrikante, insluitend Porsche en Subaru, gebruik tans horisontaalteenstaande enjins. Porsche gaan voort as die mees prominente vervaardiger van die plat-6-enjin in sy luukse sportmotors, terwyl Subaru dit gebruik in sy allewieldryf motors, waar die probleme van die pas van die enjin tussen die voorste wiele geneutraliseer word deur die doeltreffendheid van die toevoeging van vierwielaandrywing. In die verlede het 'n paar ander vervaardigers platsesse gebruik, veral die 1948 Tucker Sedan en Chevrolet in hul Corvair van die 1960's met 'n plat-6 lugverkoelde enjin. Die Citroën DS was oorspronklik bedoel om toegerus te wees met 'n lugverkoelde plat-6, maar dit het nooit gebeur nie.
Balans en gladheid
[wysig | wysig bron]Die beweging van die suiers in 'n horisontale enjin is op dieselfde vlak, dus veroorsaak dit minder vibrasie as in 'n V-opset enjin; veral 'n V6-enjin, met 'n onewe getal silinders aan elke kant van die enjin. In teenstelling met die V6, maar soos die inlyn-6, is die plat-6 'n ten volle gebalanseerde opset wat in perfekte primêre en sekondêre balans loop. Die drie silinders aan elke kant van die krukas is geneig om end-tot-end te wieg, soos 'n paar inlyndriesilinderenjins, maar in die gewone bokser-enjin word die wanbalanse aan elke kant uitgekanselleer, wat 'n perfekte gladde enjin oplewer.
Platsesenjins is wyd, en kan stuurwielbeweging aan bande lê indien dit in die konvensionele posisie (voorenjinuitleg) geplaas word in 'n moderne motor. Dus is die meeste platsesmotorontwerpe agterenjin- of agtermidenjin-ontwerpe, en is onderhewig aan die beperkings en nadele van hierdie ontwerpe. Die langslewende platsesenjinmodel, die Porsche 911, is 'n agterenjinsportmotor met aanvaarbare verlies aan binneruimte en 'n lang geskiedenis van veringontwikkeling, om die goeie eienskappe van die dryfuitleg uit te buit.
Subaru, 'n Japannese motorvervaardiger met 'n geskiedenis in die vervaardiging van vliegtuigenjins, het 'n voorenjin-opset aangeneem vir gebruik met hul platenjins. Die enjin word in die lengte vóór die vooras gemonteer, en die ratkas in die lengte ágter die vooras. Hoewel hierdie uitleg intrinsiek duurder is om te vervaardig, minder kompak is, en minder ruimtedoeltreffendheid is vir voorwieldryf as 'n dwars-V6, laat dit die toevoeging van vierwieldryf toe deur krag af te neem aan beide die voor- en agterkante van die transmissie, aangesien die transmissie nou presies tussen die voor- en agterasse geleë is. In ooreenstemming met die positiewe eienskappe van só 'n uitleg, spesialiseer Subaru nou uitsluitlik in kragtige alwieldryfvoertuie.
Vliegtuigenjins
[wysig | wysig bron]
Platenjins het die histories meer gewilde radiale enjins in klein vliegtuie grootliks vervang ná die Tweede Wêreldoorlog omdat dit goedkoper was om te vervaardig. Die kleiner voorarea in vergelyking met 'n radiale enjin lei ook tot minder sleur deur die lug.
Vroeë platsesenjins sluit in die Franklin O-265 wat sedert 1940 vervaardig is, en die Lycoming O-435 sedert 1942. Verskeie vervaardigers gebruik die letter O in hul modelkodes vir platuitleg-enjins as 'n aanduiding vir teenoorstaande "(opposed)" silinderuitlegte. Die Franklin O-335 is in die Bell 47 ligte helikopter gebruik.
Lycoming is 'n groot Amerikaanse vervaardiger van burgerlike vliegtuigenjins. Hulle het 'n reeks van die plat-4 en plat-6 vliegtuigenjins ontwikkel en produseer dit tans, asook een plat-8 enjin. In 'n lugverkoelde enjin kan daar verkoelingsprobleme opduik by die middelste silinderpare. Die plat-6 loop ook gladder as 'n plat-4-ontwerp. Porsche het hul 911 platsessilinder lugverkoelde enjins aangepas tot die Porsche PFM 3200 aero-enjin teen die einde van 1985. Ná lae verkope en 'n VS$75 miljoen belegging, is produksie egter in 1991 gestaak.
Verskeie voorbeelde van die Pietenpol Air Camper-tuisgeboude enkeldekvliegtuie het die lugverkoelde enjin van die Chevrolet Corvair kompakte motor gebruik.[2] In vergelyking met die enjins wat in motors gebruik word, het platsesenjins wat deur helikopters gebruik word, groot verplasings en draai teen lae toere, wat meer wringkrag maar minder krag lewer.[3]
'n Meldbare onlangse platses-vliegtuigmotor is die 4-liter-syklep Belgiese D-Motor LF39, 'n modulêre variant van die 2.7-liter platvier D-Motor LF26. Alhoewel die syklepformaat lank reeds vir die meeste motortoepassings laat vaar is, omdat sy verbrandingskamer 'n struikelblok vir hoë enjintoere is, is die massief oor-vierkantige (1.295:1) D-motor 'n baie eenvoudige, lae-toer, kompakte, betroubare liggewig lugvaartenjin (sonder die swaar (en lywige) ohv-klep-komplikasie).[4]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Nunney, M J (2007). Light and Heavy Vehicle Technology. Butterworth-Heinemann. p. 13. ISBN 0-7506-8037-7.
- ↑ "Pietenpol Official Pietenpol Air Camper Family Website". community.pressenter.net. Pietenpol Aircraft Company. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 April 2017. Besoek op 6 Mei 2017.
As the years passed, Bernard Pietenpol taught himself how to repair televisions and radios. By 1960, Chevrolet introduced the six cylinder air-cooled Chevrolet Corvair. This would be the last engine Bernard would experiment with in powering his Air Camper. In 1966 Bernard completed his first Corvair powered Air Camper, then another in 1970 which was dubbed "the Last Original".
- ↑ "The Lycoming O-540 Engine and Why We Use It". www.hieldsaviation.co.uk. 18 November 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 September 2019. Besoek op 10 September 2019.
- ↑ Let wel: 'n Lae-toerenjin is by uitstek geskik om 'n skroef aan te dryf, wat tipies die doeltreffendste is teen ongeveer 2 000 rpm. As 'n klep in 'n syklep-enjin oop vassteek, sal dit nie die suier tref en enjinfaling veroorsaak nie; die enjin sal bloot voortgaan met net daardie silinder wat nie werk nie. Dit is 'n belangrike veiligheidskenmerk vir vliegtuigmotore.
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
