Brood

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Gesnyde wit- en bruinbrood
'n Franse witbrood
'n Bierbrood

Brood is 'n stapelvoedsel van kulture in Europa, Indië en die Midde-Ooste en word voorberei deur deeg te bak, te stoom of te braai. Brooddeeg bestaan uit ten minste meel en water; gewoonlik word daar ook sout bygevoeg asook 'n rysmiddel soos gis. Sommige brood bevat ook suiker, speserye, vrugte (soos rosyntjies, pampoen of piesangs), groente (soos uie of murgpampoen), neute, of sade (soos karwysaad, sesamsaad of papawersaad). Daar bestaan 'n enorm wye verskeidenheid brode, met voorkeure wat van streek tot streek verskil.

Vars brood word geniet weens die smaak en tekstuur daarvan en dit is belangrik dat brood vars moet wees om smaaklik te wees. Brood wat verouderd is, se smaak versleg en muf naderhand. Moderne brood word gereeld in papier of plastieksakke toegedraai of in lugdigte houers, soos broodhouers, geplaas om dit langer vars te hou. Muf word bevorder deur die brood in 'n warm omgewing te hou, maar 'n te koue omgewing, soos die yskas, sal veroorsaak dat die brood weer gou verouder.

'n Baksel brooddeeg vóór dit gerys het
Dieselfde brooddeeg as hierbo, ná dit 40 minute gerys het

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

Oorspronklik het navorsers aangeneem dat vleis in die Steentydperk nog die algemene stapelvoedsel was en mense nie oor die nodige kennis beskik het om meer ingewikkelde kos soos gebakte voedsel te berei nie. Maar toe Italiaanse antropoloë steenwerktuie uit Italië, Rusland en Tsjeggië ondersoek het, wat 30 000 jaar gelede as stampers en vysels gebruik is, het hulle nie net spore van styselkorrels ontdek nie, maar ook tekens van slytasie wat daarop dui dat met dié werktuie hoofsaaklik plantmateriaal gestamp en gemaal is. Steentydmense het blykbaar doelgerig enkele wilde plantsoorte versamel en hulle met steenwerktuie gemaal om meel te produseer.[1]

Heel waarskynlik is varings en riet op dié manier verwerk - twee plantspesies wat oor eetbare ondergrondse stoororgane beskik. Die hoë styselinhoud het van hulle belangrike bronne van proteïene en koolhidrate gemaak. Hiervoor is die wortels geskil en gedroog om daarna gemaal te word. Vervolgens is die meel gekook of gebak om dit verteerbaar te maak. Hierdie ingewikkelde metode het blykbaar oor 'n lang tydperk ontwikkel en is vervolgens aan volgende generasies oorgelewer.

Omstreeks 8000 v.C. is graan steeds met stampers en vysels gemaal, en eers later is eenvoudige handmeule, wat van steen vervaardig is, in antieke Egipte ontwikkel. Daar is in dié tydperk reeds 'n verskeidenheid graansoorte verbou, maar aangesien suurdeeg en rysmiddels nog onbekend was, is meel uitsluitlik verwerk om plat brood te bak, soortgelyk aan huidige Indiese chapattis of Meksikaanse tortillas. Graanverbouing is tussen 5000 en 3700 v.C. in die vrugbare Egiptiese Nylvallei verder ontwikkel sodat graankos die stapelvoedsel van Egipte geword het van waar die kuns van graanverbouing en -verwerking tot ander wêrelddele soos Europa en die Balkanskiereiland versprei het.

Verwysings[wysig | wysig bron]

Sien ook[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]