Erektiele disfunksie

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Erektiele disfunksie
Klassifikasie en eksterne bronne
ICD-10 F52.2, N48.4
ICD-9 302.72, 607.84
DiseasesDB 21555
eMedicine med/3023
MeSH D007172
Star of life caution.svg Mediese waarskuwing

Erektiele disfunksie of impotensie is ’n seksuele disfunksie wat gekenmerk word deur ’n onvermoë om ’n ereksie te kry of te behou tydens seksuele bedrywighede.[1] ’n Ereksie is die hidrouliese effek van bloed wat in die sponsagtige dele van die penis opgeneem en behou word. Die proses word gewoonlik meegebring deur seksuele stimulasie, wanneer prikkels van die brein na die senuwees in die penis gestuur word.

Oorsake[wysig | wysig bron]

Die belangrikste oorsake van erektiele disfunksie is kardiovaskulêre siektes en diabetes, neurologiese probleme (soos trauma weens chirurgie), hormonale tekorte en die newe-effek van dwelmmiddels.

Psigologiese impotensie of ’n onvermoë om te penetreer is eerder danksy gedagtes of gevoelens (psigologiese redes) as om fisieke redes; dit kom effens minder voor, maar kan behandel word. Erektiele disfunksie kan groot sielkundige probleme veroorsaak omdat dit implikasies inhou vir verhoudings en die manlike selfbeeld.

Behandeling[wysig | wysig bron]

’n Ongelukkige vrou kla by ’n regter oor haar man se impotensie. (Ottomaanse miniatuurskildery).

Benewens behandeling van onderliggende oorsake soos ’n kaliumtekort of die arseenvergiftiging van drinkwater, is die eerste stap medikasie, insluitende Viagra. In sommige gevalle sluit behandeling in tablette in die uretra, inspuitings in die penis, ’n penis-prostese, penispomp of vaatrekonstruksie-chirurgie.[2]

Die Latynse term impotentia coeundi beskryf eenvoudig die onvermoë van die penis om die vagina te penetreer; dit word deesdae vervang met meer beskrywende terme soos "erektiele disfunksie" (ED). Die studie van erektiele disfunksie in die geneeskunde word andrologie genoem, en dit is ’n afdeling van urologie. Navorsing dui daarop dat erektiele disfunksie algemeen is, en sommige meen dat tot 40% van mans dit minstens af en toe ervaar.[3]

Geskiedenis[wysig | wysig bron]

In die laat 16de en die 17de eeu is impotensie in Frankryk beskou as ’n misdaad en genoegsame rede vir ’n egskeiding. Dié praktyk, wat ingesluit het die inspeksie van die betrokkenes deur deskundiges van die hof, is in 1677 as onwelvoeglik verklaar.[4]

Dr. John R. Brinkley het in die 1920's en 1930's ’n oplewing in Amerika veroorsaak in kure vir impotensie. Sy radioprogram het duur bokklier-inplantings, operasies en "Mercurochrome"-inspuitings voorgestel.

Groot vooruitgang is in 1983 gemaak met moderne medikasie vir ED toe die Britse fisioloog Giles Brindley sy broek laat sak en vir ’n geskokte Urodynamics Society-gehoor sy ereksie wys wat deur papawerien teweeggebring is.[5] Die middel wat Brindley in sy penis ingespuit het, was ’n alfablokkeermiddel, en dit het ’n invloed op die liggaamspiere gehad. Die effek is later gebruik vir die ontwikkeling van veilige middels wat per mond ingeneem kan word.[6][7]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. Erectile dysfunction glossary – MUSC Health
  2. Montague DK, Jarow JP, Broderick GA, Dmochowski RR, Heaton JP, Lue TF, Milbank AJ, Nehra A, Sharlip ID (Julie 2005). "Chapter 1: The management of erectile dysfunction: an AUA update". J. Urol. 174 (1): 230–9. doi:10.1097/01.ju.0000164463.19239.19. PMID 15947645.AS1-onderhoud: meer as een naam: authors list (link)
  3. Schouten BW, Bohnen AM, Groeneveld FP, Dohle GR, Thomas S, Bosch JL (Julie 2010). "Erectile dysfunction in the community: trends over time in incidence, prevalence, GP consultation and medication use—the Krimpen study: trends in ED". J Sex Med. 7 (7): 2547–53. doi:10.1111/j.1743-6109.2010.01849.x. PMID 20497307.AS1-onderhoud: meer as een naam: authors list (link)
  4. Roach, Mary (2009). Bonk: The Curious Coupling of Science and Sex. New York: W.W. Norton & Co. pp. 149–152. ISBN 978-0-393-33479-1.
  5. Klotz L (Nov. 2005). "How (not) to communicate new scientific information: a memoir of the famous Brindley lecture". BJU Int. 96 (7): 956–7. doi:10.1111/j.1464-410X.2005.05797.x. PMID 16225508.
  6. Brindley GS (Oktober 1983). "Cavernosal alpha-blockade: a new technique for investigating and treating erectile impotence". Br J Psychiatry. 143 (4): 332–7. doi:10.1192/bjp.143.4.332. PMID 6626852.
  7. Helgason AR, Adolfsson J, Dickman P, Arver S, Fredrikson M, Göthberg M, Steineck G (1996). "Sexual desire, erection, orgasm and ejaculatory functions and their importance to elderly Swedish men: a population-based study". Age Ageing. 25 (4): 285–291. doi:10.1093/ageing/25.4.285. PMID 8831873.AS1-onderhoud: meer as een naam: authors list (link)