Baksteengotiek

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Toring van die Mariakerk in Gdansk, Noord-Pole
Stralsund, Noord-Duitsland: Raadsaal en Nikolaikerk
Sint Mariakerk, Prenzlau, Duitsland
Belfort van Duinkerken, Frankryk
Katedraal van Wrocław in Silesië, Suidwes-Pole
Sint Janshospitaal in Brugge, België
Die kasteel Turaida in Letland
Riddersaal in Den Haag, Nederland
Storkyrkan ("Groot Kerk") in Stockholm, Swede
Kaart van alle plekke met gotiese baksteengeboue in Europa
Kerk van Bunde in Oos-Friesland
Baksteengotiese boukuns het in die laat 19de en vroeë 20ste eeu herleef as Neogotiese Hannoverskool en Baksteenekspressionisme: Maritimes Museum in Hamburg in 'n historiese hawestoorhuis

Die term Baksteengotiek (Duits Backsteingotik) verwys na 'n vereenvoudigde Gotiese boustyl wat vanaf die 12de eeu veral in Noord-Duitsland en in die gebiede rondom die Oossee gebruiklik was waar natuurstene nie beskikbaar was nie en bakstene as die enigste boumateriaal ingespan is. Met die verowering van Lyfland (tans Estland en Letland) deur Duitse en Deense ridderleërs en die vestiging van Duitse Hanse-koopmans in Baltiese seehawens het Noord-Duitse baksteen-boutradisies ook na Noordoos-Europa versprei.[1]

Baksteengotiese argitektuur is dus kenmerkend vir lande soos Duitsland, Nederland, Vlaandere, Denemarke, Swede, Finland, Estland, Letland, Litaue, Rusland, Wit-Rusland en Pole. Die Iberiese skiereiland (met Spanje en Portugal) het sy eie Gotiese baksteenstyl ontwikkel, die sogenaamde Mudéjar-gotiek.

Bakstene is in Noord-Europa reeds vanaf die 12de eeu gebruik sodat die oudste baksteengeboue nog by die Baksteenromaanse styl gereken word. Tydens die 16de eeu is die Baksteengotiek geleidelik vervang deur die Baksteenrenaissance.

Die Baksteengotiese styl word in teenstelling met Gotiese geboue in ander Europese gebiede deur die gebrek aan figuratiewe beeldhoukuns gekenmerk (wat met bakstene nie verwesenlik kon word nie), maar ook deur die stylvolle onderverdeling en strukturering van mure, waarby versierings wat van bakstene vervaardig is asook die sterk kleurkontras tussen rooi bakstene, geglasuurde teëls en wit gekalkte mure 'n beduidende rol gespeel het.

Sowel historiese stadskerne, wat deur Baksteengotiese argitektuur oorheers word, asook enkele geboue is deur Unesco as wêrelderfenis gelys. Baksteengotiese boukuns het in die laat 19de eeu en vroeë 20ste eeu herleef in style waarna as respektiewelik Neogotiese Hannoverskool en Baksteenekspressionisme verwys word. Belangrike voorbeelde hiervan word onder meer in Hamburg aangetref - die Chilehaus en stoorhuise in die Speicherstadt.[2]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Baltische Rundschau, 18 Mei 2018: Backstein im Nordosten: Mittelalterliche Architektur in Estland und Lettland. Besoek op 6 Junie 2018
  2. "Hafenrundfahrt Hamburg: Die Backsteingotik in Hamburg. Besoek op 6 Junie 2018". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 September 2014. Besoek op 6 Junie 2018.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Argitektoniese toerisme-aantreklikhede