Isaac Albeniz

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Isaac Manuel Francisco Albéniz y Pascual (Spaans: iˈsak alˈβeniθ; 29 Mei 1860 – 18 Mei 1909) was a Katalaanse virtuoos , pianis, komponis, en Dirigent. Hy is een van die vooraanstaande komponiste van die Post-Romanties era, wat 'n beduidende invloed op sy tydgenote gehad het asook op jonger komponiste. Hy is die beste bekend om sy klavierwerke wat gebaseer is op Spaanse volksidiome.

Transkripsies van baie van sy werke, soos Asturias (Leyenda), Granada (Albéniz), Sevilla (Albéniz), Cadiz (Albéniz), Córdoba (Albéniz), Cataluña (Albéniz), en die Tango in D, is belangrike stukke vir klassieke kitaar, alhoewel hulle nie vir die kitaar gekomponeer was nie. Die persoonlike manuskripte van Albéniz word gepreserveer in onder andere die Biblioteca de Catalunya.

Lewe[wysig | wysig bron]

Albéniz met sy dogter Laura

Hy is gebore in Camprodon, Girona Provinsie, as die kind van Ángel Albéniz ('n doeane beampte) en sy vrou , Dolors Pascual. Albéniz was 'n wonderkind wat vir die eerste keer op die ouderdom van vier musiek opgevoer het. Op die ouderdom van sewe jaar, nadat hy klaarblyklik lesse geneem het by Antoine François Marmontel, het hy die toelatingseksamen vir klavier geslaag by die Parys Konservatoria , maar hy is egter toelating geweier omrede daar geglo is dat hy te jonk was. [1] Teen die tyd dat hy die ouderdom van 12 jaar bereik het, het hy reeds baie keer gepoog om van die huis af weg te hardloop.

Sy konsertloopbaan het op die ouderdom van nege jaar begin toe sy vader saam met beide Isaac en sy suster , Clementina, deur noordelike Spanje getoer het. 'n Gewilde mite is dat Albéniz op die ouderdom van twaalf weggekruip het in 'n skip wat oppad was na Buenos Aires. Hy het glo toe homself in Kuba gevind, en daarna in die Verenigde State, en konserte gespeel in New York Stad , San Francisco en toe na Liverpool , Londen en Leipzig gereis.[2] Teen die ouderdom van vyftien jaar sou hy glo alreeds wêreldwyd konserte gegee het.

Die storie is nie heeltemal onwaar nie, Albéniz het die wêreld vol gereis as 'n opvoerder, maar hy was egter vergesel van sy vader; wat as doeane agent verplig was om gereeld te reis. Dit kan bevestig word deur die vergelyking van Albéniz se konsertdatums met sy vader se reisskedule.

Na 'n kort verblyf in 1876 by die Leipzig Konservatoria, het hy by die Koninklike Konservatoria van Brussel gaan studeer nadat Koning Alfons se persoonlike sekretaris, Guillermo Morphy, vir hom 'n koninklike toekenning verkry het.[3] Graaf Morphy het 'n hoë dunk van Albéniz gehad, wie later sy Sevilla (Albéniz) aan Morphy se vrou sou wy toe dit in Parys sy premieropvoering ontvang het in Januarie 1886.[4]

In 1880 het Albéniz na Boedapest, Hongarye gegaan om saam met Franz Liszt te studeer, net om uit te vind dat Liszt in Weimar, Duitsland, was.

In 1883 het hy die onderwyser en komponis, Felip Pedrell, ontmoet wat hom geïnspireer het om Spaanse musiek soos die Chants d'Espagne te skryf. Die eerste beweging (Prelude) van daardie suite, wat later 'n ander titel gegee is na die komponis se dood synde Asturias (Leyenda), is waarskynlik vandag die bekendste as deel van die klassieke kitaar repertoire, alhoewel dit oorspronklik gekomponeer was vir klavier. (Baie van Albéniz se ander komposisies was ook getranskribeer vir kitaar, veral deur Francisco Tárrega.) By die 1888 Barcelona Universele Uitstalling het die klaviervervaardiger Sébastien Érard 'n reeks van 20 konserte wat Albéniz se musiek bevat geborg.[1]

Ex libris Isaac Albéniz deur Ismael Smith, gedateer omtrent 1921

Die toppunt van Albéniz se konsertloopbaan word beskou as die tydperk tussen 1889 tot 1892 toe hy konserttoere regdeur Europa gehad het. Gedurende die 1890's het Albéniz in Londen en Parys gewoon. Hy het vir Londen sekere musikale komedies geskryf wat hom die aandag van die vermoënde en welgestelde Francis Money-Coutts besorg het. Money-Coutts het hom opdrag gegee en voorsien van librettos vir die opera Henry Clifford (opera) en vir 'n voorgestelde trilogie van Arthuriaanse operas. Die eerste van hierdie, Merlin (opera) (1898–1902), was vermoed verlore te wees, maar was onlangs ge-herkonstrueer en opgevoer.[5] Albéniz het nooit die voorgestelde opera, Lancelot, voltooi nie (slegs die eerste deel is klaargemaak, as 'n vokale en klavierstuk), en hy het ook nooit die operastuk Guinevere , die laaste deel, begin nie.[6]

In 1900 het hy begin ly aan Bright se siekte en teruggekeer na die skryf van klaviermusiek. Tussen 1905 en 1908 het hy sy finale meesterstuk, Iberia (1908), geskryf, wat 'n suite van twaalf klavier "indrukke" is.

In 1883 het die komponis met sy student, Rosina Jordana, getrou. Hulle het drie kinders gehad naamlik: Blanca (wat in 1886 dood is), Laura ('n skilderes), en Alfonso (wat vir Real Madrid C.F. gespeel het in die vroee 1900s voordat hy 'n loopbaan as 'n diplomaat begin het). Twee ander kinders het in in hul kinderskoene beswyk. Sy agterkleindogter is Cécilia Attias, voormalige vrou van Nicolas Sarkozy.[7]

Albéniz het op die ouderdom van 48 op 18 Mei 1909 beswyk aan sy niersiekte in Cambo-les-Bains, in Labourd, suidwes-Frankryk. Slegs 'n paar weke voor sy dood het die regering van Frankryk aan Albéniz sy hoogste eer, die Grand-Croix de la Légion d'honneur , toegeken. Hy is begrawe in die Montjuïc Begraafplaas, in Barcelona , Spanje.

Musiek[wysig | wysig bron]

Vroee Werke[wysig | wysig bron]

Albéniz se vroeë werke was meestal in die styl van "salon musiek" . Albéniz se eerste gepubliseerde komposisie, Marcha Militar, het in 1868 verskyn. 'n Aantal werke wat voor die tyd geskryf is is nou verlore.[8] Hy het voortgegaan om te komponeer in tradisionele style wat gestrek het van Jean-Philippe Rameau, Johann Sebastian Bach, Ludwig van Beethoven, Frédéric Chopin en Franz Liszt tot die middel 1880s. Hy het ook ten minste vyf zarzuelas geskryf, van wie almal nou verlore is, behalwe twee.

Miskien is die beste bron op die werke Albéniz self. Hy word as volg aangehaal betreffende die werke van sy vroeëre periode:

Daar is tussen hulle 'n paar dinge wat nie heeltemal nutteloos is nie. Die musiek is 'n bietjie infantiel, oppervlakkig, geestig; maar op die einde; is die mense, ons Spaanse mense, iets van alles daarvan. Ek glo dat die mense reg is wanneer hulle aangeroer word deur Córdoba, Mallorca; deur die copla van die Sevillanas, deur die Serenata; en Granada. In al die werke merk ek nou dat musikale wetenskap minder [deel daarvan] is, minder van die grootse idee; maar [met] meer kleur, sonlig, die geur van olywe. Daardie musiek van die jeug, met sy kleine sondetjies en snaaksighede wat amper die sentimentele aanstellerigheid uitwys...kom vir my voor soos die uitgrawings in die Alhambra, daardie eienaardige arabesques wat nie veel sê met hulle draaie en vorme nie, maar wat soos die lug is, soos die son, soos die nagtegale en merele van sy tuin. Hulle is meer waardevol as al die ander kenmerke van Moorse Spanje, wat, alhoewel ons nie daarvan mag hou nie, die ware Spanje is.[9]

Middel periode[wysig | wysig bron]

Albéniz, soos gesien deur Ramon Casas (MNAC)

Gedurende die laat 1880s was die sterk invloed van die Spaanse styl merkbaar in Albéniz se musiek. In 1883 het Albéniz die onderwyser en komponis, Felipe Pedrell, ontmoet. Pedrell was die hooffiguur in die ontwikkeling van nasionalistiese Spaanse musiek. In sy boek Die Musiek van Spanje, beskryf Gilbert Chase Pedrell se invloed op Albéniz: "Wat Albéniz van Pedrell verkry het was bowenal 'n geestelike oriëntasie, die te berde bringing van die wonderlike waardes wat inherent is aan Spaanse musiek."[10] Felipe Pedrell het Albéniz geïnspireer om Spaanse musiek te skryf soos die Suite española, Op. 47, wat bekend is om sy delikate, vervlegde melodie en skielike dinamiese veranderinge.

Bykomend tot die Spaanse gees wat ingemeng is in Albéniz se musiek, het hy ook ander eienskappe daarin geïnkorporeer. In haar biografie van Albéniz, merk Pola Baytelman vier karakteristieke op van die musiek van sy middel periode, en wel as volg:

1. Die dansritmes van Spanje, waarvan daar 'n groot variëteit van is. 2. Die gebruik van cante jondo, wat diepliggende of diepgaande sang beteken. Dit is die mees ernstige en hartroerende variëteit van flamenco of Spaanse sigeunersang, wat dikwels handel met temas van dood. 3. Die gebruik van eksotiese skale wat ook geassosieer word met flamenco musiek. Die Frigiese mode is die meeste prominent in Albéniz se musiek, alhoewel hy ook die Eoliese mode en Miksolodiaanse mode gebruik het sowel as die heeltoon skaal. 4. Die oordrag van kitaar idiome na klavierstukke.[11]

Na sy huwelik het Albéniz hom in Madrid, Spain gevestig en 'n aansienlike kwantiteit musiek tydens 'n relatief kort tydperk gekomponeer. Teen 1886 het hy oor die vyftig klavierstukke gekomponeer.[12] Albéniz se biograaf, Walter A. Clark verklaar dat stukke van hierdie periode 'n entoesiastiese ontvangs gehad het tydens die komponis se vele konserte. Chase beskryf die musiek van hierdie tydperk as volg,

Deur die neem van die kitaar as sy instrumentale model, en deur die grootlikse verkryging van inspirasie vanaf die besondere kenmerke van die volksmusiek van die mense van AndalusiëSjabloon:Nsmdns , maar sonder die gebruik van ware volkstemasSjabloon:Nsmdns , produseer Albéniz 'n styl van die Spaanse tradisionele idioom wat, terwyl dit ten volle artisties is, 'n boeiende indruk gee van spontane improvisasie...Cordoba is die stuk wat die styl van Albéniz gedurende hierdie tydperk die beste verteenwoordig, met sy spookagtig pragtige melodie, teen die skerp dissonansie van die geplukte begeleiding wat die note van die Moorse Gusla namaak. Hier is die bedwelmende aroma van jasmyn tussen die swaaiende palmbome, die droomagtige fantasie van 'n Andalusiese "Arabiese Nagte, waarin Albéniz sy verbeelding op laat laat gaan.[13]

Latere periode[wysig | wysig bron]

Terwyl Albéniz se grootste prestasie naamlik, Iberia (Albéniz), geskryf was gedurende die laaste jare van sy lewe in Frankryk, is baie van die voorafgaande werke bekend, en van groot belang. Die vyf stukke in die suite Chants d'Espagne, (Liedere van Spanje) is 'n behoorlike voorbeeld van die komposisionele idees wat hy gedurende sy middel periode ondersoek het. Die suite toon wat die Albéniz biograaf Walter Aaron Clark na verwys as "die eerste bloei van sy unieke kreatiewe genialiteit"[14], en die roeringe van komposisionele eksplorasie wat die kenmerk van sy latere werke sou word. Hierdie periode sluit ook sy opera werke Merlin (opera), Henry Clifford (opera), en Pepita Jiménez in. Sy orkestrale werke van hierdie tydperk sluit die Spaanse Rapsodie (1887) en Katalonië in (1899), wat gewy is aan Ramon Casas i Carbó, wat sy vollengte portret in 1894 geskilder het.

In rolprente[wysig | wysig bron]

'n Rolprent oor sy lewe getiteld Albéniz (rolprent) was in 1947 gemaak. Dit was in Argentinië geproduseer.

Bronne[wysig | wysig bron]

  • Barulich, Frances (n.d.). "Albéniz, Isaac". Grove Music Online. Oxford Music Online. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Chase, Gilbert (1959). The Music of Spain. New York: Dover Publications. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Clark, Walter Aaron (2002). Isaac Albéniz: Portrait of a Romantic (revised uitg.). New York: Oxford University Press. ISBN 9780199250523. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Henley, Darren; Lihoreau, Tim (2010). The A–Z of Classic.fm Music: The perfect companion to the world of classical music. London: Vivat Direct Limited (trading as Reader's Digest). ISBN 978 0 276 44605 4. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. 1,0 1,1 Barulich n.d.
  2. Gramophone Archive
  3. Clark 2002, p. 36.
  4. Clark 2002, p. 69.
  5. Review – Classical Music on the web
  6. "Celtic Twilight; review of Merlin". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2008. Besoek op 12 April 2019.
  7. Henley & Lihoreau 2010, p. Sjabloon:Page needed.
  8. Barulich n.d., "Works".
  9. [verwysing benodig]
  10. Chase 1959, p. 153.
  11. Sjabloon:Page needed
  12. Sjabloon:Verwysing/bladsy benodig
  13. Sjabloon:Bl. benodig
Verwysingfout: <ref> tag with name "FOOTNOTEBarulichn.d." defined in <references> has group attribute "" which does not appear in prior text.

Verdere leeswerk[wysig | wysig bron]

  • Alarcón Hernández, Joana; et al. Isaac Albéniz, artistes i mecenes. Barcelona: Museu Diocesà de Barcelona, 2009. ISBN 9788493689551 Sjabloon:Ca icon
  • Albéniz, Isaac. Chants d'Espagne, G. Henle Verlag, Berlin, 2004. Sjabloon:Fr icon
  • Albéniz, Isaac. Impresiones y diarios de viaje. [Madrid]: Fundación Isaac Albéniz, DL 1990. ISBN 847506311X Sjabloon:Es icon
  • Amat Cortes, Joan. Isaac Albéniz, un català universal. [Barcelona]: Cevagraf, DL 1998. Sjabloon:Ca icon
  • Aviñoa, Xosé. Albéniz. Madrid; Barcelona [etc.]: Daimon, cop. 1986. ISBN 9686024867
  • Aviñoa, Xosé. La música i el Modernisme. Barcelona: Curial, 1985. (Biblioteca de cultura catalana (Curial Edicions Catalanes); 58). ISBN 8472562530 Sjabloon:Ca icon
  • Aviñoa, Xosé. Modernisme i Modernistes – Musica i Modernisme: Definició i Període. Lunwerg editores, 2001. Sjabloon:Ca icon
  • Baytelman, Pola. Isaac Albéniz: Chronological List and Thematic Catalog of His Piano Works, Harmonie Park Press, Michigan 1993.
  • Clark, Walter Aaron. Isaac Albéniz: A Guide to Research, Garland Publishing Inc. New York & London, 1998.
  • Ericourt, Daniel; Erickson, Robert. P. MasterClasses in Spanish Piano Music, Hinshaw Music, Chapel Hill North Carolina, 1984.
  • Gauthier, André. Albéniz. Madrid: Espasa Calpe, 1978. (Clásicos de la música). ISBN 8423953300 Sjabloon:Es icon
  • Guerra y Alarcón, Antonio. Isaac Albéniz. Notas crítico-biográficas de tan eminente pianista. [S.l.]: Fundación Isaac Albéniz, DL 1990. ISBN 8475063128 Sjabloon:Es icon
  • Heras, Antonio de las. Vida de Albéniz. Barcelona: Ediciones Patria, [1942]. Sjabloon:Es icon
  • Iglesias, Antonio. Isaac Albéniz : su obra para piano. 2 vols. Madrid: Alpuerto, DL 1987. ISBN 8438101208 Sjabloon:Es icon
  • Jean-Aubry, G. "Isaac Albéniz 1860–1909", in The Musical Times, Vol 58, No. 898, Musical Times Publications Ltd., December 1917 pgs 535–538.
  • Kalfa, Jacqueline. Isaac Albéniz (1860–1909) : la vocation de l'Espagne. Paris: Séguier, 2000. (Carré Musique; 4). ISBN 2840491826 Sjabloon:Fr icon
  • Marco, Thomas. Spanish Music in the Twentieth Century. 1993.
  • Martorell, Oriol; Valls, Manuel. Síntesi històrica de la música catalana. Sant Cugat del Vallès: Els llibres de la frontera, 1985. Sjabloon:Ca icon
  • Montero Alonso, José. Albéniz, España en "suite". Madrid: Editorial Silex, 1988. Sjabloon:Es icon
  • Morales, Luisa; Clark, Walter A. Antes de Iberia : de Masarnau a Albéniz : actas del Symposium FIMTE 2008 = Pre-Iberia : from Masarnau to Albéniz : proceedings of FIMTE Symposium 2008. Garrucha: Leal; [Granada]: Centro de Documentación Musical de Andalucía, cop. 2009. (Series FIMTE; 3). ISBN 9788461353316
  • Pedrell, Felip. Concierto de Albéniz. Madrid: Fundación Isaac Albéniz, 1990. Sjabloon:Es icon
  • Pérez Senz, Javier. Isaac Albéniz, 1860–1909. Cents anys : un geni romàntic. Barcelona: Institut de Cultura, Departament de Cultura i Mitjans de Comunicació, 2008. (Quaderns de l'Auditori; 7). Sjabloon:Ca icon Sjabloon:Es icon Sjabloon:En icon
  • Reverter, Arturo. Albéniz-Arbós, historia de una amistad. Madrid: Scherzo, 1989. Sjabloon:Es icon
  • Romero, Justo. Isaac Albéniz. Barcelona: Península, 2002. (Guías Scherzo; 14). ISBN 8483074575 Sjabloon:Es icon
  • Ruiz Albéniz, Victor. Isaac Albéniz. Madrid: Comisaría General de Música, 1948. Sjabloon:Es icon
  • Salazar, Adolfo. "Isaac Albéniz y los albores del renacimiento musical en España", en Revista de Occidente, t. 12 (Madrid, 1926), pp. 99–107. Sjabloon:Es icon
  • Sempronio. Retrats de Ramon Casas. Barcelona: Edicions Polígrafa, 1970. Sjabloon:Ca icon
  • Torres, Jacinto. Las claves Madrileñas de Isaac Albéniz. Imprenta Artesanal de Madrid, 2009. Sjabloon:Es icon
  • Torres Mulas, Jacinto. Catálogo sistemático descriptivo de las obras musicales de Isaac Albéniz. Madrid : Instituto de Bibliografía Musical, DL 2001. ISBN 978-84-607-2854-2 Sjabloon:Es icon
  • Villalba, Luis. Imagen distanciada de un compositor-pianista. Madrid: Fundación Isaac Albéniz, 1990. Sjabloon:Es icon
  • Albéniz : edición conmemorativa del centenario de Isaac Albéniz 1909–2009. [Madrid]: Ministerio de Cultura, Sociedad Cultural de Conmemoraciones Culturales, DL 2009. Sjabloon:Es icon
  • Albéniz : leyendas y verdades : Conde Duque. Sala de las Bóvedas del 11 de noviembre de 2009 al 31 de enero de 2010. Madrid: Centro Cultural del Conde Duque. Ayuntamiento de Madrid, Sociedad Estatal de Conmemoraciones Culturales, 2009. ISBN 9788496102514 Sjabloon:Es icon

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]