MIV/vigsontkenning

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie.
Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word.
MI-virus gesien onder 'n elektronmikroskoop

MIV/vigsontkenning is die geloof, wat weerspreek word deur afdoende bewyse,[1][2] dat menslike immuungebrekvirus (MIV) nie die verworwe immuungebreksindroom (vigs) veroorsaak nie.[3] Sommige van die voorstanders verwerp die bestaan van MIV, terwyl ander aanvaar dat MIV bestaan, maar argumenteer dat dit 'n skadelose passasiersvirus is en nie die oorsaak van vigs nie. In soverre hulle vigs as 'n werklike siekte erken, skryf hulle dit toe aan 'n kombinasie van seksuele gedrag, ontspanningsmedisyne, wanvoeding, swak sanitasie, hemofilie, of die gevolge van die middels wat gebruik word om MIV-infeksie te behandel (teenretrovirale middels).[4][3]

Die wetenskaplike konsensus is dat die bewys dat MIV die oorsaak van vigs is, afdoende is[1][2] en dat MIV/vigsontkenning pseudowetenskap is, gebaseer op samesweringsteorieë,[5] foutiewe redenering en die verkeerde voorstelling van hoofsaaklik verouderde wetenskaplike gegewens.[1][2][6] Met die verwerping van hierdie argumente deur die wetenskaplike gemeenskap, word MIV/vigsontkennende materiaal nou op minder wetenskaplik gesofistikeerde gehore gerig en word dit hoofsaaklik op die internet versprei.[7][8]

In Suid-Afrika[wysig | wysig bron]

Ten spyte van die gebrek aan wetenskaplike aanvaarding, het MIV/vigsontkenning 'n belangrike politieke impak gehad, veral in Suid-Afrika onder die presidentskap van Thabo Mbeki. Wetenskaplikes en dokters het hulle uitgespreek teen die koste van MIV/vigsontkenning, wat MIV-positiewe mense ontmoedig om bewese behandelings te gebruik.[2][7][9][10][11][12] Navorsers in openbare gesondheid het 330 000 tot 340 000 vigsverwante sterftes, saam met 171 000 ander MIV-infeksies en 35 000 MIV-infeksies by babas, toegeskryf aan die Suid-Afrikaanse regering se voormalige omhelsing van MIV/vigsontkenning.[13][14] Die onderbroke gebruik van antiretrovirale behandelings is ook 'n groot wêreldwye probleem, aangesien dit die waarskynlikheid van die opkoms van teenretrovirale weerstandbiedende stamme van die virus moontlik verhoog.[15]

Die Durbanse verklaring[wysig | wysig bron]

In 2000 het president Thabo Mbeki, Suid-Afrika se president, verskeie MIV/vigsontkenners uitgenooi om by sy presidensiële vigsadviespaneel aan te sluit.[16] Die Durbanse verklaring is uitgereik om die wetenskaplike konsensus te bevestig dat MIV vigs veroorsaak:

"Die verklaring is onderteken deur meer as 5 000 mense, onder wie Nobelpryswenners, direkteure van toonaangewende navorsingsinstellings, wetenskaplike akademiese en mediese verenigings, veral die Amerikaanse Nasionale Akademie vir Wetenskappe, die Amerikaanse Instituut vir Geneeskunde, Max Planck-instituut, die Europese Molekulêre Biologie-organisasie, die Pasteur-instituut in Parys, die Royal Society of London, die AIDS Society of India en die National Institute of Virology in South Africa. Daarbenewens het duisende individuele wetenskaplikes en dokters dit onderteken, onder wie baie van die lande wat die grootste las dra van die epidemie. Ondertekenaars is van MD- en PhD-vlak of gelykwaardig, hoewel wetenskaplikes wat vir kommersiële ondernemings werk, nie gevra is om dit te onderteken nie."[12]

Ná Thabo Mbeki[wysig | wysig bron]

In 2008 het die navorser Nicoli Nattrass van die Universiteit van Kaapstad en later daardie jaar 'n groep Harvard-wetenskaplikes onder leiding van die Zimbabwiese dokter Pride Chigwedere, onafhanklik beraam dat Thabo Mbeki se ontkenningsbeleid gelei het tot die vroeë dood van meer as 330 000 Suid-Afrikaners.[13][14] Barbara Hogan, die minister van gesondheid wat deur Mbeki se opvolger, Kgalema Motlanthe, aangestel is, het skaamte uitgespreek oor die bevindinge van die studies en gesê: "Die era van ontkenning is in Suid-Afrika verby."[17] Sy het Manto Tshabalala-Msimang vervang wat geglo het dat MIV behandel kan word met 'n dieet van knoffel, beet, suurlemoensap en amadumbe (Colocasia esculenta).[18]

In 2009 het Fraser McNeill 'n artikel geskryf waarin hy argumenteer dat Suid-Afrika se onwilligheid om MIV/vigs openlik aan te spreek, voortvloei uit sosiale konvensies wat voorkom dat mense in sekere situasies oor oorsake van dood praat, eerder as uit Mbeki se MIV-ontkenningsienings.[19] Net so het die politieke wetenskaplike Anthony Butler aangevoer dat "die Suid-Afrikaanse MIV/vigsbeleid verklaar kan word sonder om 'n beroep op leierskapsrasionaliteit of 'n groter kulturele ontkenning te gee.[20]

In Julie 2016 het Aaron Motsoaledi, die Minister van Gesondheid van Suid-Afrika, 'n artikel vir die Sentrum vir Gesondheidsjoernalistiek geskryf waarin hy die afgelope Suid-Afrikaanse leiers vir hul ontkenning gekritiseer het en dit beskryf as 'n "ongelukkige oomblik" in 'n land wat sedertdien 'n leier op die gebied van behandeling en voorkoming geword het.[21]

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 1,2 Institute of Medicine (US) Committee for the Oversight of AIDS Activities (1988). Confronting AIDS: Update 1988 (in Engels). Institute of Medicine of the U.S. National Academy of Sciences. doi:10.17226/771. ISBN 978-0-309-03879-9. PMID 25032454. …die bewys dat MIV Vigs veroorsaak, is wetenskaplik afdoende.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Die bewys dat MIV Vigs veroorsaak (Engels). National Institute of Allergy and Infectious Disease (4 September 2009). URL besoek op 14 October 2009.
  3. 3,0 3,1 Nattrass, N.; Kalichman, S.C. (2009). Vigs-ontkenning: Samesweringsteorieë, pseudowetenskap en menslike tragedie (in Engels). Springer New York. ISBN 978-0-387-79476-1. Besoek op 17 September 2019.
  4. Cohen, J (1994). "Duesberg en kritici stem saam: Hemofilie is die beste toets". Science (in Engels). 266 (5191): 1645–6. Bibcode:1994Sci...266.1645C. doi:10.1126/science.7992044. PMID 7992044.
  5. Kalichman, SC (1 Januarie 2014). "Die Sielkunde van VIGS-ontkenning". European Psychologist (in Engels). 19 (1): 13–22. doi:10.1027/1016-9040/a000175.
  6. "Denying science". Nat. Med. (in Engels). 12 (4): 369. 2006. doi:10.1038/nm0406-369. PMID 16598265. Om hul idees te ondersteun, het sommige VIGS-ontkenners ook 'n wetenskaplike oorsig in Nature Medicine gebruik, wat met hierdie redelike stelling open: 'Ondanks aansienlike vooruitgang in die MIV-wetenskap die afgelope 20 jaar, is die rede waarom MIV-1-infeksie patogenies word, nog gedebatteer."
  7. 7,0 7,1 Smith, TC; Novella, S.P. (Augustus 2007). "MIV-ontkenning in die internet era". PLOS Medicine (in Engels). 4 (8): e256. doi:10.1371/journal.pmed.0040256. PMC 1949841. PMID 17713982.
  8. Steinberg, J (17 Junie 2009). "Vigs-ontkenning: 'n Dodelike misleiding". New Scientist (in Engels). 2713. Besoek op 17 September 2019.
  9. Cohen, J (Desember 1994). "Die Duesberg-verskynsel" (PDF). Science (in Engels). 266 (5191): 1642–4. Bibcode:1994Sci...266.1642C. doi:10.1126/science.7992043. PMID 7992043. Besoek op 22 Junie 2009.
  10. Watson, J (2006). "Wetenskaplikes, aktiviste dagvaar Suid-Afrika se VIGS-'ontkenners'". Nat. Med. (in Engels). 12 (1): 6. doi:10.1038/nm0106-6a. PMID 16397537.
  11. Boseley, S (14 Mei 2005). "Gediskrediteerde dokter se 'genesing' teen vigs steek die lewe-en-dood-stryd in Suid-Afrika aan die brand". The Guardian (in Engels). London. Besoek op 17 September 2019.
  12. 12,0 12,1 "Die Durbanse verklaring". Nature (in Engels). 406 (6791): 15–6. 2000. doi:10.1038/35017662. PMID 10894520.
  13. 13,0 13,1 Chigwedere, P.; Seage, G.R.; Gruskin, S.; Lee, T.H.; Essex, M. (Oktober 2008). "Beraming van die verlore voordele van teenretrovirale-middelgebruik in Suid-Afrika". Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes (in Engels). 49 (4): 410–15. doi:10.1097/QAI.0b013e31818a6cd5. PMID 19186354. {{cite journal}}: Onbekende parameter |lay-url= geïgnoreer (hulp)
  14. 14,0 14,1 Nattrass, N (Februarie 2008). "VIGS en die wetenskaplike bestuur van medisyne in Suid-Afrika na-apartheid". African Affairs (in Engels). 107 (427): 157–76. doi:10.1093/afraf/adm087.
  15. Tang, M.W.; Shafer, R.W. (2012). "HIV-1 teenretrovirale weerstand: wetenskaplike beginsels en kliniese toepassings". Drugs (in Engels). 72 (9): e1–25. doi:10.2165/11633630-000000000-00000. PMC 3689909. PMID 22686620.
  16. Schoofs, M (5 Julie 2000). "Die ooglopende debatteer: Binne die omstrede VIGS-paneel van die Suid-Afrikaanse regering". Village Voice (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Junie 2008. Besoek op 17 September 2019.
  17. Dugger, C (25 November 2008). "Studie bespreek die tol van Vigsbeleid in Suid-Afrika". The New York Times (in Engels). Besoek op 17 September 2019.
  18. Thom, Anso (23 Augustus 2007). Beetgeveg tydens die wêreldvigs-konferensie (Engels). health-e.org.za. Argief geskep van die oorspronklike op 23 Augustus 2007. URL besoek op 17 September 2019. “..daar was “geen wetenskaplike bewyse dat enige van die produkte doeltreffend was” teen MIV nie.”
  19. McNeill, FG (1 Julie 2009). "'Kondome veroorsaak Vigs': Gif, voorkoming en ontkenning in Venda, Suid-Afrika". African Affairs (in Engels). 108 (432): 353–70. doi:10.1093/afraf/adp020. ISSN 0001-9909.
  20. Butler, A (1 Oktober 2005). "Suid-Afrika se MIV / VIGS-beleid, 1994–2004: Hoe kan dit verklaar word?". African Affairs (in Engels). 104 (417): 591–614. doi:10.1093/afraf/adi036. ISSN 0001-9909.
  21. Motsoaledi, Aaron (20 Julie 2016). "#AIDS2016: Minister van Gesondheid, Aaron Motsoaledi, gee toe dat 'sleuteleiers in ontkenning was'" (in Engels). Bhekisisa: Center for Health Journalism. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Augustus 2018.