Chemspoor-samesweringsteorie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
'n Straler wat hoog vlieg laat kondensasiespore agter.

Die Chemspoor-samesweringsteorie is 'n onbewese vermoede dat die langdurige wolkspore wat in die lug sigbaar is, gevorm word deur vliegtuie wat baie hoog vlieg, en dat die spore uit chemiese of biologies agense bestaan wat doelbewus gesproei word vir sinistere doeleindes wat ongeopenbaar bly aan die algemene publiek.[1] Voorstanders van die teorie redeneer dat gewone kondensasiespore vinnig verdwyn en dat die wolk-spore wat nie verdwyn nie daarom uit addisionele stowwe moet bestaan.[2][3] Hierdie argumente word afgemaak deur die wetenskaplike gemeenskap wat op hul beurt beweer dat die spore normale water-gebaseerde kondensasiespore is soos dit gevorm word deur vliegtuie onder sekere atmosferiese toestande.[4] Alhoewel voorstanders gepoog het om die beweerde chemiese bespuiting te bewys, is hul ontledings gebrekkig of gegrond op wanopvattings.[5][6]

Vanweë die wydverspreide gewildheid van die samesweringsteorie, kry amptelike agentskappe baie navrae van mense wat 'n verduideliking daaromtrent eis.[2] Wetenskaplikes en regeringsamptenare van regoor die wêreld moes herhaaldelik bevestig dat chemspore in werklikheid normale kondensasiespore is.[7]

Die term chemspoor is 'n kombinasiewoord van die woorde chemiese en spoor (chem + trail).[8] Voorstanders van die samesweringsteorie spekuleer dat die doelwit van die beweerde chemiese vrystelling kan wees om sonstraling te bestuur,[2] sielkundige manipulasie, menslike bevolkingsbeheer, klimaatsverandering, biologiese of chemiese oorlogvoering en dat die spore verantwoordelik is vir respiratoriese siektes en ander gesondheidsprobleme.[1][9][10]

Verspreiding en reaksie[wysig | wysig bron]

Veelvuldige langdurige kondensasiespore.

'n Chemspoor samesweringsteorie het in 1996 begin sirkuleer toe die Verenigde State van Amerika se Lugmag daarvan beskuldig is dat hulle die Amerikaanse bevolking met onbekende stowwe bespuit vanuit vliegtuie wat ongewone kondensasiespore agterlaat.[4][11] Die Lugmag beweer hierdie beskuldigings was 'n gekskeerdery wat deels aangevuur is deur aanhalings uit 'n strategie-dokument wat opgestel is binne hul Air University getiteld: "Weather as a Force Multiplier: Owning the Weather in 2025". .[12][13] Die dokument was aangebied in reaksie op 'n militêre bevel om 'n toekomstige strategie daar te stel vir 'n weermodifikasie stelsel ten einde die VSA se militêre dominansie in die jaar 2025 te verseker – dit is bestempel as "fiktiewe voorstellings van toekomstige situasies/scenario's." [13] Die Lugmag het verder verduidelik dat die dokument " nie die huidige militêre beleid, praktyk of vermoë weerspieël nie, en dat dit "nie enige weerveranderende eksperimente of programme uitvoer nie en geen planne het om dit in die toekoms te doen nie".[4][14] Die Lugmag het verder verklaar dat die "'Chemspoor poets ondersoek is en weerlê is deur talle gevestigde en geakkrediteerde universiteite, wetenskaplike organisasies en groot media publikasies"[4]

'n Artikel in die Skeptical Inquirer het gesê dat die samesweringsteorie die eerste keer begin is in die 1990's deur  "speurjoernaliste" soos William Thomas en dan bevorder is op die laat-nag radio programme  van Art Bell.[6] Die samesweringsteorie word selde gedek  deur die hoofstroom-media, en wanneer dit dekking geniet, is dit gewoonlik voorgehou as 'n voorbeeld van anti-regering paranoia.[3]

Ten spyte daarvan dat wetenskaplikes en federale agentskappe  voortdurend die bestaan van chemspore ontken en daarop aandring dat die wolkspore net blote kondensasiespore is, word die samesweringsteorie se voorstanders nie ontmoedig nie.[7][11] Talle weergawes van die chemspoor samesweringsteorie word oor die internet en radioprogramme propageer.[2] Daar is webwerwe wat toegewy is aan die teorie en dit word veral deur regse  groepe ondersteun omdat dit inpas by hul diepgesetelde agterdog jeens die regering.[3] In 'n studie van 2011 met mense van die VSA, Kanada en die Verenigde Koninkryk, is 2.6% van die steekproef oortuig van die samesweringsteorie en  14% glo dit gedeeltelik.[15][16] Met die verspreiding van die samesweringsteorie het federale amptenare talle kwaai briewe en oproepe ontvang.[7] Akademici wat in die veld van geo-ingenieurswese werk het dreigemente ontvang en is onderwerp aan verbale mishandeling deur chemspoor aktiviste.[16] In 'n poging om die gerugte hok te slaan,  is 'n multi-agentskap feiteblad in 2000 gepubliseer deur die  Environmental Protection Agency (EPA), die Federal Aviation Administration (FAA), die National Aeronautics and Space Administration (NASA) en die  National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Hierdie stap is deur die chemspoor ondersteuners beskou as verdere bewys dat daar 'n toesmeerdery van regeringskant is.[7]

'n Studie in 2016  waarin 'n opname gedoen is met 77 atmosferiese wetenskaplikes het bevind dat 76 uit 77 (98.7%) van die wetenskaplikes bevestig het dat daar geen bewyse is van 'n geheime grootskaalse atmosferiese program nie [secret large-scale atmospheric program (SLAP).Hulle beweer dat die data wat as bewyse aangebied word deur ander faktore verklaar kan word, soos bv. "tipiese kondensasiespoor formasie en swak steekproefnemingsinstruksies op SLAP webtuistes." [17][18]

Oortuigings[wysig | wysig bron]

Voorstanders van die chemspoorsmesweringsteorie verduidelik dat chemspore onderskei kan word van kondensasiespore omdat hulle baie lank voortduur, en dit staaf dat die chemspore daardie wolkespore is wat deur vliegtuie agtergelaat word en vir so lank as 'n halwe dag voortduur of in cirrus-agtige wolke verander.[3] Die voorstanders beweer dat chemspore na 1995 'n ander chemiese samestelling het en langer in die lug voortduur; die voorstanders bly in gebreke om die bewyse van langdurige kondensasiespore te erken  wat in Tweede Wêreldoorlog fotos sigbaar is.[6] In sommige weergawes word die chemiese stowwe beskryf as barium en aluminium soute, polimeer vesels, torium of  silikonkarbied.[7] Nog ander weergawes beweer dat die hemelruim besaai word met elektries geleidende materiale wat deel vorm van 'n grootskaalse elektromagnetiese superwapen program gesentreer rondom die High Frequency Active Auroral Research Program (HAARP).[19] Diegene wat in die samesweringsteorie glo, beweer dat die chemspore giftig is,[20] en daar word verskeie redes daarvoor aangevoer soos bv. dat militere wapens getoets word, of chemiese bevolkingsbeheer of klimaatbeheer gedoen word.[1]

Kondensasiespore as chemspore[wysig | wysig bron]

Kondensasiespore van skroef aangedrewe vliegtuie – vroeë 1940's.

Kondensasiespore is "strepe van gekondenseerde waterdamp in die lug wat deur 'n vliegtuig of vuurpyl verorsaak word by hoë hoogtes".[4] DIt is die gevolg van normale vrystelling van waterdamp wat kondenseer om sigbaar te word as wolke. Dit word gevorm wanneer warm vogtige lug, afkomstig vanuit die vliegtuigenjins, meng met die kouer omliggende lug. Die tempo waarteen kondensasiespore oplos, is totaal afhanklik van weerstoestande en hoogte bo seespieël. Wanneer die atmosfeer naby versadiging is, kan  die spoor vir 'n geruime tyd bestaan. Aan die ander kant, as die atmosfeer droog is, sal dit vinnig verdwyn.[4]

Kenners van atmosferiese verskynsels sê chemspore bestaan nie, en dat die eienskappe wat aan dit toegeskryf word eenvoudig kenmerke is van die verskillende maniere waarop kondensasiespore reageer in uiteenlopende toestande in terme van sonlig, temperatuur, horisontale en vertikale windskuif asook humiditeitsvlakke teenwoordig by die vliegtuig se hoogte bo seespieël.[2][4][7][9][21]  Die feiteblad wat gesamentlik gepubliseer is deur NASA, die EPA, die FAA, en NOAA in 2000 in reaksie op waarskuwings oor chemspore, bevat in besonderhede die wetenskap van kondensasiespoorvorming; dit skets beide die bekende en potensiële impakte wat kondensasiepore op die temperatuur en klimaat kan uitoefen.[14] Die VSA Lugmag het ook 'n feiteblad opgestel wat beskryf hoe hierdie kondensasiepoor verskynsel reeds  waargeneem en ontleed is sedert ten minste 1953.[4][7]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 1,2 Fraser, Stephen (2009).
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Watson, Traci (7 March 2001).
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 James, Nigel (2003).
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 "Contrails Facts" (PDF).
  5. Radford, Benjamin (March–April 2009).
  6. 6,0 6,1 6,2 Thomas, Dave (September 2008).
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Downing, Bob (16 March 2002).
  8. "chemtrail".
  9. 9,0 9,1 Schlatter, Thomas (9 March 2001).
  10. Pilkington, Mark.
  11. 11,0 11,1 Paul Simons (27 September 2013).
  12. "The "Chemtrail" Hoax".
  13. 13,0 13,1 "Weather as a Force Multiplier: Owning the Weather in 2025".
  14. 14,0 14,1 "Aircraft Contrails Factsheet" (PDF).
  15. Mercer, A. M.; Keith, D. W. & Sharp, J. D. (2011).
  16. 16,0 16,1 Cairns, Rose (2014).
  17. Shearer, Christine; West, Mick; Caldeira, Ken; Davis, Steven J. (1 January 2016).
  18. Fritz, Angela (16 August 2016).
  19. Hodapp, Christopher; von Kannon, Alice (2008).
  20. Perlingieri, Ilya; Dr. Ilya Sandra Perlingieri (11 February 2009).
  21. Thomas, William (Summer 2002).