Ruimtetydperk

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die lansering van die Spoetnik 1-satelliet was die begin van die ruimtetydperk
Die seine van die Spoetnik 1 het vir 22 dae voortgeduur.

Die ruimtetydperk is 'n periode wat die aktiwiteite rakende die ruimtewedloop, ruimteverkenning, ruimtetegnologie en die kulturele ontwikkelings wat deur hierdie gebeure beïnvloed is, insluit. Die begin van die ruimtydperk word oor die algemeen beskou as die lansering van Spoetnik 1 in 1957.

Begin[wysig | wysig bron]

Die ruimtetydperk het begin met die ontwikkeling van verskillende tegnologieë wat saamgevoeg is met die lansering van Spoetnik 1 op 4 Oktober 1957 deur die Sowjetunie. Dit was die wêreld se eerste kunsmatige satelliet. Dit het in 98,1 minute om die aarde gewentel en 83 kg geweeg. Die lansering van Spoetnik 1 het 'n nuwe era van politieke, wetenskaplike en tegnologiese prestasies geloods wat bekend geword het as die ruimtydperk.[1]

Die ruimtetydperk is gekenmerk deur 'n vinnige ontwikkeling van nuwe tegnologie in 'n noue wedloop meestal tussen die Verenigde State en die Sowjetunie. Vinnige vordering is gemaak met vuurpyle, materiaalwetenskap, rekenaars en ander gebiede. Baie van die tegnologie wat oorspronklik vir ruimtetoepassings ontwikkel is, is in ander terreine aangewend en bykomende gebruike is gevind. Geheueskuim is 'n voorbeeld hiervan.

Die ruimtetydperk het sy hoogtepunt bereik met die Apollo-program, wat die verbeelding van 'n groot deel van die wêreldbevolking aangegryp het. Die maanlanding van Apollo 11 is deur meer as 500 miljoen mense oor die hele wêreld dopgehou en word wyd beskou as een van die belangrikste oomblikke van die 20ste eeu. Sedertdien het die publieke aandag grootliks na ander gebiede verskuif.[2]

In die Verenigde State het die pendeltuig Challenger-ramp in 1986 'n beduidende afname in die bemande pendeltuig-lanserings tot gevolg gehad. Na die ramp het NASA (National Aeronautics and Space Administration) alle pendeltuie tot 1988 om veiligheidsredes gestaak.[3] In die negentigerjare het die befondsing vir ruimteverwante programme skerp gedaal namate die oorblywende strukture van die nou ontbindende Sowjetunie gedisintegreer het en NASA nie meer regstreekse kompetisie gehad het nie.

Sedertdien het die deelname aan ruimtelanserings al hoe meer uitgebrei na regerings- en kommersiële belange. Sedert die negentigerjare is ruimteverkenning en ruimteverwante tegnologieë deur baie mense as alledaags beskou.

NASA het alle Amerikaanse pendeltuie in 2011 permanent aan diens onttrek. NASA vertrou sedertdien op Rusland om Amerikaanse ruimtevaarders na en van die Internasionale Ruimtestasie te vervoer.[4]

Huidige periode[wysig | wysig bron]

In die vroeë 21ste eeu is die Ansari X-pryskompetisie gestig om te help met die begin van privaat ruimtevlugte. Dit is in 2004 deur Space Ship One gewen, wat die eerste ruimtetuig geword het wat nie deur 'n regeringsagentskap befonds is nie.[5]

Verskeie lande het nou ruimteprogramme; van verwante tegnologie-ondernemings tot volwaardige ruimteprogramme met lanseringsgeriewe.[6] Daar is deesdae baie wetenskaplike en kommersiële satelliete wat gebruik word, met duisende satelliete in 'n wentelbaan,[7] en verskeie lande het planne om mense die ruimte in te stuur.[8][9] Sommige van die lande wat aan hierdie nuwe wedloop deelneem, is Frankryk, Indië, Volksrepubliek van China en Israel wat almal waarnemingsatelliete in diens geneem het. Daar is verskillende lande met ruimteagentskappe, hoewel dit nie so uitgebreid is om die Verenigde Koninkryk, Brasilië, Duitsland, Oekraïne en Spanje in te sluit nie.[10]

Wat die Amerikaanse ruimteprogram betref, is NASA tans besig om 'n diepruimtekapsule met die naam Orion te bou. NASA se doel met hierdie nuwe ruimtekapsule is om mense na Mars te vervoer. Die Orionruimtetuig sal in die vroeë 2020's voltooi wees. NASA hoop dat hierdie sending 'n begin sal wees van 'n "nuwe era van ruimteverkenning".[10]

Die privatisering van ruimtevlugte is ook 'n belangrike faktor wat die verdere ontwikkeling van die ruimte-ekonomie versterk. Daar is twee groot maatskappye, Boeing en SpaceX, wat deelneem aan navorsing en innovasie. Elon Musk, die eienaar van SpaceX, het gesê dit is 'n uiteindelike doel om 'n kolonie van 'n miljoen mense op Mars te plaas en in 2018 hul grootste vuurpyl van stapel gestuur om hierdie doel nader aan die werklikheid te bring.[11]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Garber, Steve. "Sputnik and The Dawn of the Space Age". History (in Engels). NASA. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Mei 2020. Besoek op 6 Mei 2013.
  2. "National Aeronautics and Space Administration". NASA (in Filippyns). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Mei 2020. Besoek op 20 November 2015.
  3. Howell, Elizabeth. "Challenger: Shuttle Disaster That Changed NASA". Space.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 17 Maart 2018.
  4. "The New American Space Age: A Progress Report on Human SpaceFlight" (PDF). Aerospace Industries Association. Aerospace Industries Association. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 25 Maart 2018. Besoek op 16 Maart 2018.
  5. "SpaceShipOne: The First Private Spacecraft | The Most Amazing Flying Machines Ever". Space.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 November 2015. Besoek op 27 November 2015.
  6. "Global Space Programs | Space Foundation". www.spacefoundation.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 November 2015. Besoek op 27 November 2015.
  7. "Satellites - Active Satellites in Earth's Orbit". satellites.findthedata.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Oktober 2016. Besoek op 27 November 2015.
  8. "Japan Wants Space Plane or Capsule by 2022". Space.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Januarie 2020. Besoek op 27 November 2015.
  9. "India takes giant step to manned space mission". Telegraph.co.uk (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2019. Besoek op 27 November 2015.
  10. 10,0 10,1 "The New Space Race – Who Will Take the Lead?". rcg.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Augustus 2019. Besoek op 8 Mei 2018.
  11. "A NASA Astronaut Stays In Orbit With SpaceX And Boeing". NPR.org (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 April 2020. Besoek op 8 Mei 2018.

Notas[wysig | wysig bron]

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.