Bunny chow
Bunny chow is 'n eg Suid-Afrikaanse wegneemete. Soms word daarna verwys as bloot ‘n bunny.[1] Dit bestaan uit 'n uitgeholde stuk brood wat met kerrie gevul word. Dit kom oorspronklik van die Indiese gemeenskap in Durban. Afhangende van die kerrie waarmee dit gemaak word (skaap, hoender of bone), kan die gereg 'n wye verskeidenheid van vorme aanneem.
Die gereg is soortgelyk aan 'n katkop, 'n uitgeholde stuk brood wat met slaptjips gevul is.
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
Bunny chow is in Durban geskep, die tuiste van 'n groot gemeenskap van mense van Indiese oorsprong. Die presiese oorsprong van die voedsel word betwis, hoewel die skepping daarvan in die veertigerjare gedateer is. Dit is ook tydens die Tweede Wêreldoorlog in Gwelo, Rhodesië (tans Zimbabwe) verkoop en word steeds in die nabygeleë stad Kadoma, voorheen bekend as Gatooma, verkoop.
Verhale oor die oorsprong van bunny chow dateer al sedert die trek van Indiese werkers na Suid-Afrika. Volgens een verslag het Indiese arbeiders wat die suikerrietplantasies in Kwazulu-Natal (Port Natal) kom werk het, 'n manier benodig om hul middagetes veld toe te dra; 'n uitgeholde brood was 'n maklike manier om hul vegetariese kerries te vervoer.[2] Vleis-gebaseerde vulsels het later gekom. Die gebruik van 'n witbrood kan ook toegeskryf word aan die gebrek aan tradisionele rotibrood sowel as die se swak struktuur; dus sou die goedkoop brood, wat wyd by plaaslike winkels beskikbaar is, 'n optimale plaasvervanger as omhulsel vir die kerrie wees.
Etimologie[wysig | wysig bron]
Een verhaal beweer dat 'n Suid-Afrikaanse restaurant wat deur Banias ('n Indiese kaste) bestuur word, die gereg eers in 'n restaurant-kafee, genaamd Kapitan's, op die hoek van Victoria- en Albertstraat in Durban geskep het.[3] 'n Ander verhaal meen dat die oorsprong van hierdie handgehoudegereg te wyte was daaraan dat Indiese gholfcaddies nie toegelaat is om tydens apartheid skerp eetgerei soos messe in die openbaar te dra nie. Chow in Suid-Afrikaanse Engels is eenvoudig 'n slengwoord vir 'kos' sowel as die werkwoord 'om te eet'.
Die tradisionele Indiese maaltyd was roti en bone, maar rotis is geneig om uitmekaar te val as 'n wegneemete. Om dit op te los, het die kokke die middelste gedeelte van 'n witbrood uitgehol en dit met kerrie gevul, en dan die vulsel bedek met die gedeelte wat uitgekap was.[4] Die vegetariese weergawe van die maaltyd staan soms bekend as 'n '"beans bunny".[3] 'n Alternatiewe, hoewel onwaarskynlike etimologie, is afgelei van 'n mondegroen van 'bun' en 'achar' (Indiese piekels), alhoewel laasgenoemde gewoonlik nie in die gereg ingesluit word nie (tensy dit 'n geurmiddel is).[3]
Bediening[wysig | wysig bron]
Bunny chows is gewild onder Indiërs en ander etniese groepe in die Durban-omgewing. Bunny chows word gewoonlik gevul met kerries gemaak met tradisionele resepte uit Durban: skaap- of lamsvleiskerrie, hoenderkerrie en boontjiekerrie. Ander variëteite wat regoor die land met minder tradisionele Durban-Indiese kos voorkom, is skyfies met kerriesous, gebraaide wors, kaas, eiers en polonie. Dit is alles gewilde vulsels; die oorspronklike bunny chow was vegetariër. Bunny chows word gereeld bedien saam met 'n syporsie slaai wat gerasperde wortel-, brandrissie- en uieslaai bevat. algemeen bekend as sambals, dit sluit in gekapte tamaties, uie en groen rissies bedien met wit asyn. Ander kante sluit in Indiese piekels, soos mango-piekel, lemoen- of suurlemoen-piekels, groente-piekels en ander seisoenale variëteite wat ingeleg word. 'n Belangrike kenmerk van 'n bunny chow word gesien as sous uit die kerrievulsels in die wande van die brood intrek. Die deel van 'n enkele bunny chow is nie ongewoon nie.
Bunny chows kom in kwart-, half- en volle brode. Wanneer 'n persoon 'n bunny chow in Durban bestel, bepaal die plaaslike sleng dat u slegs 'n "kwart skaapvleis" (of smaak en grootte van u keuse) hoef te vra, mense sê: "Kan ek 'n kwart skaapvleis bunny kry?" Bunny chows word hoofsaaklik met die vingers geëet; dit is ongewoon om te sien dat plaaslike inwoners eetgerei gebruik wanneer hulle hierdie gereg eet.
Bunny chows is histories verpak in die koerant van die vorige dag. Dit is nie meer algemeen nie, en wegneemetes word meestal in 'bunny bokse' verkoop wat hitte behou en lekkasies van die kerrie voorkom.
Bunny chows is beskikbaar in baie klein wegneemetes en Indiese restaurante regoor Suid-Afrika. Die prys wissel van R 15 vir 'n kwart boontjies of dhal, tot R 50 vir 'n kwart skaapvleis, en oor die algemeen kan 'n mens die prys van 'n kwart met 3 of 4 vermenigvuldig om die prys van 'n volle bunny te kry.
Elke jaar word die "Bunny Chow Barometer" in September op die suidelike oewer van die Umgenirivier, net bokant die Blue Lagoon ('n gewilde sondagpiekniekplek vir Durbanse Indiërs) gehou, wat talle deelnemers van regoor die Durbanse metrostreek lok om mee te ding vir die titel van die beste bunny maker.[5]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- ↑ Jackson, Allan (2003). "More on the Bunny Chow". Facts About Durban (South Africa). Besoek op 22 Augustus 2011.
- ↑ Warwicker, Michelle (20 Januarie 2014). "What is bunny chow?". BBC Food. Besoek op 28 September 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Hajratwala, Minal (2009). Leaving India. Westland. pp. 70–71. ISBN 978-93-80032-90-0. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Mei 2016. Besoek op 28 September 2015.
- ↑ "Legends". Quarterbunny. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Januarie 2013. Besoek op 28 September 2015.
- ↑ Lutchman, Chanelle (29 Augustus 2018). "Coca Cola Bunny Chow Barometer Competition 14 years running". IOL. Besoek op 1 Oktober 2019.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Bunny chow.
